ဆရာၾကီးေဒါက္တာသန္းထြန္း ရဲ႕ ေမြးေန႕

(ေဒါက္တာသန္းထြန္း ၁၉၂၃-၂၀၀၅)
‘ဆင္ျဖဴျဖစ္ျဖစ္ ဆင္မည္းျဖစ္ျဖစ္ ဆင္ဟာ တိရစၧာန္၊ တိရစၧာန္ကုိ လူဟာ ရွိမခုိးအပ္ဘူး‘

ဆရာ ေဒါက္တာ သန္းထြန္း တေယာက္ ျမန္မာျပည္မွာ ေမြးဖြားခဲ့တာ ဒီေန ့ဆုိရင္ ၈၅
ႏွစ္ျပည့္ေျမာက္ ခဲ့ပါျပီး။ ဆရာ့ကုိ ဧရာ၀တီတုိင္း၊ ငါးသုိင္းေခ်ာင္း ေဒါင့္ၾကီးရြာမွာ အဖ
ဦးဖုိးေတြနဲ႕ မိခင္ ေဒၚသင္ တုိ႕က ၁၉၂၃၊ဧျပီလ ၆ ရက္ေန႕မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ကုန္း
ေဘာင္ေခတ္ ျမင္းကြန္း ျမင္းခုံတုိင္ အေရးအခင္း မွာ ပါခဲ့တဲ့ ေမာင္လူၾကီး ဆုိသူ သည္
ဆရာေဒါက္တာ သန္းထြန္း ၏ မိခင္ ေဒၚသင္ ရဲ႕ အဘုိး ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေဒါက္တာ
သန္းထြန္း က ေမြးခ်င္း ညီအကို ေမာင္ႏွမ ၅ ဦး အနက္ ၄ ေယာက္ေျမာက္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အတြင္း ေမြးရပ္ေျမ ဧရာ၀တီတုိင္း ငါးသုိင္းေခ်ာင္း ျမိဳ႕နယ္ က အာရွ
လူငယ္ အစည္းအရုံး မွာ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးအျဖစ္ စတင္ပါ ၀င္ခဲ့ပါတယ္။
ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရး အတြက္ ငါးသုိင္းေခ်ာင္း ျမိဳ႕နယ္မွာ ဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ ဖတပလ
ရယ့္ ပထမဆုံး ဥကၠ႒ အျဖစ္ လဲ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့ပါတယ္။





(ေဒါက္တာ သန္းထြန္း အထိမ္းအမွတ္ ေက်ာက္စာတုိင္ ေတာင္သမန္ အင္းေစာင္း၊
ေတာင္ေလးလုံး ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း၀န္း၊ မွတ္ခ်က္။ ။ဤဓါတ္ပုံကုိ ကိုငယ္နဲ႕ ကိုေနဘုန္း
လတ္ တုိ႕၏ http://sketchingwithlight.blogspot.com/ မွ တဆင့္ ကူးယူ ထားပါ
တယ္။)


