ဆပၸဒ အပုိင္း(၁)

ေရးသူ - ပါရဂူ



ဆပၸဒေစတီသည္ ပုဂံ၏ သမုိင္း၀င္ ထင္ရွားေသာ ေစတီတစ္ဆူ ျဖစ္ေသာ္
လည္း ပုဂံ၌ တည္ရွိမေနဘဲ ေညာင္ဦးတြင္ တည္ရွိေနသည္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႕
လယ္ရွိ ဆူးေလဘုရား ပတ္လည္ ယာဥ္သြားလမ္းႏွင့္ လူသြားလမ္းမ်ား
ေပၚ၌ ယာဥ္မ်ား၊ ခရီးသြား ခရီးလာမ်ား ဥဒဟုိ သြားလာေနၾက ေသာ္
လည္း ဆူးေလဘုရား ေပၚတက္၍ ဘုရား၀တ္ျပဳသူမွာ အလြန္တရာမွ အေရ
အတြက္ နည္းပါးသည္။ ဆပၸဒေစတီလည္း ထုိနည္းအတုိင္းပင္။

ေစတီေဘးက ယာဥ္သြားလမ္းေၾကာင္းႏွင့္ လူသြားလမ္းေၾကာင္းေပၚ၌
ယာဥ္မ်ား၊ ခရီးသြားခရီးလာမ်ား အဆက္မျပတ္ သြားလာေနၾကေသာ္
လည္း ေစတီေပၚတက္၍ ဘုရားဖူးသူမွာမူ တစ္ေထာင္ တစ္ေယာက္
မရွိေပ။ တကူးတက ပုဂံ၊ ေညာင္ဦးသြားျပီး ဘုရားဖူးၾကသည့္ ဘုရားဖူး
ခရီးသည္မ်ားပင္ ဤေစတီသုိ႕ မေရာက္ၾကေပ။ သုိ႕ရာတြင္ ေစတီေဘး
တြင္ ယာဥ္လမ္း၊ လူသြားလမ္း ရွိေနသျဖင့္ ဤေစတီမွာ မဖူးခ်င္ ျမင္
လ်က္သား ျဖစ္ေနသည္။ သုိ႕ေသာ္ သမုိင္း သုေတသီမ်ားမွတစ္ပါး သာမန္
ဘုရားဖူးမ်ားႏွင့္ ခရီးသြား ခရီးလာမ်ားမွာမူ ဤေစတီ၏ သမုိင္း၀င္ အနက္
အဓိပၸါယ္ကုိ မသိ မျမင္ၾကဘဲ ပုဂံဘုရားအုိ ဘုရားပ်က္မ်ားထဲက သာမန္
ဘုရား တစ္ဆူ၊ ေစတီ တစ္ဆူေလာက္သာ ေအာက္ေမ့ၾကသည္။

ဤပုဂံခရီးသည္ သည္ပင္ ပုဂံသုိ႕ ေလးၾကိမ္တိတိ ေရာက္ေသာ္လည္း
စတုတၳအၾကိမ္ေရာက္မွ သမုိင္းေျခရာ ေကာက္လုိ၍ ဤေစတီသုိ႕ သြား
ေရာက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ပုဂံတစ္ေနရာ၌ စတည္းခ်ေနေသာ ပုဂံခရီးသည္
သည္ ေညာင္ဦးသြားေသာ ကုိယ္ပုိင္ကားၾကံဳႏွင့္ လုိက္လာသည္။




ေစတီသည္ ေညာင္ဦး-ေက်ာက္ပန္းေတာင္း ကားလမ္း ေညာင္ဦးအထြက္
လက္ယာဘက္ကပ္လ်က္ တည္ရွိသည္။ တစ္နည္း ေျပာရလွ်င္ ေညာင္ဦး
သုိ႕ ေတာင္ဘက္မွအ၀င္ ကားလမ္းေဘး၌ တည္ရွိေနသည္။ ေစတီ၏
ပရိ၀ွဏ္၌ အာရုံခံတန္ေဆာင္း မရွိေပ။ ဘုရားအုိ ဘုရားပ်က္တစ္ဆူ အျဖစ္
ျဖင့္သာ ေနပူက်ဲက်ဲထဲ၌ ထီးထီးၾကီး တည္ရွိေနသည္။ ပရိ၀ွဏ္ အျပင္ဘက္
၌မူ သစ္ပင္ တစ္ပင္ႏွစ္ပင္ ေပါက္ေနသည္။

