အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ အထူးေၾကညာခ်က္

ဘုိးေဘးဘီဘင္မ်ားကုိ ရွာေဖြျခင္း အပုိင္း(၁)

တေကာင္း (၁)

‘တေကာင္းအဘိရာဇာ၊ တုိ႕ဗမာ သာကီ၀င္မ်ဳိးဟာမုိ႕၊ မညွိဳး ဂုဏ္ေတဇာ‘
(၀ိုင္အမ္ဘီ ဆရာတင္)

‘ေမးပါမ်ား စကားရ၊
သြားပါမ်ား ခရီးေရာက္၊
မအိပ္မေန အသက္ရွည္‘
ဟူေသာ စကားကုိ အားကုိးအားထား ျပဳ၍ ရွင္ဘုရင္ ျဖစ္လာေသာ ေမာင္ေပါက္က်ဳိင္း။

‘ရာေပးလုိ႕ ဆုပ္၊
ေထာင္ေပးလုိ႕ ခ်ဳပ္၊
ခ်စ္တဲ့သူ အရုိး ဆံထုိးလုပ္‘
ဆုိေသာ စကားထား အ၀ွက္သည္ တခ်ိန္က ျမန္မာ ကေလးငယ္ တုိ႕၏ အိပ္ယာ၀င္ ပုံျပင္
မ်ား အျဖစ္ အလြန္ႏွစ္သက္ စရာ ေကာင္းလွ ပါသည္။

ကုိလုိနီေခတ္ သမုိင္းေရး ဆရာတုိ႕သည္ ျမန္မာ့သမုိင္း ကို အေနာ္ရထာ မင္း လက္ထက္
ေအဒီ(၁၁) ရာစု မွ စခဲ့ျခင္းႏွင့္အတူ ‘ျမန္မာ အစ တေကာင္း က‘ ဟူေသာ အခ်က္ ကို
ပုံျပင္ ဒ႑ာရီ ထဲသုိ႕ ပို႕ေဆာင္ ခဲ့ၾကပါသည္။




တေကာင္းသည္ ယခုအခါ မႏၱေလးတုိင္း ျပင္ဦးလြင္ခရုိင္၊ မုိးကုတ္ခရုိင္ခဲြ၊ သပိတ္က်ဥ္း
ျမိဳ႕ နယ္အတြင္း ဧရာ၀တီျမစ္ အေရွ႕ဘက္ကမ္း၊ မႏၱေလးတုိင္း၏ ေျမာက္ဘက္အစြန္းတြင္
တည္ရွိပါသည္။ယခင္က တေကာင္းသည္ ကသာခရုိင္အတြင္း ၌ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ထုိေနာက္
ေရႊဘုိခရုိင္ အတြင္းသုိ႕ ထည့္သြင္း အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း ခံရသည္။ ယခုအခါ တေကာင္းျမိဳ႕ကို
သီးျခားျမိဳ႕နယ္ တစ္ခု အျဖစ္ ျမင္ေတြ႕ႏုိင္ပါသည္။ မႏၱေလး မွ ေမာ္ေတာ္ကားလမ္း ခရီး
အကြားအေ၀း (၁၂၇)မုိင္ တြင္ တည္ရွိျပီး အေရွ႕ ေလာင္ဂ်ီက်ဴ႕ ၉၆ ဒီဂရီ ၁၁ မိနစ္ ႏွင့္
ေျမာက္လတၱီက်ဴ႕ ၂၃ ဒီဂရီ ၃၀ မိနစ္ အၾကားတြင္ တည္ရွိပါသည္။တေကာင္းျမိဳ႕၏ တည္
ေနရာကို သတုိးသီရိ သုဓမၼ ေဒါက္တာ ေဂ်အက္ဖ္ ဖာနီဗဲလ္ႏွင့္ ဦးေဖေမာင္တင္တုိ႕
တည္းျဖတ္ေသာ ဇ မၺဴ႕ဒီပဥ ေဆာင္းက်မ္း၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၉ တြင္ …
‘တေကာင္းနယ္ကား အေရွ႕ ကိုလားေသာ္ တရုတ္လမ္းမ၊ ေတာင္ကုိလားေသာ္
ဖလူေတာင္၊အေနာက္ကို လားေသာ္ ပယင္းတြင္း၊ ေျမာက္ကုိ လားေသာ္ ကင္း
ျမစ္နား၊‘
ဟု ေခၚဆုိ ပါသည္။

လက္ရွိ တေကာင္းျမိဳ႕ တည္ေနရာမွာ အေရွ႕ႏွင့္ေျမာက္ဘက္တြင္ တလား၀
ေခ်ာင္း၊အေနာက္ဘက္တြင္ ဧရာ၀တီျမစ္၊ ေတာင္ဘက္တြင္ အညာပုဂံ ျမဳိ႕
ရုိးေဟာင္း တုိ႕ ရွိပါသည္။ တေကာင္းကို (၁) သံသာရပူရ၊ (၂)ရ ႒ပူရ၊
(၃)သဃၤႆရ ႒၊ (၄)သင္းတြဲ ေခၚ ဟတၳိနပူရ၊ (၅)ပဥၥာလ၊
(၆)ပဥၥာလတေကာင္း ဟူ၍ အမည္ ေျခာက္မ်ဳိး ရွိခဲ့ပါသည္။မွန္နန္းရာဇ၀င္
ေတာ္ၾကီး၌ …

-ကကုသန္ဘုရား လက္ထက္ေတာ္၌ သံသရပူရ
-ေကာနဂုံ ဘုရား လက္ထက္ေတာ္၌ ရ ႒ပူရ
-ကႆပ ဘုရား လက္ထက္ေတာ္၌ သင္းတြဲ
-ေဂါတမ ဘုရား လက္ထက္ေတာ္၌ တေကာင္း
ဟူ၍ အမည္တြင္ ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထား ပါသည္။ တေကာင္းကို တရုပ္ အသံ
ျဖင့္ ‘တုိင္ကြန္‘ ဟူ၍ သိရေသာ္လည္း အဓိပၸါယ္ မူရင္း ကို ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိ
ပါ။ဆရာၾကီး ေဒါက္တာ သန္းထြန္း ႏွင့္ ဆရာၾကီး ဦးရည္စိန္ တုိ႕၏ မွတ္တမ္းမ်ား
အရ တေကာင္း(၃)ေခတ္ ႏွင့္ ပ်ဴ(၆)ေခတ္တုိ႕ ရွိခဲ့ သည္ကုိ သိရွိရ ပါတယ္။
တေကာင္းကုိ ဘီစီ(၂) ရာစု တရုပ္နန္းတြင္း မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ သကၤႆ
ဟုလည္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ အိႏၵိယတုိင္းသား ကုလားေလသံႏွင့္ (ပံဤတိ
ေကာက္)ဟု အသံထြက္ပုံကိုလည္း သိရွိရပါသည္။ တေကာင္းကို ရွမ္းဘာသာ
ႏွင့္ ဆုိပါက ‘တ‘ သည္ ကူးတုိ႕ဆိပ္ ျဖစ္၍ ‘ေကာင္း‘ သည္ ကုန္ပစၥည္း စုပုံေနရာ
ဟုအဓိပၸါယ္ ရေသာေၾကာင့္ စည္းကားေသာ ကူးတုိ႕ဆိပ္ ျမိဳ႕ ဟု သိရပါသည္။
တေကာင္းကို BC 1300 (ေဂါတမ ဗုဒၶဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မမူခင္ ႏွစ္ေပါင္း
၇၀၀ ) ခန္႕တြင္ သက်သာကီ၀င္မင္းသား အဘိရာဇာႏွင့္ ေနာက္ပါ အလုံး
အရင္း တုိ႕က စတင္ တည္ေထာင္သည္ဟု မွန္နန္းရာဇ၀င္ တြင္ ေဖာ္ျပထား
ပါသည္။ အဘိရာဇာ သည္ အေရွ႕ဘက္ႏွင့္ အေနာက္ဘက္တုိ႕ မွ ေရကာစီး
ေန၍ ရန္သူ ရုတ္တရက္ မ၀င္ႏုိင္ေသာ ေနရာတြင္ တေကာင္းျမိဳ႕ ကိုတည္ခဲ့တယ္
လုိ႕ သိရွိ ရပါသည္။ … ‘ျမန္မာ အစ တေကာင္းက‘ …. ‘တေကာင္းအစ
တုံငယ္၀‘ …. ။

