ကံဆုိးသူ မက္ခီယာဗယ္လီ

(ဆရာဦးစုိးသိမ္း (စာေရးဆရာ ေမာင္၀ံသ) ေရးသားခဲ့ေသာ ဒုတိယ
အေတြးစာအုပ္ပါ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္ထုတ္ အေတြးအျမင္ စာစဥ္ အမွတ္-၂ ပါ
ကံဆုိးသူ မက္ခီယာဗယ္လီ ေဆာင္းပါးမွ စာသား အမ်ားစုကုိ ေကာက္ႏုတ္
ေဖာ္ျပ ပါသည္။)


(Nicolo Di Bernardo Machiavelli) (1469- 1527)

နီကုိလုိ ဒီ ဘာနာဒုိ မက္ခီယာဗယ္လီ၏ အတၱဳပၸတၱိ အက်ဥ္း။ ။

သူ႕ကုိ ၁၄၆၉ ခုႏွစ္ ေမလ ၃ ရက္ေန႕တြင္ အီတလီ ႏုိင္ငံ၊ ဖေလာရင့္ျမိဳ႕၌
ေမြးဖြား ခဲ့တယ္။ ဖခင္မွာ ၀တ္လုံေတာ္ရ ေရွ႕ေနၾကီး တစ္ဦး ျဖစ္တယ္။ သူ
သည္ လက္တင္ စာေပ က်မ္းဂန္မ်ားႏွင့္ အီတလီ ဂႏၱ၀င္ စာေပမ်ားကုိ အထူး
ျပဳ ေလ့လာခဲ့တယ္။ ၁၄၉၈ ခုႏွစ္တြင္ ဖေလာရင့္ သမၼတႏုိင္ငံ အစုိးရအဖြဲ႕၌
အမတ္ခ်ဳပ္အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ဒုတိယ နန္းေရး၀န္အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊
တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။ (အဲဒီအခ်ိန္က အီတလီႏုိင္ငံမွာ ျမိဳ႕ျပႏုိင္ငံေပါင္း
မ်ားစြာ မစည္းလုံးဘဲ တသီးတျခားစီ ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္။)

ထုိေနာက္ပုိင္းတြင္ အေရးပါေသာ အစုိးရ ရာထူးမ်ားစြာ ခန္႕အပ္ျခင္း ခံခဲ့ရ
သည့္ အနက္ ၁၅၀၇ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္သူ႕စစ္လက္နက္ကုိင္တပ္မ်ား ဖြဲ႕စည္းေရး
တာ၀န္ခံ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ရျခင္းမွာ ထူးျခားသည္။ မက္ခီယာဗယ္လီ၏
အားတက္သေရာ ေတာင္းဆုိခ်က္အရ ျပည္သူ႕ စစ္တပ္ဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္းေရးကို
တာ၀န္ေပးျခင္း ျဖစ္တယ္။ သုိ႕ေသာ္ သူစုစည္းခဲ့ေသာ ျပည္သူ႕ စစ္တပ္ဖြဲ႕
မ်ားမွာ ၁၅၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ရန္သူန္ စပိန္တုိ႕ႏွင့္ ရင္ဆုိင္ တုိက္ခုိက္ရာတြင္ အေရး
နိမ့္ခဲ့တယ္။ ထုိေၾကာင့္ သူလည္း အဲဒီႏွစ္မွာဘဲ ရာထူးမွ ျပဳတ္က်တယ္။ မၾကာမီ
အစုိးရ ဆန္႕က်င္ေရး လုပ္ေဆာင္သည္ဟု ဆုိကာ ဖမ္းဆီး ညွင္းပန္း ခံရတယ္။
ေနာင္မွ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျဖင့္ ေထာင္မွ လြတ္လာခဲ့တယ္။

သူသည္ ႏုိင္ငံေရး တာ၀န္ကုိ ၁၄ ႏွစ္ၾကာမွ် ထမ္းေဆာင္ခဲ့စဥ္ အတြင္း ႏုိင္ငံေရး၊
အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စစ္ေရးႏွင့္ သံတမန္ေရး နယ္ပယ္မ်ားတြင္ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားစြာ ရရွိ
ခဲ့တယ္။ အဆုိပါ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားေပၚတြင္ အေျချပဳ၍ အျငိမ္းစာ ဘ၀တြင္ စာမ်ား
ေရးသား ခဲ့တယ္။





