ခပ္သိမ္းကလ်ာ ရွဳဖြယ္သာတည္း

ေရးသူ -တကၠသုိလ္ဘုန္းႏုိင္
(မွတ္ခ်က္။ ။ ယခင္က အပိုင္း(၁)မွ အပုိင္း(၄) အထိ ဤေနရာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သလုိ
အပုိင္း(၉)မွ အပုိင္း(၁၃)အထိ ဤေနရာတြင္ ေဖာ္ျပထား ပါသည္။ ကြယ္လြန္သူ
ဆရာတကၠသိုလ္ဘုန္းႏုိင္၏ ယင္းစာအုပ္မွာ ယခုအခါ ရွားပါးစာေပ စာရင္း၀င္
စာအုပ္တစ္အုပ္ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ အပုိင္းအခ်ဳိ႕ကို ေလ့လာႏုိင္ရန္ တင္ျပျခင္း
ျဖစ္ပါသည္။)

(၄၁)

စာေပကဗ်ာကို ေ၀ဖန္ရာ၌ ေ၀ဖန္မွဳသည္ ႏွစ္ေနရာ၊ ႏွစ္ဌါနဆီ ဦးတည္ႏုိင္သည္။
တစ္ေနရာ တစ္ဌါနကား စာေပ ကဗ်ာက “ဘာေျပာသနည္း” ဟူေသာ ကိစၥျဖစ္၏။
အျခား တစ္ေနရာ တစ္ဌါနကား စာေပ ကဗ်ာသည္ “ဘယ္ပုံ ျဖစ္ရွိသနည္း” ဟူ
ေသာ ကိစၥျဖစ္သည္။

ပေလတုိၾကီးက စာေပကဗ်ာဆုိသည္ ဘယ္ပုံ ျဖစ္ရွိေနျခင္းကို အေရးမလုပ္။
စာေပ ကဗ်ာက ဘာေျပာသနည္း ဆုိျခင္းကိုသာ အေလးအနက္ထားျပီး ျပင္းျပင္း
ထန္ထန္ ေ၀ဖန္လုိက္သည္။

ဖီလုိဆုိဖာၾကီးပီပီ ပေလတုိၾကီးက အမွန္တရားကုိသာ တန္ဖုိးထား ျမတ္ႏုိးသည္။
စာေပ ကဗ်ာ ဆုိသည္ အမွန္တရားကုိ မေျပာ၊ မေျပာႏိုင္ဟု ဆုိျပီး စာေပကဗ်ာကို
ပေလတုိၾကီးက တစ္ခ်က္လႊတ္ ဆုံးျဖတ္ ပစ္ပယ္ခဲ့သည္။

ပေလတုိၾကီး၌ အားနည္းခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ရွိသည္ဟု ကြ်န္ေတာ္ ထင္သည္။
ပထမ အခ်က္ကား ပေလတုိၾကီး၏ အမွန္တရား ဆုိသည္ႏွင့္ ထုိအမွန္တရားကို
သူ ခ်ဥ္းကပ္ပုံ ခ်ဥ္းကပ္နည္း ျဖစ္ေလသည္။ သူေျပာသည့္ အမွန္တရားမွ အမွန္
တရားေလာ။ သူ႕ခ်ဥ္းကပ္နည္းမွသာ ခ်ဥ္းကပ္နည္းေလာ။

ထားပါေတာ့။ ဤကိစၥကို ကြ်န္ေတာ္ မေဆြးေႏြး လုိေသးပါ။
ဒုတိယ အားနည္းခ်က္ကား ပေလတုိၾကီး၏ သတိလြတ္ခြ်တ္ယြင္းမွဳ ျဖစ္သည္။
စာေပကဗ်ာ ဆုိသည္ ပေလတုိၾကီး မေပၚမီ ဟုိေရွးပေ၀သဏီတည္းက ရွိေန
သည္။ ပေလတုိၾကီး ေသျပီးေနာက္လည္း ဆက္ရွိေနသည္။ ပေလတုိၾကီးက
ေသဒဏ္ ခ်သြားေသာ္လည္း စာေပကဗ်ာသည္ မေသ၊ ဆက္ရွင္ေန၏။
သူေသျပီးေနာက္ စာေပကဗ်ာ ဆက္ရွိေနျခင္းကို မသိသည့္အတြက္ ပေလတုိ
ၾကီးကို အျပစ္မတင္ပါ။