‘ေအာ့အံေညာင္း တေကာင္းတည္၊ တေကာင္းတည္စ တုံငယ္၀‘ ဟု အစဥ္အလာ
ေျပာစမွတ္ ဆုိရုိးစကား ရွိခဲ့ဘူးပါသည္။ တုံငယ္ျမိဳ႕ေဟာင္း သည္ တေကာင္းျမိဳ႕မွ
အထက္ ေျခာက္မုိင္ ခန္႕ အကြာ ဧရာ၀တီျမစ္ ၏ အေနာက္ဘက္ကမ္းရွိ မဲဇာေခ်ာင္း
၀ အနီးတြင္ ကပ္လ်က္တည္ ရွိပါသည္။ တုံငယ္၀ ေနရာသည္ အဘိရာဇာ တေကာင္း
ကို မတည္မွီ ျမိဳ႕တည္ရန္ ေနရာေရြး ခ်ယ္ျခင္း၊ လူသူစုေဆာင္ျခင္းတုိ႕ ျပဳလုပ္ရင္
ပထမ စခန္းခ်ေသာ ေနရာဟု ဆုိၾကပါသည္။ ထုိ႕အျပင္ မုံေရြး ဆရာေတာ္၏ ေစတီ
ယကထာ ရာဇ၀င္ခ်ဳပ္တြင္ ‘တုံငယ္၀ ၀ယ္ တုမၸ၀တီျမိဳ႕ ကို အႆကုမၼာမင္း တည္
ေထာင္၍ တရားႏွင့္ အညီ မင္းမူ၏၊ ရတနာမုိးရြာ၏၊ မင္းဆက္ ေလးေသာင္းတည္
၏။‘ ဟု ေရးသား ေဖာ္ျပထားသည္ကုိ ဖတ္ရူမွတ္သား ရပါသည္။

အဘိရာဇာ မတုိင္ခင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အထက္ပုိင္းတြင္ ေရွးအက်ဆုံး ေနထုိင္သူမ်ား
မွာ နာဂလူမ်ဳိး မ်ားျဖစ္ပါသည္။ နာဂတုိ႕၏ ေနာက္တြင္ ခ်င္း၊ သက္၊ ဂဒူး၊ ပ်ဴ နဲ႕
ကမ္းယံ(ရခုိင္) လူမ်ိဳးမ်ားထပ္မံ ေရာက္ရွိခဲ့ တယ္လုိ႕ သိရပါတယ္။ တေကာင္းစတင္
တည္ေထာင္ခ်ိန္တြင္ ေနထုိင္သူ အမ်ားစုတုိ႕မွာ ‘သက္‘ လူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း
ယခင္ သမုိင္းသုေတသီ ပါေမာကၡ ဂ်ီအိပ္ခ်္ လုစ္ ႏွင့္ သူ႕ အဆုိကို ေထာက္ခံသူ
သမုိင္းပညာရွင္မ်ား က ယူဆၾကပါတယ္။ ယေန႕ေခတ္ ဆရာၾကီးေဒါက္တာ
သန္းထြန္း၏ မ်ဳိးဆက္သစ္ သမုိင္းပညာရွင္ မ်ားက တေကာင္း တည္ေထာင္ခ်ိန္
တြင္ အထက္ျမန္မာျပည္၌ ေနထုိင္ သူ အမ်ားစု ကို ‘ပ်ဴ‘ လူမ်ဳိးမ်ား ဟု အတိအလင္း
ဖြင့္ဆုိၾကပါတယ္။

အမ်ဳိးသားစာေပ ပညာရွင္ၾကီး ဆရာေဇာ္ဂ်ီ ရဲ႕၁၀၁ ၾကိမ္ေျမာက္ ေမြးေန႕

သင္ေသသြားေသာ္ သင္ဖြားေသာေျမ၊
သင္တို႔ျပည္သည္ အေျခတိုးျမင့္၊
က်န္ေကာင္းသင့္၏ ။
(ဆရာေဇာ္ဂ်ီ)

ထိန္႕လုိက္တဲ့ အုိးစည္
ပီကလည္း ပီသနဲ႕
သီသူက သီၾက
ကသူက ကလာ
ႏြားၾကီးလည္း ပါသေဟ့
ေက်ာေပၚမွာ ေကာ္ေဇာ
အေမႊးေရာ သနပ္ခါး
ခ်ဳိဖ်ားမွာ ပိေတာက္ပန္းေတြက
တလွ်မ္းလွ်မ္း ေရႊအဆင္း
ႏြားစိတ္ထဲ အခဲသား ၀င္လုိက္ရ
ရႊင္လုိက္မည့္ ျဖစ္ျခင္း …. ။
(ဆရာေဇာ္ဂ်ီ ၏ ‘တခုေသာ သၾကၤန္အခါ‘ ကဗ်ာ ထဲမွ ‘ေႏြဦး က်က္သေရ‘ စာပုိဒ္။)

အမ်ဳိးသား စာဆုိၾကီး ျမန္မာစာေပ ပညာရွင္ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ တေယာက္ ျမန္မာျပည္
တြင္ ေမြးဖြား



ခဲ့တာ အခုဆုိရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၁ ႏွစ္ေျမာက္ခဲ့ပါျပီး။ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ ေခၚ ဆရာၾကီး
ဦးသိန္းဟန္ ကို ၁၉၀၇ ခုႏွစ္ ဧျပီလ ၁၂ ရက္ေန႕ မွာ အဖ ဦးေယာ အမိ ေဒၚစိန္ညြန္႕
တုိ႕ က ဧရာ၀တီတုိင္း ဖ်ာပုံ ျမိဳ႕နယ္ မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ေမြးခ်င္း ၉ ဦးအနက္
အၾကီးဆုံး ျဖစ္ပါတယ္။