(The Prince ေခၚ မင္းသားက်မ္း ေခၚ ရာေဇာ၀ါဒက်မ္း မ်က္ႏွာဖုံး။)

“မင္းသား” ေခၚ The Prince က်မ္းကို ၁၅၁၃ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ ေရးသားျပီး ၁၅၁၆
ခုႏွစ္တြင္ အျပီး သတ္ခဲ့ ပါတယ္။ သူသည္ ထုိက်မ္းငယ္ကို ဖေလာ့ရင့္၏ အာဏာ
ပုိင္ျဖစ္သူ ေလာ္ရင္ဇုိေဒမက္ဒီစီ (Lorenzo De Medici) ထံ ေရႊနားေတာ္သြင္း ေပးပုိ႕
ခဲ့သည္။ မက္ခီယာဗယ္လီက မက္ဒီစီထံသုိ႕ ေပးစာတြင္ “အခြင့္အေရးကို ေမွ်ာ္ကိုး
သူတုိ႕သည္ မိမိပုိင္ဆုိင္ေသာ အဖုိးတန္ ပစၥည္းမ်ားကို ဆက္သျခင္းျဖင့္ အရွင္
သခင္ထံမွ ဆုလာဘ္မ်ား ရယူေလ့ ရွိၾကပါသည္။ အကြ်ႏု္ပ္သည္လည္း အရွင္ထံသုိ႕
အကြ်ႏု္ပ္ တန္ဖုိးထားေသာ ဤက်မ္းငယ္ကို ဆက္သအပ္ပါသည္” ဟု က်ဳိးႏြံစြာ ေရး
သား ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

“နိမ့္က်ေသာ အညတရ ေက်းေတာ္မ်ဳိး ကြ်န္ေတာ္မ်ဳိးတစ္ဦးက မင္းစုိးရာဇာမ်ား
အေနျဖင့္ တုိင္းျပည္ကုိ မည္သုိ႕မည္ပုံ အုပ္ခ်ဳပ္သင့္သည္ဟု တင္ျပ အစီရင္ခံ၀ံ့
သည္ဟူ၍ မမွတ္ယူပါလင့္။ ရွဳေမွ်ာ္ခင္း ပန္းခ်ီ ေရးဆြဲသူမ်ားသည္ ေတာင္မ်ား၊
ကုန္းျမင့္မ်ားကို သဘာ၀က်က် ေရးဆြဲလုိေသာအခါ ေျမျပန္႕လြင္ျပင္သုိ႕ ဆင္း
သက္၍ ၾကည့္ဘိသကဲ့သုိ႕ တုိင္းသူျပည္သားမ်ား၏ အေနအထားကုိ အျပည့္
အ၀ ဖြင့္ဆုိရန္ အလုိ႕ဌာ သာမန္ တုိင္းသူျပည္သားတစ္ဦး၏ ေနရာမွၾကည့္ရပါ
လိမ့္မည္” ဟူ၍လည္း မက္ခီယာဗယ္လီက ရွင္းလင္း တင္ေလွ်ာက္ခဲ့သည္။