ပုဂံခရီးသည္သည္ ေလွကားဆယ္ထစ္ေလာက္ ရွိေသာ အုတ္ေလွကားကုိ
ေပါင္းကူးထားသည့္ မုခ္ေပါက္မွ ၀င္လ်က္ ရင္ျပင္ေပၚတက္သြားသည္။
ရင္ျပင္ေပၚ၌ လူသူအရိပ္အေယာင္ တစ္ေယာက္မွ်ပင္ မေတြ႕ရေပ။ ေစတီ
ရင္ျပင္၏ ေဘးပတ္လည္၌ ယာဥ္မ်ားႏွင့္ လမ္းသြားလမ္းလာမ်ား ဥဒဟုိ
လွဳပ္ရွား သြားလာေနၾကေသာ္လည္း ပရိ၀ွဏ္ အတြင္း၌မူ ျငိမ္သက္ေန
သည္။ အျပဳအျပင္ အမြမ္းအမံ လုံး၀ မရွိဘဲ ေရွးေဟာင္း ပကတိအသြင္
အုတ္နီေရာင္ထေနေသာ ေစတီတစ္ဆူ တည္းသာလွ်င္ ေငါင္းစင္းစင္း
ၾကီး တည္းရွိေနသည္။

ပုဂံခရီးသည္သည္ ေစတီကို အုတ္ခုံဖိနပ္ေတာ္မွ အထက္ ထုပိကာ
အထိ ေအာက္မွ အထက္သုိ႕ လည္းေကာင္း၊ အထက္မွ ေအာက္သုိ႕
လည္းေကာင္း အျပန္ျပန္ အထပ္ထပ္ မ်က္စိ ကစားၾကည့္လုိက္သည္။
ေစတီမွာ ဂူဘုရားမဟုတ္ဘဲ သီဟုိဠ္ေစတီပုံ ရုိးရုိး ေျမစုိက္ေစတီ ပုထုိး
မွ်သာ ျဖစ္သည္။ ေအာက္ခံ ဖိနပ္ေတာ္မွာ ေလးေထာင့္ပုံ ျဖစ္သည္။
အုတ္ခံဖိနပ္ေတာ္ေပၚ၌ တည္ထားေသာ ေခါင္းေလာင္းပုံ သဏၭာန္ေစတီ
ကို ဖူးေတြ႕ရသည္။ ေခါင္းေလာင္းပုံသဏၭာန္ေစတီ အထက္၌ရွိေသာ
ဓါတ္ေတာ္တုိက္မွာလည္း ေလးေထာင့္ပုံသဏၭာန္ပင္ ျဖစ္သည္။ ဓါတ္
ေတာ္တုိက္၏ အထက္၌ကား ထုပိကာအထြတ္ကို ပုံသဏၭာန္ ခပ္ဆန္း
ဆန္း ျပဳလုပ္ထားသည္။