ငယ္စဥ္က ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း၊ တုိင္းရင္းျမန္မာေက်ာင္း၊ အဂၤလိပ္ျမန္မာ အစုိးရ
ေက်ာင္းမ်ားတြင္ အေျခခံပညာ သင္ယူခဲ့ပါတယ္။ သတၱမတန္း အေရာက္ ၁၉၂၀
ျပည့္ ပထမ ေက်ာင္း သားသပိတ္ တြင္ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းသပိတ္ၾကီး ျပီးဆုံးခ်ိန္
မွာ ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ဖ်ာပုံ အမ်ိဳးသား ေက်ာင္းမွ ဆက္လက္ ပညာသင္ၾကားခဲ့ပါတယ္။
ထုိေနာက္ ရန္ကုန္ ျမိဳ႕မအမ်ဳိးသား ေက်ာင္း (ယေန႕ေခတ္ ဒဂုံ အထက ၂) မွာ ၁၁
တန္း ေအာင္ျမင္ ခဲ့ပါတယ္။၁၉၃၀ မွာ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္မွ ၀ိဇၨာ ဘြဲ႕ ရရွိခဲ့ျပီး ၁၉၃၁
မွ ၁၉၃၄ အထိ ျမိဳ႕မ အမ်ဳိးသားေက်ာင္းမွာ ဆရာ အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့ပါ
တယ္။ ၁၉၃၁ မွာ ဖ်ာပုံျမိဳ႕နယ္ က ထုတ္ေ၀တဲ့ ‘ျမန္မာ့ အာဇာနည္‘ ဂ်ာနယ္ မွာ
အယ္ဒီတာ အဖြဲ႕၀င္ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္မွဳ ကေန စာေပ နယ္ေျမ သုိ႕ စတင္ ၀င္
ေရာက္ခဲ့ ပါတယ္။ ၀ုိင္အမ္ဘီေအ အသင္းၾကီး ရဲ႕ ေဟာေျပာပြဲ မွာ အဂၤလိပ္စာတမ္း
အျဖစ္ ‘Eighteenth Century Poets in Burma‘ ကုိ ဆရာ က တင္သြင္း ဖတ္ၾကားခဲ့
ပါတယ္။ ယင္း ေဆာင္ရြက္မွဳကို ရန္ကုန္ တုိင္းမ္ အဂၤလိပ္ဘာသာ သတင္းစာ က
ေဖာ္ျပခဲ့ရာ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ အဂၤလိပ္စာ ပါေမာကၡ ရုခ္ က အလြန္ ႏွစ္သက္ျပီး
ဆရာေဇာ္ဂ်ီ အား မဟာ၀ိဇၨာ တန္း တက္ရန္ တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ ထုိေၾကာင့္ ျမိဳ႕မ
ေက်ာင္း ၏ ေက်ာင္းဆရာ အျဖစ္မွ ထြက္ခါ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ တြင္ ၁၉၃၆ မွာ
မဟာ၀ိဇၨာ ဘြဲ႕ ရရွိခဲ့ပါတယ္။၁၉၃၈ တြင္ မႏၱေလး ဥပစာ ေကာလိပ္ တြင္ ျမန္မာစာ
နည္းျပ ဆရာအျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ပါတယ္။ ၁၉၄၀ မွာ အဂၤလန္ ႏုိင္ငံ ဒဗ္ဗလင္
တကၠသုိလ္ မွ စာၾကည့္တုိက္ ဒီပလုိမာ ဘြဲ႕ လက္မွတ္ ကို ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၁ ရန္ကုန္
တကၠသုိလ္ စာၾကည့္တုိက္မွဴး တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခ်ိန္မွာ ျမိဳ႕မ အမ်ဳိးသား ေက်ာင္းမွ
ဆရာမ ေဒၚေစာရင္ နဲ႕ အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ ဂ်ပန္ေခတ္ ႏွင့္
၁၉၄၆ လြတ္လပ္ေရး မရခင္ စစ္ျပီး ကာလေတြ အထိ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ မွာ စာေပ
ႏွင့္ စာၾကည့္တုိက္ ဌာန တြင္ အဆင့္ျမင့္ တာ၀န္မ်ား ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၇
-၄၈ ခုႏွစ္ မ်ားမွာ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ရုံး၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ အထူးအရာ
ရွိ၊ အေျခခံဥပေဒ အေခ်ာကုိင္ ေကာ္မတီ တုိ႕မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ ခဲ့ျပီး အမ်ဳိးသား
ေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အပါအ၀င္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ၾကီးရဲ႕ တန္းဖုိး
ထားမွဳကုိ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၈ မွာ အာဏာရ ဖဆပလ အစုိးရ က ၀ဏၰ ေက်ာ္ထင္
ဘြဲ႕ အပ္ႏွင္း ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၁ မွ ၅၇ အထိ ေက်ာင္းသုံး စာအုပ္ျပဳစုေရး မွာ ညႊန္ၾကား
ေရး၀န္ ႏွင့္ ၁၉၅၉ မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ သမုိင္းေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ တာ၀န္မ်ား ထမ္းေဆာင္
ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၁ မွာ အာဏာရ ပထစ အစုိးရ က ‘သီရိပ်ံခ်ီ‘ ဘြဲ႕ အပ္ႏွင္းခဲ့ပါတယ္။
၁၉၆၅ မွ ၁၉၇၅ အထိ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ ေ၀ါဟာရ ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ႏွင့္ အမ်ဳိးသား
စာေပဆု ေရြးခ်ယ္ေရး ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၆၇ မွာ တကၠသုိလ္မ်ား စာၾကည့္တုိက္ မွဴး အျဖစ္မွ အျငိမ္းစား ယူျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ
သုေတသန အသင္းမွာ ဥကၠ႒ တာ၀န္ မ်ား ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ‘သခင္
ကိုယ္ေတာ္မွဳိင္း ဋီကာ‘ စာအုပ္ျဖင့္ ၁၉၅၅ မွာ စာေပ ဗိမာန္ စာပေဒသာဆု၊ ‘နင္လာ
ဟဲ့ ခ်စ္ဒုကၡႏွင့္ အျခား၀တၱဳ တုိမ်ား‘ စာအုပ္ျဖင့္ ၁၉၇၉ မွာ ဘာသာျပန္ အမ်ဳိးသား
စာေပဆု၊ ‘ေရွးေခတ္ ပုဂံ ကဗ်ာမ်ားႏွင့္ အျခားကဗ်ာမ်ား‘ စာအုပ္ျဖင့္ အမ်ဳိးသား
ကဗ်ာ ဆု တုိ႕ကို ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေဇာ္ဂ်ီသည္ အသက္ ၈၃ ႏွစ္ အရြယ္ ၁၉၉၀
ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႕မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။

မုိးက စုိစုိ၊ က်ီးအုပ္ျပဳိ၍
ထုိမွ ဤမွ၊ တုိ႕လမ္းမ တြင္
ပ်ံၾက ၀ဲၾက၊ ငရဲထသို႕
အုံၾကြျမည္အာ၊ မသာယာကုိ
ငါၾကားခဲ့၏ မွတ္မိ၏။

ထုိေန႕၌ပင္၊ ထုိခ်ိန္ထင္၏
သခင္ေအာင္ဆန္း၊ ျပည္သူ႕ ပန္းသည္
ပြင့္လန္းခါစ၊ ေၾကြလုိက္ရ၏
ေျမခသတင္း၊ မုိးၾကိဳးခြင္း သုိ႕
အိမ္တြင္း အိမ္ျပင္၊ တုိ႕လမ္းခြင္၌
မခ်င့္မရဲ၊ ၀မ္းနဲ ခံခက္
မ်က္စီ မ်က္ႏွာ၊ ညွဳိးၾကရွာသည္
ရြာဦးပုိင္းမွ သင္းခ်ဳိင္းထိ။

(ဆရာေဇာ္ဂ်ီ က ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း က်ဆုံးခ်ိန္တြင္ စပ္ဆုိခဲ့ေသာ ‘ေျပာလုိက္
ပါဘိ၊ ေဟာပါဘိ‘ ကဗ်ာမွ ‘ငါ့ညီေျပာင္း၀င္း‘ သုိ႕ ကဗ်ာ အပိုဒ္။)

တုိ႕ဗမာ အစည္းအရုံး၏ သမုိင္း၀င္ ဓါတ္ပုံမ်ား (၂)

(မွတ္ခ်က္။ ။ ‘သပိတ္တား‘ ဆုိသည္ အဓိပၸါယ္ မွာ အစုိးရ ၏ ေဒသတြင္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရး
ရပ္တန္႕ေစရန္အေရးပါေသာ ရုံး အ၀င္အ၀ မ်ား၊ လမ္းမ်ားေပၚတြင္ ‘တားဆီး‘ ေသာ
ပုံစံျဖင့္ အစုအေ၀း နဲ႕ ထုိင္ ေနျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္ပါသည္။)



(အထက္ေဖာ္ျပပါ ဓါတ္ပုံတြင္ ရန္ကုန္ အတြင္း၀န္ရုံး- ယေန႕အေခၚ ၀န္ၾကီးမ်ားရုံး ဆႏၵ
ျပပြဲ တြင္ ကုိလုိနီေခတ္ ပုလိပ္တုိ႕ေၾကာင့္ တကသ ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ က်
ဆုံး ခဲ့ပါသည္။)

တုိ႕ဗမာအစည္းအရုံး၏ သမုိင္း၀င္ ဓါတ္ပုံမ်ား(၁)

အေမလူထု ေဒၚအမာ အတြက္ ဗကသ ရဲ႕ ၀မ္းနည္းေၾကာင္းသ၀ဏ္လႊာ

ဒုတိယ ေက်ာင္းသားသပိတ္ တုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့သူ လူထု ေဒၚအမာ ကြယ္လြန္ျခင္း