ထုိက်မ္းကုိ ဆက္သျပီးေနာက္ ဖေလာ့ရင့္ ျမိဳ႕ျပႏုိင္ငံ၏ အာဏာပုိင္ျဖစ္သူ
မက္ဒီစီ၏ အိမ္ေတာ္သုိ႕ ဖိတ္ၾကားျခင္းခံခဲ့ ရသည္။ သူ႕အား ပညာရွိသုခမိန္
အရာထား၍ ေနရာေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိ႕ေနာက္ အေရးမၾကီးလွေသာ ကူး
သန္းေရာင္း၀ယ္ေရး လုပ္ငန္းဆုိင္ရာ တာ၀န္မ်ားေပး၍ မက္ခီယာဗယ္လီအား
စမ္းသပ္ အသုံးျပဳျပန္သည္။ သူသည္ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရး လုပ္ငန္းတာ၀န္
ျဖင့္ ေရာမျမိဳ႕သုိ႕လည္း သြားေရာက္ခဲ့ရ၍ ပုပ္ရဟန္းမင္းၾကီးႏွင့္ ေတြ႕ဆုံကာ
“ဖေလာ့ရင့္ ျမိဳ႕သမုိင္း” ျပဳစုရန္ ရဟန္းမင္းၾကီးထံမွ ေထာက္ပံ့ေၾကး ရရွိခဲ့သည္။
မက္ခီယာ ဗယ္လီသည္ ျပည္သူ႕စစ္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္းေရးအတြက္ ရဟန္းမင္း
ၾကီးအား အၾကံေပးခဲ့ျပန္သည္။ သုိ႕ေသာ္ ရဟန္းမင္းၾကီးက လက္မခံသျဖင့္ လက္
ေလွ်ာ့ ခဲ့ရသည္။ ဤတြင္ ႏုိင္ငံေရးနယ္သုိ႕ မက္ခီယာဗယ္လီ ျပန္၀င္ရန္ ၾကိဳးပမ္း
ျခင္းမွာ သမၼတႏုိင္ငံ ျပန္လည္ထူေထာင္ရန္ ၾကံရြယ္ျခင္း ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု မက္ဒီစီ
က သကၤာမကင္းျဖစ္ျပီး သူ႕အား မည္သည့္ တာ၀န္မွ် မေပးေတာ့ဘဲ လ်စ္လ်ဴရွဳ
ထားလုိက္သည္။ ထုိေနာက္ မက္ခီယာဗယ္လီသည္ နာမက်န္းျဖစ္လာသည္။ ၀မ္း
ဗုိက္ေအာင့္ေသာ ေ၀ဒနာ ျပင္းထန္စြာ ခံစားရျပီး ၁၅၂၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ သူ ကြယ္
လြန္ ခဲ့သည္။ သူ၏ မိသားစုမွာ ဆင္းရဲ ျငိဳျငင္စြာ က်န္ရစ္ခဲ့ ရသည္။

သူ၏ မိသားစုေရးရာႏွင့္ ပက္သက္၍ကား မွတ္တမ္းမွတ္ရာ နည္းပါသည္။ သူသည္
၁၅၀၂ ခုႏွစ္တြင္ မာရီယက္တာ ေကာ္ဆီနီႏွင့္ လက္ထပ္ျပီး ကေလးေျခာက္ေယာက္
ရရွိခဲ့သည္။ ဇနီးသည္က သူ႕အေပၚ လြန္စြာ ခ်စ္ၾကင္ျမတ္ႏုိးမွဳ ရွိသည္။ ၁၅၀၃ ခုႏွစ္
ႏုိ၀င္ဘာလ ၂၄ ရက္ ေန႕စြဲျဖင့္ ဇနီးသည္က မက္ခီယာဗယ္လီထံ ေပးစာတြင္ ခင္ပြန္း
ျဖစ္သူအား ခ်စ္စႏုိး က်ီစယ္ေသာ အေရးအသားမ်ားကို ေတြ႕ရသည္။

“ကြ်န္မတုိ႕ သားကေလးက ရွင္နဲ႕ သိပ္တူတာပဲ။ အသားက ႏွင္းပြင့္ ကေလးလုိ႕ ျဖဴ
လုိ႕။ ေခါင္းမွာလည္း ဆံပင္ေတြ သန္လုိက္တာ ကတၱီပါနက္လုိ မည္းေမွာင္ေနတာပဲ။
ရွင့္လုိပဲေပါ့၊ သားကေလဟာ ရွင္နဲ႕တူတယ္ ဆုိေတာ့ ေခ်ာတယ္လုိ႕ ေျပာရမွာေပါ့ေနာ္”
ဟု မာရီယက္တာက ေရးသားခဲ့သည္။ (စင္စစ္အားျဖင့္ကား မက္ခီယာဗယ္လီ သည္
ဥပဓိရုပ္ေကာင္းသူ မဟုတ္၊ အရပ္မနိမ့္မျမင့္၊ ေသးေသးသြယ္သြယ္၊ မ်က္လုံးေတာက္
ေတာက္၊ ဆံပင္နက္နက္၊ ဦးေခါင္းေသးေသး၊ ႏွာေခါင္း အနည္းငယ္ ေကာက္သည္။
ႏွဳတ္ခမ္းကို အျမဲတမ္း တင္းတင္းေစ့ ထားေလးဟန္ ရွိသည္။ စူးရွထက္ျမက္ေသာ
သုေတသီ တစ္ဦး၊ အေတြးအေခၚရွင္တစ္ဦး၏ ပုံပန္းမ်ဳိး ျဖစ္ေသာ္လည္း သူတစ္ပါး
တုိ႕အား ၾသဇာလႊမ္းမုိး သိမ္းသြင္းႏုိင္ေသာ အဂၤါရုပ္မ်ဳိး မဟုတ္ေခ်။)

