လီရနာ၊ ဂဂၤါ၊ ဧရာ၀တီ (၁၂)

ေရးသူ- တကၠသုိလ္ဘုန္းႏူိင္

ယခင္ အပုိင္း(၁၁)မွ အဆက္ …..

ကဗ်ာဆရာသည္ သူ႕ စိတ္တြင္းမွ အာရုံပုံရိပ္ကုိ အာရုံအတုိင္း တစုံတရာေသာ
တန္ခုိး အဘိဥာဏ္အစြမ္းျဖင့္ စာဖတ္သူထံ တုိက္ရုိက္ ေပးႏိုင္သည္ မဟုတ္။
ထုိသုိ႕ ပို႕ေပးႏုိင္လွ်င္ သူ ကဗ်ာစပ္ေနရန္ မလုိေတာ့။

သူ လုပ္ႏိုင္သည္မွာ အာရုံပုံရိပ္ ထုသြန္းျပီး အာရုံပုံရိပ္ကို ပုိ႕ေပးျခင္းသာ ျဖစ္သည္။
ဘာႏွင့္ အာရုံပုံရိပ္ကို ထုသြန္းသနည္း …. ။
စကားလုံးမ်ားႏွင့္ ထုသြန္းသည္။ ….. ။
ဘာႏွင့္ အာရုံပုံရိပ္ေတြကို ပုိ႕ေပးသနည္း။
စကားလုံးမ်ားႏွင့္ ပုိ႕ေပးသည္။
ဘာေၾကာင့္ ဤသုိ႕ သူ လုပ္ႏုိင္သနည္း။
ဤကား ကြန္ဗင္းရွင္းန္ေအာ့ဖ္ အင္မဂ်ရီ (convention of imagery) ေခၚ အာရုံ
ပုံရိပ္ေဖၚ ထုံးတမ္းစဥ္လာ ရွိေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေလသည္။ တနည္း အာရုံပုံရိပ္
ေဖာ္မွဳဆုိင္ရာ အမ်ားသေဘာတူ လက္ခံထားခ်က္မ်ား ရွိေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေလသည္။

ဤအခ်က္မွာလည္း ထူးလွ ဆန္းလွသည္ မဟုတ္ေခ်။
စကားဟု ေခၚေသာ စနစ္ကိုယ္ႏွဳိက္က အာရုံပုံရိပ္ေဖာ္မွဳဆုိင္ရာ အမ်ားသေဘာတူ
လက္ခံထားခ်က္မ်ား ျဖစ္ေလသည္။

လူးနာ သုိ႕မဟုတ္ လူနာဟူေသာ အသံကို ၾကားလွ်င္ လက္တင္ဘာသာစကား
ေျပာၾကသူေတြက ေငြလမင္း၏ အာရုံပုံရိပ္ကို တန္းဖမ္းမိမည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ျမန္မာ
ေတြကမူ ေဆးရုံးေပၚမွ ေရာဂါသည္၏ အာရုံပုံရိပ္ကို သြားဖမ္းေပမည္။ ဤအသံႏွင့္
ပက္သက္ျပီး အီတာလီယန္ႏွင့္ ျမန္မာေတြ အမ်ားသေဘာတူ လက္ခံထားခ်က္ျခင္း
တူမွ မတူပဲကုိး။

ကဗ်ာစနစ္မွ ထုံးတမ္းမ်ားသည္ စကားစနစ္မွ ထုံးတမ္းမ်ားမွ လာသည္။
သူရုိ႕၌ အဆုိ တရပ္ရွိသည္။
“The substance of poetry is also the very stuff of words.”
“ကဗ်ာ၏ အႏွစ္အသား ျဒပ္ပစၥသည္းသည္ စကားလုံးမ်ား၏ မူလဘူတ
ျဒပ္ပစၥည္းလည္း ျဖစ္ေပသည္”

“Words mean what we mean them to mean, and what we
accept them as meaning, and nothing else.”
“စကားဆုိသည္မွာ ကြ်ႏု္ပ္တုိ႕ ထြက္ေစလုိေသာ အဓိပၸါယ္ကုိ ထြက္ေပးေသာ
အရာ ျဖစ္သည္။ တနည္းဆုိရလွ်င္ ဤသုိ႕ ဤသုိ႕ အဓိပၸါယ္ရွိသည္ဟု ကြ်ႏု္ပ္တုိ႕
အမ်ား လက္ခံထားေသာ အရာျဖစ္သည္။ အျခား ဘာမွ် မဟုတ္။”