မႏၱေလးၿမိဳ႕၊ ၃၂ လမ္း၊ ဂုႏ ၱန္ေဆး႐ိုး၀င္းေန ဦးထင္+ေဒၚစု တို႔၏ သမီး၊
နဂါးေဒၚဦး ၏ ညီမ၊ ဦးလွေဖ+ေဒၚတင္တင္၊ ဦးေက်ာ္စိန္+ေဒၚၾကင္ၾကင္၊
ဦးေမာင္ေလး+ေဒၚခင္လွျမင့္၊ေဒါက္တာ ဦးခင္ေမာင္ေအး+ေဒါက္တာ
ေဒၚၾကည္စိန္ တို႔၏ အမ၊ ဦးစိုး၀င္း၊ ဦးခင္ဂ်က္၀င္း+ေဒါက္တာ သန္းရင္
မာ (ေဒါက္တာ ျမမဥၨဴ)၊ ဦးဖိုးသံေခ်ာင္း၊ ေဒၚတင္၀င္း၊ ဦးၿငိမ္းခ်မ္း(ညီပုေလး)
+ေဒၚတင္တင္၀င္း တို႔၏ ေမြးသမိခင္ မစုစုမာ၊ ကိုဘုိဘို၊ မျဖဴျပာ၊ မလင္းလင္း
မြန္၊ ေမာင္ေအာင္ဘာေလ၊ မေ႐ႊျပည္စိုး တို႔၏ အဖြား
လူထုဦးလွ ၏ ဇနီး
လူထုေဒၚအမာ (၉၃)ႏွစ္ သည္
၁၃၆၉ ခုႏွစ္၊ တန္ခူးလဆန္း (၂)ရက္၊ ၇-၄-၂၀၀၈ (တနလၤာေန႔) နံနက္ (၀၈း၃၇)
နာရီအခ်ိန္တြင္ဘ၀တပါးသို႔ ကူေျပာင္းကြယ္လြန္သြားပါသျဖင့္ ၾကြင္းက်န္ရစ္ေသာ
ဥတုဇ႐ုပ္ကလာပ္ကို ၁၃၆၉ ခုႏွစ္၊ တန္ခူးလဆန္း (၄)ရက္၊ ၉-၄-၂၀၀၈ (ဗုဒၶဟူးေန႔)
နံနက္ (၁၀း၀၀) နာရီအခ်ိန္ အိမ္အမွတ္ ၂၆၅၊ ၃၂ လမ္း၊ ၈၃x၈၄ လမ္းၾကား ေနအိမ္
မွ ၾကာနီကန္သုႆာန္သို႔ ပို႔ေဆာင္မီးသၿဂႌဳဟ္မည္ ျဖစ္ပါ၍ အသုဘရႈ လိုက္ပါ ပို႔ေဆာင္
္ၾကပါရန္ ေလးစားစြာ ဖိတ္ၾကား အပ္ပါသည္။
က်န္ရစ္သူ မိသားစု




လူထုေဒၚအမာ ဘ၀ ျဖတ္သန္းမွဳ အက်ဥ္း

၁၉၁၅ - မႏၱေလးျမိဳ့၊ ဂုႏၱန္ရပ္၊ အဖ ဦးထင္- အမိ ေဒၚစု တုိ႔မွ ႏုိဝင္ဘာ ၂၉၊
တနလၤေန႔မွာ ေမြးဖြားခဲ့၊ ေမြးခ်င္း ၁၂ေယာက္၊ စတုတၳသမီး၊ အမည္ရင္းအမာ။
၁၉၂ဝ -၂၃ - တရုတ္တန္း အမ်ိဳးသမီး ေနရွင္နယ္ေက်ာင္းမွာ ဒုတိယတန္းအထိ
ပညာသင္ခဲ့။
၁၉၂၃ - ၃၁ - အမ်ိဴးသမီး ေနရွင္နယ္ေက်ာင္းပ်က္လုိ႔ တတိယတန္းမွ နဝမတန္း
အထိ ABM ေက်ာင္းမွာ ဆက္လက္ ပညာသင္။
၁၉၃၁ - ၃၃ - မႏၱေလး ဗဟုိအမ်ိဳးသားေက်ာင္းက ဆယ္တန္းေအာင္။
၁၉၃၃ - ၃၅ - မႏၱေလး ဥပစာေကာလိပ္၊ ဓာတု၊ ရူပ၊ သခၤ်ာ ဘာသာတြဲယူ။
၁၉၃၆ - ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ဘီေအ ေအာက္တန္း။ အင္းလ်ားေဆာင္ သဟာယ
နဲ႔ စာဖတ္အသင္း အတြင္းေရးမွဴး၊ ဒုတိယ ေက်ာင္းသားသပိတ္ႀကီးတြင္ ပါဝင္။
အုိးေဝမဂၢဇင္း၊ ႀကီးပြားေရး မဂၢဇင္း၊၊ ဘားမားဂ်ာနယ္တုိ႔မွာ ဝတၳဳ၊ ေဆာင္းပါးမ်ား
ေရး။ ႀကီးပြားေရး ဦးလွနဲ႔ စတင္သိကၽြမ္း။ ႀကီးပြားေရး မဂၢဇင္းမွာ ကေလာင္အမည္
ခင္လဝင္း၊ ျမမဥၨဴေတြနဲ႔ ေရးခဲ့။

၁၉၃၇ - ဘီေအ ေနာက္ဆံုးနွစ္ စားေမးပြဲ က်႐ံႈးျပီး ေက်ာင္းထြက္။ မႏၱေလးမွာ ျမန္မာ့
စကၠဴဆုိင္ ဖြင့္။
၁၉၃၈ - Maurice Collis ေရး Trials In Burma ကုိ ျမန္မာျပည္တြင္ စစ္ေဆးခဲ့ေသာ
အမႈအခင္းမ်ား အမည္နဲ႔ ျမန္မာျပန္ ထုတ္ေဝ။
၁၉၃၉ - ႀကီးပြားေရး ဦးလွနဲ႔( ၁၃ႏုိဝင္ဘာ)လက္ထပ္။
၁၉၄ဝ - Maurice Collis ၏ Sandamala ကုိ စႏၵမာလာ အမည္နဲ႔ နွစ္တြဲခြဲ ျမန္မာျပန္
ထုတ္ေဝ။
၁၉၄၂ - ၄၄ - ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီးအတြင္း ကပုိင္ရြာကုိ ေခတၱ ေျပာင္းေရႊ႔ေနထုိင္ျပီး
စာအုပ္ထုတ္ေဝေရးလုပ္ငန္းေတြ ဆက္လက္လုပ္ကိုင္။