မက္ခီယာဗယ္လီသည္ ႏုိင္ငံေရးရာမ်ားႏွင့္သာ နစ္ျမဳပ္ေန၍ မိသားစုကို အေလးေပးခဲ့
ဟန္မရွိ။ စီးပြားဥစၥာ စုေဆာင္းမွဳလည္း မရွိခဲ့။ ထုိ႕ေၾကာင့္ မိသားစုမွာ ဆင္းဆင္းရဲရဲျဖင့္
က်န္ရစ္ခဲ့ၾကသည္။ သူသည္ မိသားစုအတြက္ ေနာက္ဆုံး လုိက္ေလ်ာခ်က္တစ္ခုကိုမွဳ
ျပဳသြားခဲ့သည္။ ဘာသာေရးရာမ်ားကို ပစ္ပယ္ထားသူ ျဖစ္လင့္ကစား ေသခါနီးအခ်ိန္
တြင္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး မက္တီယုိ ထံေမွာက္၌ အျပစ္ေျဖသြားျခင္း ျဖစ္သည္။ မက္ခီယာ
ဗယ္လီ ကြယ္လြန္ျပီးေနာက္ သားျဖစ္သူ ပီေယရုိက ပီဆာျမိဳ႕ရွိ သားခ်င္းတစ္ဦးထံ ေရး
ေသာ စာတြင္ သူ၏ ဖခင္သည္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး မက္တီယုိအား သူ၏ အျပစ္ေျဖခ်က္ကုိ
ၾကားနာရန္ ခြင့္ျပဳခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ “ၾကားနားခြင့္ ျပဳသည္”ဟု သုံးႏွဳန္းထားျခင္း
ကို ေထာက္၍ သူသည္ မိသားစုအား ငဲ့ညာ၍ သူ႕ဆႏၵမပါဘဲ ထုံးတမ္းစဥ္လာ တစ္ခုကုိ
ေနာက္ဆုံး လုိက္ေလ်ာျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ယူဆရသည္။

မက္ခီယာဗယ္လီ ရွင္သန္ခဲ့ေသာ ေခတ္အေျခအေန ….

သူ အသက္ရွင္သန္ လွဳပ္ရွားခဲ့ေသာ ေခတ္သည္ အီတလီႏုိင္ငံ စည္းလုံး ညီညြတ္မွဳ
မရွိေသးဘဲ ျမိဳ႕ျပႏုိင္ငံမ်ား အျဖစ္ သူတစ္လူ ငါတမင္း အကြဲကြဲ အျပားျပား ျဖစ္ေန
ေသာ ကာလ ျဖစ္သည္။

ထုိကာလသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ အင္း၀ (၁၃၆၄-၁၇၅၁) ႏွင့္ ေခတ္ျပိဳင္ ျဖစ္သည္။ သုိဟန္
ဘြားတုိ႕ ၀င္ဖ်က္သျဖင့္ အင္း၀ ပ်က္ခါနီး ကာလႏွင့္ တစ္ခ်ိန္တည္းေလာက္ ျဖစ္သည္။
အီတလီႏုိင္ငံ ဖေလာ့ရင့္ျမိဳ႕၌ ႏုိင္ငံေရးပညာရွင္ မက္ခီယာဗယ္လီ ေပၚေပါက္ခ်ိန္သည္
ျမန္မာႏုိင္ငံ အင္း၀ေခတ္ဦး မင္းၾကီး စြာေစာ္ကဲ (၁၃၆၇-၁၄၀၀) လက္ထက္ ႏုိင္ငံေရး
ပညာရွင္ၾကီး ၀န္ဇင္းမင္းရာဇာ ေပၚထြန္းခ်ိန္ႏွင့္ ယွဥ္လွ်င္ ႏွစ္ ၁၀၀ ခန္႕ ေနာက္က်
သည္။ စာေပ ယဥ္ေက်းမွဳက႑တြင္ အင္း၀ေခတ္ေႏွာင္း ဒုတိယ မင္းေခါင္ (၁၄၈၀-
၁၅၀၁) လက္ထက္ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ရွင္မဟာရ႒သာရ၊ ရွင္မဟာ သီလ၀ံသ စေသာ
ပုဂၢိဳလ္ထူးမ်ားသည္ မက္ခီယာဗယ္လီႏွင့္ ေခတ္ျပိဳင္ ျဖစ္သည္။ မက္ခီယာဗယ္လီ၏
ႏုိင္ငံေရး ပညာေပးက်မ္း “မင္းသား” သည္ ၁၅၁၆ ခုႏွစ္တြင္ ျပဳစုျပီးစီးခဲ့၍ ရွင္မဟာ
ရ႒သာရ၏ “သံ၀ရ” ပ်ဳိ႕မွာ ၁၅၂၉ တြင္ ျပဳစု ျပီးစီးခဲ့သည္။