တနည္းဆုိလွ်င္ စကားေတြေရာ၊ အာရုံေတြေရာ၊ အာရုံပုံရိပ္ေတြေရာ၊ အားလုံး
သည္ နိမိတၱေခၚ ဆင္းဘုိးလ္ (symbol) ေတြခ်ည္း ျဖစ္သည္။
ဆင္းဘုိးလ္ကုိ -
Something that stands for or represents another thing
“ အျခားေသာ အရာတစ္ခု၏ ကိုယ္စား ရပ္တည္ေသာ (၀ါ) အျခားေသာ အရာ
တစ္ခုကို ကုိယ္စားျပဳေသာ ထုိအရာမွ တပါးျဖစ္သည့္ အရာတစ္ခု။”
ဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိသည္။

“လမင္း” ဆုိေသာ အသံသည္ ေကာင္းကင္က လမင္းၾကီးမဟုတ္။ “လ”ႏွင့္“မင္း”
ဟူေသာ အကၡရာမ်ားမွာလည္း အျဖဴေပၚထင္ေနေသာ မ်ဥ္းေကြး မ်ဥ္းေကာက္ႏွင့္
အစက္အေျပာက္မ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ေကာင္းကင္က လမင္းၾကီး မဟုတ္။ သုိ႕ရာတြင္
ျမန္မာတစ္ေယာက္အတြက္ သူတို႕က ေကာင္းကင္က လမင္းၾကီးကုိ ကိုယ္စား
ျပဳထားသည္။

“စစ္လမ္းေျမတာ၊ ခ်ီေလရာတြင္” နတ္သွ်င္ေနာင္ ျမင္ေယာင္ေနေသာ အာရုံမွာ
“ေရႊျပည္ေတာင္ငူ၊ နန္းျမင့္သူ” မဟုတ္။ ေရွးက ျမင္ခဲ့ဖူးေသာ အတိတ္ဓမၼာရုံသာ
ျဖစ္သည္။ ေၾသာ္ … ခုခ်ိန္ေတာ့ ခမ်ာ မည္သုိ႕ ရွိေနရွာမည္ဟု စိတ္ကူးႏွင့္ ၾကံေတြး
၍ ေပၚလာေသာ သဏၭာန္က ရွိကဲ့သည္လည္းမဟုတ္၊ ရွိေနသည္လည္း မဟုတ္ေသာ
ေၾကာင့္ အနာဂါတ္ ဓမၼာရုံ။ ႏွစ္ခုလုံးသည္ ပထ၀ီ၊ အာေပါ၊ ၀ါေယာ၊ ေတေဇာ ဓါတ္
ေလးပါးျဖင့္ ပစၥဳပၸန္မွာ “ဘြားဘြားၾကီး” ေပၚေနၾကသည္ မဟုတ္။ ဤသုိ႕ ဓါတ္ေလးပါး
ႏွင့္ ရွိေနေသာ ဓါတုကလ်ာမွ အျခားတပါး ျဖစ္ေသာ အရာေတြ …။ ဆင္းဘုိးလ္ …။

အဘိဓမၼာစကားႏွင့္ ဆုိရလွ်င္ သညာေတြ။ သညာမွာက ပရမတ္အသား တစ္ျပားဖုိး
မွ် မပါ။ ပညတ္သက္သက္ေတြ။ ပညတ္ဆုိသည္က အမ်ားက သမုတ္ထားေသာ
အရာေတြ။

ခမ္းနားစြ။ ဆန္းျပားစြ။ ၾကီးမားစြ။ လွလည္း လွေပစြ …။
ဂုဏ္ေျမာက္ေသာ ေရွးျမန္မာကဗ်ာတုိင္း၌ အာရုံပုံရိပ္ေတြကို ထင္ထင္ရွားရွား
မိမိရရ ေတြ႕ရသည္။