၁၉၄၆ ခုႏွစ္ စစ္ျပီး ေခတ္ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ရဲ႕ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္
အျဖစ္ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ လက္၀ဲ ကြန္ျမဴနစ္ စာေပမ်ားကုိ သေဘာ
က်စြာနဲ႕ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ၀င္ အျဖစ္ခံယူ ခဲ့တယ္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွ စ၍ ႏုိင္ငံ
ေရး သမား ဘ၀ကို စြန္႕လြတ္ခဲ့တယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီမွ ထြက္ျပီး ရန္ကုန္တကၠသုိလ္
သမုိင္း နည္းျပဆရာ အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခ်ိန္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ
၁၈ ရက္ေန႕မွာ ေဒၚခင္ရီ နဲ႕အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ သားသမီး ၅ ေယာက္ ထြန္းကား
ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွာ ၀ိဇၨာဂုဏ္ထူးတန္းနဲ႕ ဘြဲ႕ရခဲတယ္။ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွာ သမုိင္း
ဘာသာရပ္နဲ႕ မဟာ၀ိဇၨာ ဘြဲ႕ကို ရရွိခဲ့တယ္။၁၉၅၂ မွ ၁၉၅၆ အထိ လန္ဒန္ တကၠသုိလ္
မွာ ပညာသင္ျပီး ပညာရပ္ဆုိင္ရာ ေဒါက္တာဘြဲ႕ ကို ရရွိခဲ့တယ္။ ၁၉၆၅ မွ ၁၉၈၂
အထိ မႏၱေလး တကၠသုိလ္ မွာ သမုိင္း ပါေမာကၡ အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။
၁၉၈၂ မွ ၁၉၉၀ အထိ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ နဲ႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ရွိ နာမည္ေက်ာ္
တကၠသုိလ္ေတြ ပညာရွင္ ဧည့္ပါေမာကၡ အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။ ၁၉၈၈
ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၁၉ ရက္ေန႕မွာ လန္ဒန္တကၠသုိလ္ က စာေပ ပါရဂူဘြဲ႕ ခ်ီးျမွင့္
ခဲ့တယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႕ မွာ ႏုိင္ငံတကာ၀ိဇၨာ သိပၸံ ထိပ္တန္း ပညာ
ရွင္ ၾကီးမ်ားရဲ႕ အလယ္မွာ ဒုတိယ အယ္လီဇဘတ္ ဘုရင္မ ၾကီး၏ သမီးေတာ္ ကိုယ္
တုိင္ အပ္ႏွင္းရတဲ့ D.Lit. ကုိ လက္ခံရယူ ခဲ့တယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္
လည္ေရာက္ ရွိခဲ့တယ္။ ၁၉၉၁ မွာ ျမန္မာစာ အဖြဲ႕၀င္၊ ျမန္မာ အဂၤလိပ္ အဘိဓါန္
ျပဳစုေရး ေကာ္မတီ၀င္ နဲ႕ ၁၉၉၂ မွာ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ေရွးေဟာင္း သုေတသန
ပညာ ဌာန ကို တည္ေထာင္ခဲ့သူ ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ တယ္။ ၁၉၉၃
မွ ၂၀၀၁ အထိ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာ ဌာန၊ သမုိင္းဌာန၊ အေရွ႕တုိင္း
ပညာဌါန တုိ႕မွာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါေမာကၡ အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၆
ခုႏွစ္ ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရး မရခင္ မွာ အမ်ဳိးသားေန႕ ေအာင္ပြဲ ကို ေက်ာင္းသား
ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးအျဖစ္ ဦးေဆာင္ျပီး ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကုိ ဆန္႕က်င့္ခဲ့တယ္။
မႏၱေလး တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းဆရာ ဘ၀မွာ အာဏာသိမ္း စစ္တပ္ရဲ႕ မဆလ အရံ
ပါတီ၀င္ေၾကး နဲ႕လုပ္သား ေကာင္စီ ေၾကး ေတြကို မထည့္၀င္ ဘဲ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့
ေသာေၾကာင့္ မဆလ ပါတီက ဆရာေဒါက္တာသန္းထြန္း ကို ထုတ္ပယ္ ခဲ့တယ္။
မကြယ္လြန္ ခင္ နအဖ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႕ ရဲ႕ ဆင္ျဖဴ ကိုးကြယ္မွဳ
ကို ရဲ႕၀င့္စြာ ျပစ္တင္ ေ၀ဖန္ခဲ့တယ္။

၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႕က မႏၱေလး အမရပူရ ျမိဳ႕၊ ေတာင္သမန္အင္း
ေစာင္း မွာရွိတဲ့ ေတာင္ေလးလုံးေက်ာင္း တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ လူထုေဒၚအမာ အသက္
၉၀ ျပည့္ေမြးေန႕ ကုိ လာေရာက္ ဆင္ႏြဲျပီး၊ ေနာက္တေန႕ ႏုိ၀င္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႕
နံနက္ ၂ နာရီမွာ ႏွလုံးေရာဂါနဲ ့ကြယ္လြန္ ခဲ့ပါတယ္။
ဆရာေဒါက္တာ သန္းထြန္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား အတြက္ သမုိင္းဆုိင္ရာ ရွာေဖြ
မွဳမ်ားႏွင့္ သုေတသန ျပဳလုပ္မွဳေပါင္းမ်ားစြာ၊ စာတမ္းနဲ႕ သမုိင္းဆုိင္ရာ စာေပ ကိစၥေပါင္း
မ်ားစြာကို အနစ္နာခံ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံခ်စ္ ကမၻာ သိ ပညာရွင္ၾကီး တစ္ဦးအျဖစ္
ေမာ္ကြန္းထုိးေလာက္တဲ့ သူ တစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။
” မုိးေကာင္းကင္ က ၾကယ္တာရာေတြ
တပြင့္ျပီး တပြင့္ေၾကြ
ေၾကြေလသမွ် အစားထုိးလုိ႕ မရ
ႏွေျမာေၾကကြဲမိ တသသ..။”
(ဆရာ ေဒါက္တာသန္းထြန္း ကြယ္လြန္ခ်ိန္က တပည့္ျဖစ္သူ စာေပပညာရွင္ ဆရာၾကီး
တင္မုိး ရဲ႕ ကဗ်ာ ျဖစ္ပါတယ္။)