အီတလီႏုိင္ငံ၌ မက္ခီယာဗယ္လီ ၾကဳံေတြ႕ခဲ့ရေသာ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနသည္ ခရစ္
ႏွစ္ ၁၅၂၆ တြင္ အင္း၀ ပ်က္သုဥ္းျပီးေနာက္ တုိင္းျပည္ကစဥ့္ကလ်ား ျဖစ္ေနခ်ိန္မ်ဳိးႏွင့္
ဆင္တူသည္။ အင္း၀တြင္ သုိဟန္ဘြား၊ ျပည္ျမိဳ႕တြင္ နရပတိ၊ ဟံသာ၀တီတြင္ သုရွင္
တကာရြတ္ပိ၊ ေတာင္ငူတြင္ တပင္ေရႊထီးတုိ႕ အသီးသီး တထီးတနန္း စုိးစံ ေနၾကခ်ိန္
ျဖစ္သည္။

မက္ခီယာဗယ္လီသည္ သူ႕ႏုိင္ငံအတြက္ ရင္နာမိသည္။ ေၾကကြဲမိသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္
သူ၏ ဇာတိဌာေနျဖစ္ေသာ ဖေလာ့ရင့္ျမိဳ႕ႏုိင္ငံကို အီတလီ၏ ဗဟုိခ်က္မ အင္အား
ၾကီး ေဒသ ျဖစ္လာေစျပီး စည္းလုံးညီညြတ္ေသာ သမၼတႏုိင္ငံေတာ္ၾကီး ထူေထာင္
ခ်င္သည္။ သူ၏ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္သည္ ဖေလာ့ရင့္ကုိ မူတည္ေသာ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ ျဖစ္သည္။
ထုိ႕ေၾကာင့္ သူသည္ ဖေလာ့ရင့္ျမိဳ႕ႏုိင္ငံကုိ လတ္တေလာ အုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာ အၾကီး
အကဲအား မင္းသားက်မ္းကုိ ဆက္သ၍ သူျဖစ္ေစခ်င္ေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္
ေရး ပုံစံကုိ သညာေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သူ၏ က်မ္းသည္
(က) ရန္ေအာင္ေၾကာင္း လမ္းညႊန္
(ခ) ရာဇပလႅင္ ျမဲေရး လမ္းညႊန္မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။

မက္ခီယာဗယ္လီသည္ ၁၆ ရာစု အေစာပုိင္းကာလ အီတလီႏုိင္ငံ၏ ပစၥကၡ အေျခ
အေနမ်ားေပၚ မူတည္၍ သူ၏ က်မ္းကို ျပဳစုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိကာလသည္ အင္
အားၾကီးေသာ ႏုိင္ငံက အင္အားငယ္ေသာ ႏုိင္ငံကို တရားလက္လြတ္ က်ဴးေက်ာ္
လႊမ္းမုိးေလ့ ရွိသည့္ ကာလ ျဖစ္သည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ အင္အား တည္ေဆာက္ေရး
သည္ ႏုိင္ငံတစ္ခုအတြက္ မလြဲမေသြ လုိအပ္ခ်က္ ျဖစ္ေနသည္။ ဤတြင္ မက္ခီယာ
ဗယ္လီသည္ “အရာရာကို အင္အားျဖင့္ ေအာင္စရာ” ဟူေသာ လုပ္ထုံးကုိ ေဖာ္စပ္
၍ သူ႕အရွင္သခင္အား နည္းေပး လမ္းညႊန္ ျပဳခဲ့ေလသည္။

မက္ခီယာဗယ္လီ အေပၚ အျမင္မ်ား ...