၁၉၄၅ - လူထုဂ်ာနယ္ (ဇူလုိင္) ထုတ္ေဝတဲ့အခါ လက္ေထာက္ ဘယ္ဒီတာ။
Ashihei Hino ရဲ့ဲ့ Jh War and Soldier အပုိင္း ၄ က Wheat and Soldier ကုိ ဂ်ဳံႏွင့္
စစ္သားအမည္။Wanda Wasilewska ရဲ့The Rainbow ကုိ ႏွစ္ပုိင္းခြဲကာ သက္တန္႔ေရာင္
အမည္ တုိ႔နဲ႔ ျမန္မာျပန္ ထုတ္ေဝ။
၁၉၄၆ - လူထုသတင္းစာ (၁၉၊ ဧျပီ) စတင္ထုတ္ေဝတဲ့အခါ အယ္ဒီတာ အဖြဲ႔ဝင္။ ဖခင္
ေအာင္ႏုိင္ ကေလာင္ခြဲနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးခန္း ပင္တုိင္ ေဆာင္ပါးရွင္။
၁၉၄၇ - လူထုဦးလွနဲ႔အတူ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဦးေဆာင္ေနတဲ့ ဖဆပလအဖြဲ႔ရယ့္
အာေဘာ္နဲ႔ထပ္တူ ေရးသား တုိက္ပြဲဝင္ခဲ့။
၁၉၄၉ - လူထုသတငး္စာနဲ႔ ႀကီးပြားေရး ပံုနွိပ္စက္မ်ား တည္ရွိရာ အေဆာက္အအုံကုိ
ဒုိင္းနမုိင္းနဲ႔ ေဖာက္ခြဲခံရ။ Gunther Stein ရဲ့ The Challenge of Red China ကုိ
ကြန္ျမဴနစ္ တရုတ္ျပည္ အင္အားျပိဳင္ပြဲ အမည္ေပးျပီး ႏွစ္ပုိင္းခြဲ ဘာသာျပန္ထုတ္ေဝ။
၁၉၅ဝ - (ဧျပီ ၂၄၊ ၁၉၄၉)က ပိတ္ထားခဲ့ရတဲ့ လူထုသတင္းစာကုိ (၁၊ ႏုိဝင္ဘာ)မွာ
ျပန္လည္ထုတ္ေဝ။ (ေမ၊ ၁၉၄၉) က ရပ္နားခဲ့တဲ့ လူထုဂ်ာနယ္ကုိ (ၾသဂုတ္ ၁) မွာ ျပန္
လည္ ထုတ္ေဝ။
၁၉၅၃ - ကမၻာ့ ဒီမုိကရက္တစ္ အမ်ိဳးသမီး ညီလာခံ( ကုိပင္ေဟဂင္ ၇-၆-၅၃) ဒုတိယ
အႀကိမ္ ကမၻာ့လူငယ္နဲ႔ ေက်ာင္းသားပြဲေတာ္ (ရူေပရီးယား၊ ဘူခါရက္စ္ ၂၅-၇-၅၃) ကုိ
တက္ေရာက္။ Archie John Stone ရဲ့ In The Name of Peace ကုိ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသုိ႔
အမည္ေပးကာ ဘာသာျပန္ ထုတ္ေဝ။ လူထုဦးလွ ပုဒ္မ ၅ နဲ႔ အဖမ္းခံရလုိ႔ လူထု သတင္း
စာေခါင္းႀကီးေတြ ကို တာဝန္ခံ ေရးသား။
၁၉၅၉ - (ေမ၊ ၁၂) လူထုသတင္းစာ ခ်ိန္ပိတ္ခံရ။
၁၉၆ဝ - (ေမ၊ ၁ဝ) လူထုသတင္း ျပန္ထြက္။
၁၉၆၂ - (ေဖေဖာ္ဝါရီ၊ ၃) ေအရုိဖလုတ္ေလေၾကာင္း ဖြင့္ပြဲမွာ သတင္းစာဆရာ ကုိယ္စား
လွယ္အျဖစ္ ဖိတ္ၾကားျခင္း ခံရလုိ႔ ေမာ္စကုိသုိ႔ သြားေရာက္ခဲ့။
အျပန္ မွာ အေရွ႔ဂ်ာမနီ၊ ခ်က္ကုိ စလုိဗက္ကီးယားနဲ႔ တရုတ္ျပည္သူ႔ သမၼတႏုိင္မ်ားကို
လွည့္လည္။

၁၉၆၃ - ဥေရာပခရီး စဥ္မ်ားကို ဆုိရွယ္လစ္ တုိင္းျပည္မ်ားသို႔ အမည္နဲ႔စာအုပ္ ျပဳစုထုတ္
ေဝ။ C.Wright Mills ရဲ့ Listen ankees ကုိ အုိယန္ကီးတုိ႔၊ Anna Lewis Strong ရဲ့ Cash
and Violance in Losa ကုိ ေငြႏွင့္လက္နက္ အမည္ေပးေရးသား ထုတ္ေဝ။
၁၉၆၄ - ျပည္သူခ်စ္ေသာ အႏုပညာသည္မ်ား ျပဳစုထုတ္ေဝ။
ဒီစာအုပ္နဲ႔ ၁၉၆၄ခုႏွစ္၊ စာေပဗိမာန္ အႏုပညာဆုိင္ရာ စာေပ ပထမဆု ရ။
၁၉၆၆ - Edgar Snow ေရး The Other Side of the Riber ကုိ ဘဝခ်င္း မတူသည့္
တရုတ္ျပည္ အမည္နဲ႔ဘာသာ ျပန္ျပီး ႏွစ္တြဲခြဲ ထုတ္ေဝ။
၁၉၆၇ - (ဇူလုိင္၊ ၇ ) လူထုသတင္းစာ ရပ္ဆဲခံရ။ ေအာင္ဗလ၊ ဖုိးစိန္၊ စိန္ကတံုးမ်ား
ကို ျဖည့္စြက္ အမွာေရး ထုတ္ေဝ။
၁၉၆၉ - ေရႊရုိး ဘကေလး နွစ္တြဲခြဲ ထုတ္ေဝ။ (မတ္လ၊၃) မႏၱေလး ကြန္သာယာ
ဗမာ့သဘင္ စာတမ္းဖတ္။

၁၉၇ဝ - ေရႊမန္းတင္စာအုပ္ ျပဳစုထုတ္ေဝ။ မတ္ (၃) မႏၱေလး ကြန္သာယာ စာတမ္း
ဖတ္ပြဲမွာ ဗမာ့ဖတ္က်ီလုပ္ငန္း စာတမ္းဖတ္။
၁၉၇၂ - မႏၱေလး ႏုိင္ငံတကာ စာအုပ္ႏွစ္ စာတမ္းဖတ္ပြဲမွာ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး စာအုပ္
စာတမ္းဖတ္။
၁၉၇၃ - အျငိမ့္စာအုပ္ ႏွစ္တြဲခြဲ ထုတ္ေဝ။
၁၉၇၄ - ကမၻာ့ အႀကီးဆံုးစာအုပ္ ကုိ ေဒါက္တာသန္းထြန္းက The Worlds Biggest
Book အမည္နဲ႔ အဂၤလိပ္ဘာသာ ျပန္ဆုိ ထုတ္ေဝ။
၁၉၇၅ - ေရႊေဒါင္းေတာင္ ေဆာင္းပါးမ်ား စာအုပ္ထုတ္ေဝ။
၁၉၇၆ - ဆရာႀကီး သခင္ကုိယ္ေတာ္မွဳိင္း စာအုပ္ ထုတ္ေဝ။ (ၾသဂုတ္၊ ၁၉) ဟံသာဝတီ
သတင္းစာ စေနစာေပဝုိင္း စာတမ္း ဖတ္ပြဲမွာ အတၳဳပတၱိစာေပ စာတမ္းဖတ္။
၁၉၇၈ - (ၾသဂုတ္၊ ၂၁) လူထုဦးလွ၊ သား ကုိျငိမ္းခ်မ္း( ညီပုေလး) တုိ႔နဲ႔အတူ အထိန္း
အသိမ္းခံရ။ ၁ႏွစ္ ၁လ ၁ရက္ၾကာ။
၁၉၇၉ - (ၾသဂုတ္၊ ၂၂) အထိန္းအသိမ္းခံ ဘဝက ျပန္လြတ္ Chester Ronning ရဲ့ A
Memoir of China in Revolution ကုိ ေတာ္လွန္တဲ့ တရုတ္ျပည္ ကၽြန္ေတာ္မွတ္မိ
သမွ်အမည္ နဲ႕ဘာသာျပန္ ထုတ္ေဝ။
၁၉၈၂ - ႏွစ္ေပါင္း ၄၃နွစ္ ေပါင္းသင္းလာခဲ့တဲ့ ခင္ပြန္းသည္ လူထု ဦးလွ (ၾသဂုတ္ ၇)
ကြယ္လြန္။