ထုပိကာအထြတ္၏ ထိပ္ပုိင္းမွတစ္ပါး ေစတီသည္ ပင္ကုိယ္အတုိင္း
အျပည္အစုံပင္ က်န္ရွိေနေသးသည္။ ဆပၸဒေစတီသည္ ေညာင္ဦးျမိဳ႕
အတြင္း၌ တစ္မူ ထူးျခားစြာ တည္ရွိလ်က္ ေရွးအတိတ္က စျပီး ယခု
ကာလအထိ ပုဂံခရီးသည္မ်ားအား ဂိတ္၀မွ ဆီးၾကိဳ ေနသကဲ့သုိ႕ပင္
ထင္ေနရသည္။ ပုဂံ ခရီးသည္သည္ ဆပၸဒေစတီကို ဖူးေျမာ္ရင္း ကုန္း
ေဘာင္ေခတ္၊ အင္း၀ေခတ္၊ ပင္းယေခတ္တုိ႕ကို ေက်ာ္လြန္လ်က္ ေရွး
အတိတ္ သမုိင္း ပုဂံေခတ္ဆီသုိ႕ အာရုံေရာက္သြားသည္။
….. …. …..
အေနာ္ရထာမင္းၾကီး လက္ထက္တြင္ ျမန္မာႏွင့္ သီဟုိဠ္ (သီရိလကၤာ)
ဆက္သြယ္မွဳသည္ အေတာ္ပင္ ခုိင္မာေနျပီ။ အေနာ္ရထာ မတုိင္မီ
ကပင္ ျမန္မာႏွင့္ သီဟုိဠ္သည္ သာသနာေရး ဆက္သြယ္မွဳ ရွိေနျပီ။
ထုိအခ်ိန္၌ သီဟုိဠ္က ျမန္မာႏုိင္ငံကို “ရာမညေဒသ” ဟုေခၚသည္။
စင္စစ္ “ရာမညေဒသ” ဟူသည္မွာ မြန္ႏုိင္ငံကုိ ေခၚသည့္ ေ၀ါဟာရ
စကားလုံး ျဖစ္ေသာ္လည္း သီဟုိဠ္က ဆုိလုိသည့္ “ရာမညေဒသ”
မွာ ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံလုံးကုိ ျခံဳ၍ ေခၚသည့္ အမည္နာမ ျဖစ္သည္။

အေနာ္ရထာမင္းၾကီးသည္ သီဟုိဠ္ဘုရင္ ပထမ ၀ိဇယဗာဟု (ေအဒီ
-၁၀၅၅ -၁၁၁၀) ထံသုိ႕ သံတမန္ အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ ေစလႊတ္လ်က္ ဗုဒၶ
စြယ္ေတာ္ကုိ ေတာင္းခံခဲ့ေလသည္။

ထုိအခ်ိန္က ျမန္မာႏွင့္ သီဟုိဠ္သည္ သာသနာေရး အရသာ မကဘဲ
ႏုိင္ငံေရးအရလည္း ဆက္သြယ္မွဳ ရွိေနျပီ။ သီဟုိဠ္ဘုရင္ ၀ိဇယဗာဟု
သည္ အိႏၵိယေတာင္ပုိင္းမွ ေစာလ (ဒမိလ) လူမ်ဳိးမ်ား က်ဴးေက်ာ္တုိက္
ခုိက္ လာေသာအခါ စီးပြားေရး၊ သာသနာေရးမွစ၍ အစစအရာရာ ခြ်တ္
ျခံဳက်သြားခဲ့သည္။ ထုိအခ်ိန္က သီဟုိဠ္သာသနာသည္ မည္မွ် ယိမ္း
ယုိင္သြားသနည္းဆုိလွ်င္ ဥပသမၸပဒကံ စေသာ သံဃာ့ကံ ေဆာင္ရြက္
ရန္အတြက္ပင္ အရည္အခ်င္းျပည့္ မေထရ္မ်ား ရွားပါးေနသျဖင့္ ဦးေရ
ျပည့္ေအာင္ မနည္း ရွာေဖြရေလသည္။

ယင္းအေျခအေနတြင္ သီဟုိဠ္ဘုရင္သည္ အေနာ္ရထာမင္းၾကီးထံ
သံတမန္အဖြဲ႕ ေစလႊတ္လ်က္ ရာမညေဒသမွ ရဟန္းသံဃာေတာ္
မ်ားကုိ ပင့္ဖိတ္ခဲ့ေလသည္။ ယင္းသုိ႕ တစ္ျပည္ေထာင္ႏွင့္ တစ္
ျပည္ေထာင္၊ တစ္မင္းႏွင့္ တစ္မင္း ခ်စ္ၾကည္ေသာ ဆက္သြယ္မွဳ
ရွိေသာေၾကာင့္ ပုဂံအေနာ္ရထာမင္းကို “သီဟုိဠ္ဘုရင္ ၀ိဇယဗာဟု
၏ အၾကည္ေတာ္ဘုရင္” ဟုပင္ ေခၚေ၀ၚသမွဳျပဳၾကသည္။