“အိမ္ျပန္ျခံ၀င္၊ ႏြားပါလွ်င္ ျပီးတမ္း”
(ျမိဳ႕ေက်ာင္းဆရာေဟာင္း ဦးစံထြား၏ ေလာကီထုပၸတ္ လူတုိ႕ဇာတ္ တတိယ
စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၉၃-၉၅ မွစကားလုံး ေရွးေခတ္ အီတလီႏုိင္ငံေရးသမား၊ အေတြး
အေခၚ ပညာရွင္၊ က်မ္းျပဳဆရာၾကီး နီကုိလုိဒီဘာနာဒုိ မကၡယာေဗလီ (Nicolo Di
Bernardo Machiavelli) (၁၄၆၉- ၁၅၂၇) ကုိ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆုိခ်က္ ….အေတြး
အျမင္ စာစဥ္ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္။)

ဤေဆာင္းပါးရွင္း (ေမာင္၀ံသ) ျပဳစုေသာ ေခတ္ျပိဳင္ ကမၻာ့ေရးရာ အဘိဓါန္
(၁၉၈၂)တြင္ လည္း ေအာက္ပါကဲ့သုိ႕ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ေပးခဲ့ပါသည္။

ေရွးေခတ္ အီတလီႏုိင္ငံေရးသမား၊ အေတြးအေခၚ ပညာရွင္၊ က်မ္းျပဳဆရာၾကီး
နီကုိလုိဒီဘာနာဒုိ မကၡယာေဗလီ (Nicolo Di Bernardo Machiavelli) (၁၄၆၉-
၁၅၂၇) ကို အစြဲျပဳ၍ မကၡယာေဗလီ၏ အယူအဆမ်ားကဲ့သုိ႕ ခံယူက်င့္ၾကံသူ
ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား အတြက္ သုံးႏွဴန္းေသာ နာမ၀ိေသသန ျဖစ္သည္။ မကၡယာ
ေဗလီသည္ ၁၅၁၃ ခုႏွစ္က ေရးသားစီရင္ခဲ့ေသာ မင္းသားေခၚ (The Prince)
ေခၚ ရာေဇာ၀ါဒ လမ္းညြန္းက်မ္းတြင္ စုိးမုိးအုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္မည့္သူမ်ား အတြက္
ႏုိင္ငံေရး တက္လမ္းရွာနည္း၊ ႏုိင္ငံေရးအာဏာ ခုိင္ျမဲေအာင္လုပ္နည္းႏွင့္
အတုိက္အခံမ်ားေပၚတြင္ ေအာင္ျမင္နည္းမ်ားကို ေဖာ္ျပထားခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေရး
အတြက္ သင့္ေတာ္သလုိ လုပ္ေဆာင္ျခင္းသည္ ကိုယ္က်င့္တရား ကိုယ္က်င့္
သိကၡာတုိ႕ထက္ ပို၍ အေရးၾကီးသည္ဟု မကၡယာေဗလီက ဆုိခဲ့သည္။ က်င့္သုံး
ခဲ့ေသာ နည္းလမ္း မွန္မမွန္ကို ေနာက္ဆုံးအက်ဳိးသက္ေရာက္မွဳက အတည္
ျပဳသည္။ (The ends justify the means) ဟူသည္မွာ မကၡယာေဗလီ၏
ၾသ၀ါဒပင္ ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံအာဏာကို ဘယ္နည္းႏွင့္ ရရ ရလွ်င္ ျပီးေရာ၊ တရား
သည္ ဟူေသာ အယူအဆ ျဖစ္သည္။

ထုိ႕ေၾကာင့္ မကၡယာေဗလီ၏ မင္းသားက်မ္းမွ အေျခခံမူမ်ားကဲ့သုိ႕ က်င့္ၾကံ
သူကုိ ႏုိင္ငံေရးသမားကုိ machiavellin politician ဟု သုံးႏွဴန္းေရးသားေလ့
ရွိသည္။ မကၡယာေဗလီ ၀ါဒ (machiavellism) ဟူ၍လည္း ရံဖန္ရံခါ သုံးႏွဴန္း
ၾကသည္။

ဆရာေမာင္၀ံသ၏ အျမင္…


(ျပည္သူလႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း၊ သတင္း
စာ ဆရာ၊ စာေရးဆရာ ဆရာေမာင္၀ံသ ေခၚ ဦးစုိးသိမ္း။)