၁၉၈၄ - (မတ္၊ ၄) မႏၱေလး မီးႀကီးအတြင္း ႀကီးပြားေရး စာအုပ္တုိက္၊ ပံုႏွိပ္တုိက္၊ စကၠဴ
သုိေလွာင္ရံု၊ စာအုပ္ သုိေလွာင္ရံုေတြ မီးေလာင္ ဆံုးရွံုး။
၁၉၈၅ - (ႏုိင္ဝင္ဘာ၊ ၂၉) အသက္ ၇ဝျပည့္က စျပီး အမရပူရ ေတာင္ေလးလံုးေက်ာင္း
မွာေမြးေန႔ပြဲ ႏွစ္စဥ္ က်င္းပ။
ခ်င္းတြင္းမွ ပင္လယ္သုိ႔ စာအုပ္ ထုတ္ေဝ။
၁၉၈၉ - (ေမ၊ ၂၇) ျပည္သူခ်စ္ေသာ အႏုပညာသည္မ်ား စာအုပ္ ေငြရတုပြဲ အမရပူရ
ေတာင္ေလးလံုးေက်ာင္းမ်ား က်င္းပ။ ျမန္မာ မဟာဂီတ စာအုပ္။ အာဖရိက ဝတၱဳတုိမ်ား
စာအုပ္ ထုတ္ေဝ။
၁၉၉ဝ - လူထုဦးလွနဲ႔ ပူးတြဲ ေရးသားတဲ့ ေဆးလိပ္နဲ႔ လူသား စာအုပ္ထုတ္ေဝ။
၁၉၉၁ - ဓနမဂၢဇင္းမွာ ေရးသားခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးေတြကုိ စုစည္းျပီး မႏၱေလးသူ မႏၱေလး
သားမ်ား အမည္နဲ႔ စုအုပ္ထုတ္ေဝ။
၁၉၉၂ - ရနံ႔သစ္ မဂၢဇင္းမွာ ဇမၺဴဒီပါ ေအာင္ထြန္း ကေလာင္အမည္ခြဲနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ
ေဆာင္းပါးမ်ားကုိ ေရးခဲ့။
ထုိင္းးဝတၱဳတုိမ်ား (၁) တုိ႔ကုိ ထုတ္ေဝ။
၁၉၉၃ - မဂၢဇင္းေတြမွာ ေရးသားခဲ့တဲ့ မႏၱေလးဆုိင္ရာ ေဆာင္းပါးေတြကုိ စုေပါင္းျပီး
ရတနာပံု မႏၱေလး၊ ကၽြန္မတုိ႔ မႏၱေလး စာအုပ္။ ထုိင္းဝတၱဳတုိမ်ား (၂) တုိ႔ကုိ ထုတ္ေဝ။
၁၉၉၄ - သာသနာ့ တန္ေဆာင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား စာအုပ္ ထုတ္ေဝ။
ေရႊေဒါင္းေတာင္ ေဆာင္းပါး ေတြကို ဂ်ပန္ဘာသာနဲ႔ ျပန္ဆုိ ထုတ္ေဝ။ ျပန္ဆုိသူက
ဂ်ပန္ အမ်ိဴးသမီး Yasuko Dobashi ( ျမန္မာနာမည္ ေဒၚယဥ္ယဥ္ျမ) ျဖစ္ျပီး ထုတ္ေဝ
တဲ့ စာအုပ္တုိက္မွာShinjuku Shiobo Co. Ltd ၊ စာအုပ္တန္ဖုိး ယန္း ၂၇၁၈။ ၇၉ႏွစ္
ေမြးေန႔ အမွတ္တရ အျဖစ္ ကၽြန္မတုိ႔ ငယ္ငယ္က ကုိယ္ေရးအတၳဳပတၱိ စာအုပ္ကို ေရး
သားထုတ္ေဝ။
၁၉၉၅ - မႏၱေလးျမိဳ့ ဗဟုိအမ်ိဴးသားေက်ာင္း ေက်ာင္သားေဟာင္းမ်ား ဦးစီးထုတ္ေဝတဲ့
(၇၅) ႀကိမ္ေျမာက္ အမ်ဳိးသားေန႔ စိန္ရတု အထိမ္းအမွတ္ မဂၢဇင္း တာဝန္ခံ အယ္ဒီတာ
အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္။


(၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ေဝေသာ လူထု ေဒၚအမာေရး၊ စာအုပ္ဆုိင္က လူဝင္လူထြက္
စာအုပ္မွ ကူးယူ ေဖာ္ျပပါသည္)

ဆရာၾကီးေဒါက္တာသန္းထြန္း ရဲ႕ ေမြးေန႕

(ေဒါက္တာသန္းထြန္း ၁၉၂၃-၂၀၀၅)
‘ဆင္ျဖဴျဖစ္ျဖစ္ ဆင္မည္းျဖစ္ျဖစ္ ဆင္ဟာ တိရစၧာန္၊ တိရစၧာန္ကုိ လူဟာ ရွိမခုိးအပ္ဘူး‘

ဆရာ ေဒါက္တာ သန္းထြန္း တေယာက္ ျမန္မာျပည္မွာ ေမြးဖြားခဲ့တာ ဒီေန ့ဆုိရင္ ၈၅
ႏွစ္ျပည့္ေျမာက္ ခဲ့ပါျပီး။ ဆရာ့ကုိ ဧရာ၀တီတုိင္း၊ ငါးသုိင္းေခ်ာင္း ေဒါင့္ၾကီးရြာမွာ အဖ
ဦးဖုိးေတြနဲ႕ မိခင္ ေဒၚသင္ တုိ႕က ၁၉၂၃၊ဧျပီလ ၆ ရက္ေန႕မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ကုန္း
ေဘာင္ေခတ္ ျမင္းကြန္း ျမင္းခုံတုိင္ အေရးအခင္း မွာ ပါခဲ့တဲ့ ေမာင္လူၾကီး ဆုိသူ သည္
ဆရာေဒါက္တာ သန္းထြန္း ၏ မိခင္ ေဒၚသင္ ရဲ႕ အဘုိး ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေဒါက္တာ
သန္းထြန္း က ေမြးခ်င္း ညီအကို ေမာင္ႏွမ ၅ ဦး အနက္ ၄ ေယာက္ေျမာက္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အတြင္း ေမြးရပ္ေျမ ဧရာ၀တီတုိင္း ငါးသုိင္းေခ်ာင္း ျမိဳ႕နယ္ က အာရွ
လူငယ္ အစည္းအရုံး မွာ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးအျဖစ္ စတင္ပါ ၀င္ခဲ့ပါတယ္။
ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရး အတြက္ ငါးသုိင္းေခ်ာင္း ျမိဳ႕နယ္မွာ ဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ ဖတပလ
ရယ့္ ပထမဆုံး ဥကၠ႒ အျဖစ္ လဲ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့ပါတယ္။





(ေဒါက္တာ သန္းထြန္း အထိမ္းအမွတ္ ေက်ာက္စာတုိင္ ေတာင္သမန္ အင္းေစာင္း၊
ေတာင္ေလးလုံး ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း၀န္း၊ မွတ္ခ်က္။ ။ဤဓါတ္ပုံကုိ ကိုငယ္နဲ႕ ကိုေနဘုန္း
လတ္ တုိ႕၏ http://sketchingwithlight.blogspot.com/ မွ တဆင့္ ကူးယူ ထားပါ
တယ္။)