သီဟုိဠ္ (သီရိလကၤာ)ႏွင့္ ျမန္မာသည္ ယင္းသုိ႕ ႏုိင္ငံေရးအရ လည္း
ေကာင္း၊ သာသနာေရးအရ လည္းေကာင္း ဆက္သြယ္မွဳ ရွိေနေသာ
ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားသည္ သီဟုိဠ္ႏွင့္ လမ္း
ေပါက္ေနၾကသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ သီဟုိဠ္သို႕ ပထမဦးဆုံး ၾကြေသာ
ရဟန္းေတာ္မွာ ပံ့သကူမေထရ္ ျဖစ္သည္။

က်န္စစ္သာမင္းၾကီး၏ ေျမးေတာ္ အေလာင္းစည္သူမင္းၾကီး ကံကုန္
သြားေသာအခါ သားေတာ္နရသူက ထီးနန္းဆက္ခံသည္။ သားေတာ္
အၾကီး မင္းရွင္ေစာသည္ အေ၀းေရာက္ေန၍ ထီးနန္း လက္လြတ္သြား
ေသာေၾကာင့္ လက္လြတ္သြားေသာ ထီးနန္းကို တုိက္ခုိက္ယူရန္ ခ်ီ
တက္ လာေလသည္။

ဤတြင္ နရသူက ပံ့သကူမေထရ္အား “ေနာင္ေတာ္အား နန္းလႊဲအပ္
ပါမည္” ဟုေျပာ၍ ေစ့စပ္ခုိင္းသည္။ ပံ့သကူမေထရ္က ၾကား၀င္၍ ျဖန္
ေျဖသည္။ နရသူသည္ ေနာင္ေတာ္ မင္းရွင္ေစာအား နန္းကိုမူ လႊဲအပ္
သည္။ သုိ႕ရာတြင္ ညတြင္းခ်င္းပင္ ဖယ္ရွားပစ္လုိက္ေလသည္။ ထုိ
အခါ ပံ့သကူမေထရ္သည္ နရသူအား မ်က္ျပီး ပုဂံတြင္ မေနေတာ့ဘဲ
သီဟုိဠ္ ၾကြသြားသည္။ နရပတိစည္သူမင္းၾကီး နန္းတက္မွ ပုဂံ
ျပန္ၾကြ လာေလသည္။

ပံ့သကူမေထရ္ေနာက္ သီဟုိဠ္သုိ႕ ဒုတိယၾကြလာေသာ ရဟန္းေတာ္
မွာ ဌက္ပစ္ေတာင္ဂုိဏ္း၏ ဦးစီးနာယက ဥတၱရာဇီ၀ မေထရ္ ျဖစ္သည္။
ပံ့သကူမေထရ္သည္ ဥတၱရာဇီ၀မေထရ္ အရင္ သီဟုိဠ္ ၾကြေသာ ရဟန္း
ေတာ္ ျဖစ္သည္။ သုိ႕ရာတြင္ “သီဟုိဠ္သြား ပထမ ဓမၼခရီးသည္” ဘြဲ႕
ကုိ မရေပ။ သူ၏ ခရီးမွာ ဓမၼခရီးသက္သက္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္
တန္ရာ၏။ ယင္းဘြဲ႕ကုိ ရသူကား ဥတၱရာဇီ၀ မေထရ္ ျဖစ္သည္။

ခရစ္ႏွစ္ ၁၁၈၀ တြင္ ဥတၱရာဇီ၀ မေထရ္ ခရီးစထြက္သည္။ ခရီးအစ
၌ သေဘၤာဆိပ္ရွိရာ ပုသိမ္သုိ႕ လာရသည္။ ဥတၱရာဇီ၀ မေထရ္ႏွင့္
အတူ ရဟန္းအခ်ဳိ႕အျပင္ ဆပၸဒ အမည္ရွိ သာမေဏ တစ္ပါးလည္း
ပါသြားသည္။ ဆပၸဒသည္ ပုသိမ္ေက်းလက္ ဆပၸဒရြာသား မြန္အမ်ဳိး
သား ျဖစ္သည္။ ဆပၸဒ ရြာသား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သူ႕အမည္သည္
လည္း ဆပၸဒဟု တြင္ေနသည္။ ပုဂံေခတ္က ဆပၸဒရြာမွာ ယခုေခတ္
ပုသိမ္ ငပုေတာ ျဖစ္သည္ဟု အဆုိရွိသည္။