ယေန႕ နာမည္ဆုိးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားေနေသာ ကံဆုိးသူ မက္ခီယာဗယ္လီဘက္မွ
တစ္စုံတစ္ေယာက္က ေရွ႕ေနလုိက္၍ ခုခံမည္ဆုိပါလွ်င္ သူ၏ အမွဳသည္ ၁၆ ရာစု
အေစာပုိင္းကာလ ဖေလာ့ရင့္ျမိဳ႕၏ ႏုိင္ငံေရး ပညာရွင္တစ္ဦးသာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူ
သည္ သူ႕ျမိဳ႕(သူ႕ႏုိင္ငံ)၏ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္သာလွ်င္ စဥ္းစားဆင္ျခင္၍ ႏုိင္ငံ
ေရး လမ္းညႊန္က်မ္း ျပဳစုခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၂၀ ရာစုအေစာပုိင္း ကာလတြင္ ကမၻာ
ေပၚ၌ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ၀ါဒဆုိး၊ စနစ္ဆုိးမ်ားႏွင့္ ယင္းတုိ႕၏ အက်ဳိးဆက္မ်ားသည္
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀၀ ေက်ာ္က အသက္ရွင္ ေနထုိင္ခဲ့ေသာ မက္ခီယာဗယ္လီ
ႏွင့္ မသက္ဆုိင္ပါေၾကာင္း၊ အဏုျမဴဗုံးကို ထုတ္လုပ္ အသုံးခ်ျခင္းႏွင့္ အဏုျမဴကို
စိတ္ျဖာႏုိင္ေအာင္ ေစ့ေဆာ္ခဲ့ေသာ စြမ္းအင္နိယာမအား ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သူ သိပၸံပညာ
ရွင္ၾကီး အုိင္းစတုိင္းကို ဆက္စပ္၍ စြပ္စြဲခ်က္တင္မွဳ မျပဳအပ္သကဲ့သုိ႕ မက္ခီယာ
ဗယ္လီကိုလည္း ႏုိင္ငံေရးစနစ္ဆုိးမ်ား၏ မူလအစ လက္သည္းတရာခံ တစ္ဦး
အျဖစ္ ကမၸည္းမထုိးသင့္ပါေၾကာင္း။ ထုိေၾကာင့္ မက္ခီယာဗယ္လီအား “မသမာ
စဥ္းလဲေသာ ႏုိင္ငံေရးပညာကို ထူေထာင္ခဲ့သူ” အျဖစ္ တံဆိပ္ ကပ္ထာျခင္းမွ
ပယ္ဖ်က္ေပးသင့္ပါေၾကာင္း ဟူ၍ ထုေခ် ေလွ်ာက္လဲလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။

၁၉၆၁ ခုႏွစ္က အေမရိကန္ ပင္ဂြင္းစာအုပ္တုိက္က အဂၤလိပ္လုိ ဘာသာျပန္ဆုိ
သူတစ္ဦးျဖစ္ေသာ ေဂ်ာ့ဘူးလ္ က သူ၏ က်မ္းဦးနိဒါန္းရွည္ႏွင့္ မင္းသားက်မ္း
ဘာသာျပန္ဆုိခ်က္ကုိ ထုတ္ေ၀ခဲ့တယ္။ သတင္းပညာ အဆင့္ထက္ ေက်ာ္လြန္
သည္။ မင္းသားက်မ္းကုိ ေလ့လာရာ၌ သတင္းစာပညာကုိ သုံးသပ္ သကဲ့သုိ႕
သုံသပ္ေလ့လာျခင္း မျပဳလွ်င္ နားလည္း သေဘာေပါက္ ႏုိင္မည္ မဟုတ္ဟုေျပာ။
မက္ခီယာေဗလီ၏ “ ရွင္သန္ေနေသာ အေတြးအေခၚမ်ား” ဟူေသာ စာအုပ္ကို
ျပဳစုခဲ့သည့္ ေကာင့္ကာလုိစေဖာ္ဇာ ကမူ မက္ခီယာဗယ္လီသည္ တစ္ခုတည္း
ေသာ အမွားကို က်ဴးလြန္းခဲ့၏ ထုိအမွားကား အျခားမဟုတ္။ သူ႕ေခတ္သူ႕ကာ
လ၏ အဇၩတၱသရုပ္ကို ဖြင့္ဆုိရာ၌ သိလြန္းအားၾကီး၊ မွန္လြန္းအားၾကီး ေနျခင္း
ေပးတည္း ဟူ၍ သုံးသပ္တယ္။