၁၉၄၆ ခုႏွစ္ စစ္ျပီး ေခတ္ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ရဲ႕ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္
အျဖစ္ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ လက္၀ဲ ကြန္ျမဴနစ္ စာေပမ်ားကုိ သေဘာ
က်စြာနဲ႕ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ၀င္ အျဖစ္ခံယူ ခဲ့တယ္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွ စ၍ ႏုိင္ငံ
ေရး သမား ဘ၀ကို စြန္႕လြတ္ခဲ့တယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီမွ ထြက္ျပီး ရန္ကုန္တကၠသုိလ္
သမုိင္း နည္းျပဆရာ အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခ်ိန္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ
၁၈ ရက္ေန႕မွာ ေဒၚခင္ရီ နဲ႕အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ သားသမီး ၅ ေယာက္ ထြန္းကား
ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွာ ၀ိဇၨာဂုဏ္ထူးတန္းနဲ႕ ဘြဲ႕ရခဲတယ္။ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွာ သမုိင္း
ဘာသာရပ္နဲ႕ မဟာ၀ိဇၨာ ဘြဲ႕ကို ရရွိခဲ့တယ္။၁၉၅၂ မွ ၁၉၅၆ အထိ လန္ဒန္ တကၠသုိလ္
မွာ ပညာသင္ျပီး ပညာရပ္ဆုိင္ရာ ေဒါက္တာဘြဲ႕ ကို ရရွိခဲ့တယ္။ ၁၉၆၅ မွ ၁၉၈၂
အထိ မႏၱေလး တကၠသုိလ္ မွာ သမုိင္း ပါေမာကၡ အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။
၁၉၈၂ မွ ၁၉၉၀ အထိ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ နဲ႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ရွိ နာမည္ေက်ာ္
တကၠသုိလ္ေတြ ပညာရွင္ ဧည့္ပါေမာကၡ အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။ ၁၉၈၈
ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၁၉ ရက္ေန႕မွာ လန္ဒန္တကၠသုိလ္ က စာေပ ပါရဂူဘြဲ႕ ခ်ီးျမွင့္
ခဲ့တယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႕ မွာ ႏုိင္ငံတကာ၀ိဇၨာ သိပၸံ ထိပ္တန္း ပညာ
ရွင္ ၾကီးမ်ားရဲ႕ အလယ္မွာ ဒုတိယ အယ္လီဇဘတ္ ဘုရင္မ ၾကီး၏ သမီးေတာ္ ကိုယ္
တုိင္ အပ္ႏွင္းရတဲ့ D.Lit. ကုိ လက္ခံရယူ ခဲ့တယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္
လည္ေရာက္ ရွိခဲ့တယ္။ ၁၉၉၁ မွာ ျမန္မာစာ အဖြဲ႕၀င္၊ ျမန္မာ အဂၤလိပ္ အဘိဓါန္
ျပဳစုေရး ေကာ္မတီ၀င္ နဲ႕ ၁၉၉၂ မွာ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ေရွးေဟာင္း သုေတသန
ပညာ ဌာန ကို တည္ေထာင္ခဲ့သူ ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ တယ္။ ၁၉၉၃
မွ ၂၀၀၁ အထိ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာ ဌာန၊ သမုိင္းဌာန၊ အေရွ႕တုိင္း
ပညာဌါန တုိ႕မွာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါေမာကၡ အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၆
ခုႏွစ္ ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရး မရခင္ မွာ အမ်ဳိးသားေန႕ ေအာင္ပြဲ ကို ေက်ာင္းသား
ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးအျဖစ္ ဦးေဆာင္ျပီး ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကုိ ဆန္႕က်င့္ခဲ့တယ္။
မႏၱေလး တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းဆရာ ဘ၀မွာ အာဏာသိမ္း စစ္တပ္ရဲ႕ မဆလ အရံ
ပါတီ၀င္ေၾကး နဲ႕လုပ္သား ေကာင္စီ ေၾကး ေတြကို မထည့္၀င္ ဘဲ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့
ေသာေၾကာင့္ မဆလ ပါတီက ဆရာေဒါက္တာသန္းထြန္း ကို ထုတ္ပယ္ ခဲ့တယ္။
မကြယ္လြန္ ခင္ နအဖ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႕ ရဲ႕ ဆင္ျဖဴ ကိုးကြယ္မွဳ
ကို ရဲ႕၀င့္စြာ ျပစ္တင္ ေ၀ဖန္ခဲ့တယ္။

၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႕က မႏၱေလး အမရပူရ ျမိဳ႕၊ ေတာင္သမန္အင္း
ေစာင္း မွာရွိတဲ့ ေတာင္ေလးလုံးေက်ာင္း တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ လူထုေဒၚအမာ အသက္
၉၀ ျပည့္ေမြးေန႕ ကုိ လာေရာက္ ဆင္ႏြဲျပီး၊ ေနာက္တေန႕ ႏုိ၀င္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႕
နံနက္ ၂ နာရီမွာ ႏွလုံးေရာဂါနဲ ့ကြယ္လြန္ ခဲ့ပါတယ္။
ဆရာေဒါက္တာ သန္းထြန္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား အတြက္ သမုိင္းဆုိင္ရာ ရွာေဖြ
မွဳမ်ားႏွင့္ သုေတသန ျပဳလုပ္မွဳေပါင္းမ်ားစြာ၊ စာတမ္းနဲ႕ သမုိင္းဆုိင္ရာ စာေပ ကိစၥေပါင္း
မ်ားစြာကို အနစ္နာခံ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံခ်စ္ ကမၻာ သိ ပညာရွင္ၾကီး တစ္ဦးအျဖစ္
ေမာ္ကြန္းထုိးေလာက္တဲ့ သူ တစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။
” မုိးေကာင္းကင္ က ၾကယ္တာရာေတြ
တပြင့္ျပီး တပြင့္ေၾကြ
ေၾကြေလသမွ် အစားထုိးလုိ႕ မရ
ႏွေျမာေၾကကြဲမိ တသသ..။”
(ဆရာ ေဒါက္တာသန္းထြန္း ကြယ္လြန္ခ်ိန္က တပည့္ျဖစ္သူ စာေပပညာရွင္ ဆရာၾကီး
တင္မုိး ရဲ႕ ကဗ်ာ ျဖစ္ပါတယ္။)

မဟာအာရွ ေဒသ၏ ခမ္းနားေသာ တရားစီရင္ေရး စနစ္မ်ား

ေရးသူ -စစ္ျငိမ္းဒီေရ


ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန ့က ရန္ကုန္ ‘ငမုိးရိပ္‘
ေခ်ာင္းအတြင္း စစ္အစုိးရ ၏ အၾကမ္းဖက္ မွဳေၾကာင့္ ဒဏ္ရာ မ်ားစြာျဖင့္ ပ်ံလြန္
ေတာ္မူ ေနသည့္ သံဃာ တစ္ပါး ၏ ျမင္ကြင္း ကို အင္တာနက္ ေပၚမွ ေတြ ့ျမင္ရ
ေသာ အခါ စစ္အာဏာရွင္ အစုိးရ ေတာ္ေတာ္ ရက္စက္ ပါလား ဟု ထင္မိ ပါသည္။
မၾကာေသးခင္က ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ မတ္လ အတြင္း တရုပ္ႏုိင္ငံ တိဘက္ေဒသ ဆႏၵျပပြဲ
မ်ားတြင္ သံဃာမ်ားအား တရုပ္အစုိးရ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ ့၀င္ မ်ားက ျပင္းျပင္း
ထန္းထန္း ႏုိပ္ကြပ္ မွဳမ်ား ကို ထပ္မံ ျမင္ေတြ ့ရေသာ အခါ တရုပ္ အာဏာရွင္မ်ား
သည္ ျမန္မာစစ္အာဏာ ရွင္မ်ား ႏွင့္ရက္စက္မွဳ ဆုိင္ရာ ျပိဳင္ပြဲ က်င္းပ ခဲ့လ်င္ အဆင့္
မနိမ့္သူ မ်ား ဟု ထင္မိ ျပန္ပါ သည္။


(၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္ေန ့က ရန္ကုန္ ငမုိးရိပ္ေခ်ာင္း အတြင္းက ေတြ႕
ရေသာ သံဃာ တစ္ပါး ၏ ျမင္ကြင္း)





(၂၀၀၈ ခုႏွစ္ မတ္လ တြင္ တရုပ္ တပ္ဖြဲ ့မ်ားေၾကာင့္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူ ေနေသာ တိဘက္
သံဃာတစ္ပါး )

အီရန္ ႏုိင္ငံ နဲ ့ပက္သက္ေသာ သတင္းတစ္ပုဒ္ ကို ဒိန္းမတ္ ႏုိင္ငံ ယုလန္ကြ်န္းမၾကီး
အေနာက္ဘက္ ေဒသ ထုတ္ URBAN သတင္းစာရဲ ့၁၅/၁/၂၀၀၈ ေန ့ထုတ္ စာမ်က္ႏွာ
၁၂ ပါ ေဖာ္ျပခ်က္တစ္ ခု ကုိ ေတြ ့ျမင္ေသာ အခါ ဘာေျပာ ရမွန္း မသိေအာင္ပင္ ျဖစ္မိ
ျပန္ပါသည္။ ယင္း ေဖာ္ျပခ်က္မွာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင္ ့အဖြဲ ့ၾကီး
(Amnesty International) က အီရန္ အစုိးရ၏ လူျမင္ကြင္း ေရွ ့၌ ရက္စက္စြာ ေသ
ဒဏ္ အျပစ္ေပးမွဳ ကို ကန္ ့ကြက္ေသာ သတင္းေဆာင္းပါး တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ အီရန္
ႏုိင္ငံ တြင္ ကေလးႏွစ္ေယာက္ မိခင္ အိမ္ေထာင္သည္ အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးႏွင့္ အျခားအိမ္
ေထာင္ရွိ ကာမပုိင္ ေယာကၤ်ား တစ္ဦး တုိ ့ လူမွဳေရး ေဖာက္ျပန္ေသာေၾကာင့္ ၁၉၉၂
ခုႏွစ္ အတြင္း အမ်ားျပည္သူ ျမင္ကြင္းတြင္ ဆုိး၀ါးေသာ ပုံစံျဖင့္ ေသဒဏ္ အျပစ္ေပး ပုံကုိ
၃၂ မိနစ္ၾကာ ဗြီဒီယုိ မွတ္တမ္း ရုိက္ကူး ထားေသာ အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။