သီဟုိဠ္ကြ်န္းတြင္ ဥတၱရာဇီ၀ မေထရ္သည္ သီဟုိဠ္ရဟန္း သံဃာေတာ္
မ်ားႏွင့္ ပုလဲနံပ သင့္သြားသည္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံမွ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ ေရ
ေျမေဒသအရ ကြဲျပားျခားနားေနေသာ္လည္း သူတုိ႕၏ ပင္မ၊ သူတုိ႕၏
ေရေသာက္ျမစ္မွာ တစ္ခုတည္း ဟု ယူဆၾကသည္။ မူလပင္မမွာ မဇိၩမ
ေဒသမွ ဗုဒၶသာသနာ ျဖစ္သည္။

မဇိၩမေဒသ၌ အေသာကမင္းၾကီးလက္ထက္ တတိယ သဂၤါယနာတင္
ျပီးေသာအခါ သာသနာျပဳ မေထရ္မ်ားသည္ ကုိးတုိင္း ကုိးဌါနသုိ႕ သာ
သနာျပဳ ခရီး ၾကြၾကသည္။ ကုိးတုိင္း ကိုးဌါနထဲ၌ လကၤာဒီပကြ်န္းႏွင့္
သု၀႑ဘုမၼိလည္း ပါ၀င္သည္။ သီဟုိဠ္သုိ႕ ရွင္မဟာမဟိႏၵ ၾကြေရာက္
ျပီး သု၀႑ဘုမၼိသုိ႕ ေသာဏႏွင့္ ဥတၱရမေထရ္တုိ႕ ၾကြေရာက္ၾကသည္။
ဥတၱရာဇီ၀ မေထရ္သည္ ေသာဏႏွင့္ ဥတၱရမေထရ္ တုိ႕မွ ဆင္းသက္
လာသည့္ တပည့္အႏြယ္ ျဖစ္သည္။ သီဟုိဠ္ရဟန္းမ်ားကား ရွင္မဟာ
မဟိႏၵ၏ တပည့္အဆက္အႏြယ္မ်ား ျဖစ္သည္။

ထုိ႕ေၾကာင့္ သူတုိ႕သည္ ေရေျမေဒသအလုိက္ ကြဲျပားျခားနား ေနေသာ္
လည္း မူလျမစ္ဖ်ားခံရာမွာ တစ္ခုတည္းသာျဖစ္၏ဟု ယူဆၾကျပီးလွ်င္
သံဃာ့ကံကုိ တစ္ေပါင္းတည္း တစ္စည္းတည္း ျပဳၾကသည္။ ဥတၱရာဇီ၀
ႏွင့္ ပါလာသည့္ ဆပၸဒသာမေဏမွာ အသက္ေစ့ျပီး ရဟန္းျပဳခ်ိန္ ေရာက္
ေနျပီျဖစ္၍ သီဟုိဠ္ေရာက္ ျမန္မာရဟန္းမ်ားႏွင့္ သီဟုိဠ္ရဟန္းမ်ားသည္
ညီညြတ္စြာ စုေပါင္းျပီးလွ်င္ ဆပၸဒသာမေဏအား ပဥၥင္းခံ ေပးလုိက္ၾက
ေလသည္။

ဆပၸဒသည္ “သီဟုိဠ္သြား ဒုတိယ ဓမၼခရီးသည္” ဘြဲ႕အမည္ရရွိသူ ျဖစ္
သြားေလသည္။


(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)
(ဆရာၾကီး ပါရဂူ၏ ပုဂံခရီးသည္ စာအုပ္မွ ေကာက္ႏုတ္ ေဖာ္ျပပါ
သည္။ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ဆရာၾကီးထံမွ တုိက္ရုိက္ခြင့္ျပဳ
ခ်က္ မယူႏုိင္မွဳကို ေတာင္းပန္ပါသည္။)