သမုဒၵရာ၊ ေရမ်က္ႏွာထက္၊ ခဏတက္သည့္ ေရပြက္ … (အနႏၱသူရိယ)။
ခ်စ္စထုံးေႏွာင္၊ ေပ်ာ္ရေအာင္ဟု၊ သန္းေခါင္မဟူ …. (ရွင္မဟာရ႒သာရ)။
ႏွစ္ဆူလ၀န္း၊ ဥဒည္စြန္းက၊ ေပၚထြန္းေသာေယာင္၊ ေရႊနန္းေခ်ာင္၀ယ္၊ အေရာင္
ေပါင္းစု၊ ေစာမုဒု၏၊ ဖြံ႕ႏုပ်ဳိ႕ပ်ဳိ႕၊ ေရႊရင္စုိ႕ …. (တြင္းသင္းမင္းၾကီး)။
စိမ္းျပာညိဳျမ၊ ျခယ္စုံလွသုိ႕၊ ညြန္႕ပမျမန္း၊ ေထြေထြစြန္းသား၊ ေရပန္းျမစ္ဆိပ္၊
ပြင့္ေမ်ာရိပ္မွ … (နတ္သွ်င္ေနာင္)။
တုိင္းရက္သည့္ ကက္ပလာ၊ မုိးရြာသည္ႏွင့္ အဆင္သင့္၊ အလုိက္ခြင့္ ဆီဆုိင္၊
အတုိင္အလွဲ႕၊ ဂ်င္ပဲ့ခ်င္း ေပါက္ၾကစုိ႕၊ ေနာက္မဆုတ္တမ္း …. (ဦးပုည)။

ဤနမူနာမ်ား အားလုံးသည္ နားလည္ရုံ သာမန္ အဓိပၸါယ္ေတြကုိ ေပးသည္သာမက
ရူပါရုံပမာ ပသာဒ အာရုံရိပ္ေတြကို ဖန္ဆင္းျပသည္။

အခ်ဳိ႕အာရုံရိပ္ေတြက အာရုံရိပ္အျဖစ္ႏွင့္သာ ရပ္မေနဘဲ နိမိတ္ပုံေတြ ျဖစ္ျဖစ္
သြားသည္။
“စိန္ဗိတာန္ ပုံသစ္မတဲ့ …. ေရႊရစ္ဆင္း” ဟူေသာ စကားေတြက ကြ်န္ေတာ့္ကုိ
နိမိတ္ပုံ ေပးသည္။ ထုိ နိမိတ္ပုံ၏ လွဳံ႕ေဆာ္မွဳေၾကာင့္ ရင္ခုန္ပြင့္ မဂၢဇင္း၌
“စိန္ဗိတာန္ ပုံသစ္မတဲ့ … ေရႊရစ္ဆင္း” ဟူေသာ အမည္ႏွင့္ပင္ ကြ်န္ေတာ္ မဂၢဇင္း
၀တၳဳရွည္ တစ္ပုိဒ္ ေရးမိခဲ့သည္။ ကြ်န္ေတာ့္၀တၳဳမွ စိန္ဗိတာန္ကား မုိးေကာင္းကင္
မည္ကာ မဟုတ္ေတာ့။ ကြ်န္ေတာ္ျမင္မိေသာ ဒႆန တစ္ရပ္(၀ါ) ဓမၼတာတစ္ခု၏
နိမိတၱသေဘာ ျဖစ္ခဲ့၏။

(ဆက္ရန္ …။)

(မွတ္ခ်က္။ ။ ကြယ္လြန္သူ ဆရာတကၠသုိလ္ဘုန္းႏူိင္၏ စာေပမ်ားကို ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္
ပါသည္။ မူပုိင္ခြင့္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဆရာတကၠသုိလ္ဘုန္းႏူိင္၏ မိသားစု၀င္ တစ္ဦးဦး
ကျဖစ္ေစ၊ စာေပအေပၚ တန္ဖုိးထားသူမ်ားက ျဖစ္ေစ ကြ်န္ေတာ္၏ အင္တာနက္
အီေမးလ္ လိပ္စာ ko.aungdk@gmail.com အား တစုံတရာ ကန္႕ကြက္ခဲ့လွ်င္
ယခုတင္ျပပါ ပို႕စ္မ်ားအား ျပန္လည္ျဖဳတ္ခ်ေပးရန္ အဆင့္သင့္ ရွိပါသည္။
…. စစ္ျငိမ္းဒီေရ ။)