ယင္းမွတ္တမ္း တင္ ဗြီဒီယုိေခြ သည္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ အီရန္ႏုိင္ငံ ျပင္ပ သို ့ ေရာက္ရွိခဲ့
ျပီး အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသား ခြင့္ အဖြဲ ့ၾကီး က ႏုိင္ငံတကာ ရွိ အစုိးရမ်ား
ႏွင့္ အစုိးရ မဟုတ္ေသာ အဖြဲ ့အစည္းမ်ား အေန ျဖင့္ အီရန္ႏုိင္ငံ အစုိးရ အား ျပင္းထန္း
စြာ ေတာင္းဆုိ ကန္ ့ကြက္ေပးရန္ အေရးကိစၥ ျဖစ္လာပါသည္။ ယင္းမွတ္တမ္း တင္ ဗြီဒီ
ယုိေခြ တြင္ အိမ္ေထာင္ေရး ေဖာက္ျပန္မွဳ ေၾကာင့္ ေသဒဏ္ အျပစ္ေပးခဲ့ရေသာ ကေလး
ႏွစ္ေယာက္ မိခင္ ျဖစ္သူ အမ်ဳိးသမီးအား အရွင္ လတ္လတ္ ေျမၾကီး ထဲတြင္ ေျမျမဳပ္ ျပစ္
ေသာ ျမင္ကြင္း ျဖစ္ပါသည္။

ထုိျမင္ကြင္း တြင္ ေသဒဏ္ အျပစ္ေပး ခံရေသာ ထုိအမ်ဳိးသမီး အား ၾကိဳးႏွင့္ တုပ္ေႏွာင္း
ထားျပီ ေျမၾကီး ထဲတြင္ ကုိယ့္တစ္ပုိင္း ျမဳပ္ထားကာ က်န္ရွိေနေသာ အေပၚပုိင္း ကုိ
အမ်ဳိး သမီး ၉ ဦး ႏွင့္ အမ်ဳိးသား ၂ ဦးပါ၀င္ေသာ အီရန္ ေတာ္လွန္ေရး အေစာင့္တပ္ဖြဲ႕
ဟု ေခါင္းစဥ္ တပ္ထားေသာ ဘာသာေရး တပ္ဖြဲ ့၀င္ မ်ားက ေျမၾကီး မ်ားျဖင့္ ဖုံးအုပ္၍
သတ္ ျဖတ္ ေနေသာ ဗြီဒီယုိ မွတ္တမ္း ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းမွတ္တမ္း ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာ
အသုိင္းအ၀ုိင္း က အီရန္ အစုိးရ အား ျပင္းထန္းစြာ အျပစ္တင္ ကန္ ့ကြက္ေသာ ေၾကာင့္
အီရန္ပါလီမန္ က ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ မွစ၍ အမ်ားျပည္သူ ျမင္ကြင္း ၌ ဆုိး၀ါးေသာ ပုံစံျဖင့္
ေသဒဏ္ အျပစ္ေပး မွဳ မ်ားကို ရပ္ဆုိင္းမည္ ဟု ေၾကျငာ ခဲ့ပါသည္။
တရား စီရင္ေရး စနစ္ တစ္ခု သည္ အေျခခံ ဥပေဒ ပါ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားမွ ေရးဆြဲ ထား
ေသာ ဥပေဒ ျဖတ္ထုံးမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ထုိေၾကာင့္ တရားစီရင္ေရးဥပေဒ၏ ေရေသာက
္ျမစ္ျဖစ္ေသာ အေျခခံ ဥပေဒ သည္ လူ ့အဖြဲ ့အစည္း တစ္ခုတြင္ မ်ားစြာ အေရးၾကီး ပါ
သည္။ယေန ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္ စစ္အစုိးရ က သူတုိ ့ ကိုယ္တုိင္ ေရးဆြဲ ထားေသာ အေျခ
ခံ ဥပေဒ ကုိ လူထု ေထာက္ခံမွဳ ရေစ ရန္ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖင့္ ၾကံစည္ လုပ္ေဆာင္ ေနပါ
သည္။ စစ္အစုိးရ၏ ဖြဲ ့စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ေထာက္ခံမွဳ ရရွိေရး အတြက္ ဒါရုိက္တာ
တခ်ဳိ ့ႏွင့္ သရုပ္ေဆာင္ တခ်ဳိ ့တုိ ့သည္ အနာဂတ္ ျပႆနာ မ်ား ကို လုံး၀ မစဥ္းစားပဲ
အခြင့္အေရး မ်ားကို ေမွ်ာ္လင့္ ျပီး ျပည္သူ အား လိမ္ညာလွည့္ျဖား ရန္ ရုပ္သံ ဇာတ္လမ္း
မ်ား ရုိက္ကူးလ်က္ ရွိပါသည္။

အာဏာ ရလ်င္ ျပီးေရာ ဆုိေသာ ျမန္မာ စစ္အာဏာရွင္မ်ား အပါအ၀င္ အာရွေဒသ က
အာဏာရွင္မ်ား ႏွင့္ ယင္း အာဏာရွင္ မ်ား၏ လက္ကိုင္တုတ္မ်ားေၾကာင့္ အာရွတုိက္ရွိ
လူ ့အဖြဲ ့အစည္း အမ်ားအျပားတုိ ့မွာ ကံဆုိး မုိးေမွာင္ က်လ်က္ ရွိပါသည္။


(၁၉၉၂ ခုႏွစ္ အီရန္ႏုိင္ငံ ၏ အမ်ားျပည္သူ ျမင္ကြင္းတြင္ အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးအား အရွင္
လတ္လတ္ ေျမျမဳပ္ ေသဒဏ္ ေပးေန ပုံ)

ကုိသက္၀င္းေအာင္ အမွတ္တရ(ဒိန္းမတ္)

ေရးသူ- ေအာင္ခင္ျမင့္
(၀မ္းနည္းေၾကာင္းမွတ္တမ္း)

စစ္အစုိးရ ၏ လူမဆန္စြာ ညွင္းပန္းႏုိပ္စက္မွဳမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ

၁၆ ရက္ေန ့က မႏၱေလး အက်ဥ္းေထာင္ ထဲတြင္ ႏွစ္ရွည္ ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရစဥ္ ကြယ္

လြန္ အနိစၥ ေရာက္ခဲ့ေသာ အကသ ႏွင့္ ဗကသ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္း

သား ကုိသက္၀င္းေအာင္ ၏ ကြယ္လြန္ျခင္း တစ္လျပည့္ အခမ္းအနားကို ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံ

ဘားမင္းျမိဳ ့တြင္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန ့တြင္ က်င္းပ ခဲ့ပါသည္။

ယင္းအခမ္းအနားတြင္ ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံသုိ ့ႏုိင္ငံတကာ သာသန ျပဳ ခရီး ၾကြခ်ီ လာေသာ

ေက်းဇူးရွင္ ပီနန္ ဆရာေတာ္ ၾကီးႏွင့္တကြ သံဃာေတာ္ အရွင္ သူျမတ္တုိ ့အား

ဆြမ္းခဲဘြယ္ ၀တၱဴမ်ားကို ကြယ္လြန္သူ ကုိသက္၀င္းေအာင္ အား ရည္စူး၍ ဒိန္းမတ္

ႏုိင္ငံေရာက္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ အေရး လွဳပ္ရွား ေဆာင္ရြက္သူမ်ားႏွင့္ ၁၉၈၉-၉၀

အကသ(အေျခခံ ပညာေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ BESU) မွ အဖြဲ ့၀င္ေဟာင္းမ်ား

ျဖစ္ေသာ ကိုေအာင္ခင္ျမင့္ ႏွင့္ ကိုေ၀မုိး တုိ ့မွ အမွ်ေ၀ အလွဴဒါန ျပဳလုပ္ခဲ့

ပါသည္။