သူ အသက္ရွင္ေနတုန္း၌ စာေပကဗ်ာ ရွိေနသည္။ သူလုိ ပုဂၢိဳလ္ပင္ ဂရုစုိက္
အေလးျပဳ ေဆြးေႏြးေ၀ဖန္မွဳ လုပ္ယူရေအာင္ ကဗ်ာက ထင္းရွား ရွိေနသည္။
ဘာမွ် မဟုတ္သည္ အရာ၊ ဘာတန္ဖုိးမွ် မရွိေသာ အရာတစ္ခုဆုိလွ်င္ ဘာေၾကာင့္
အေရးလုပ္၍ က်မ္းၾကီးက်မ္းငယ္ ေရးလ်က္ ေ၀ဖန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ရပါသနည္း။

ပညာရွိ သတိျဖစ္ခဲ။ ဤအခ်က္ကိစၥတြင္ ပေလတုိၾကီး သတိလြတ္ေနသည္။
အရစၥတုိတယ္(လ္)ကမူ သတိမလြတ္။ ထင္ရွားခုိင္ျမဲစြာ ရွိေနေသာ စာေပကဗ်ာ
ကုိ ရွိေနသည့္အတုိင္း တက္ႏိုင္သမွ် ဓမၼဓိ႒ာန္က်ေအာင္ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ေဆြးေႏြး
ေ၀ဖန္ျပသည္။ ေ၀ဖန္ျခင္းဆုိသည္မွာ အျပစ္ရွာျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္းလည္း
အရစၥတုိတယ္(လ္)က လက္ေတြ႕ ျပသြား၏။

အရစၥတုိတယ္(လ္)က စာေပကဗ်ာက ဘာေျပာသနည္း ဟူေသာ ကိစၥ တစ္ဘက္
တည္းဆီသာ အာရုံအစြန္း ေရာက္ေနေသာ ေ၀ဖန္ေရးကို စာေပကဗ်ာသည္ ဘယ္
ပုံ ျဖစ္ရွိသနည္း ဆုိသည့္ဘက္သုိ႕ ဆြဲေခၚယူခဲ့သည္။

အမွန္တရား ကိစၥ၊ တနည္း …. ဘာေျပာသနည္း ကိစၥမွ်ေလာက္ႏွင့္ ဆုိလွ်င္ စာေပ
ေ၀ဖန္ေရးသည္ အလြန္တရာ က်ဥ္းေျမာင္း ေနေပလိမ့္မည္။ စာေပ ေ၀ဖန္ေရးပင္
မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ဒႆနကိစၥ သက္သက္သာ ျဖစ္သြားေလေတာ့မည္။ စာေပေ၀ဖန္
ေရး ပညာ၊ စာေပသေဘာတရား ပညာေတြလည္း ထြန္းကား ေပၚေပါက္ေတာ့
မည္ မဟုတ္။

“ေဟ့ …. စာေပသေဘာတရား ပညာေတြ ရွိဖုိ႕ မလိုဘူးကြ၊ အလွအစစ္ဟာ
ဖီလုိဆုိဖာမွာသာ ရွိတယ္၊ ဖီလုိဆုိဖီကသာ ကဗ်ာအစစ္၊ ဖီလုိဆုိဖီ ရွိလွ်င္ ျပီးေရာ၊
မင္းတုိ႕ေျပာတဲ့ ကဗ်ာဆုိတဲ့ မဟုတ္ကဟုတ္ကေတြ ဒီေလာကမွာ မလုိဘူးကြ”ဟု
ဆုိေသာ ပေလတုိၾကီး၏ စကားကို မ်ဳိခ်ျပီး ျငိမ္ျငိမ္ေလး ထုိင္ေနၾကရုံ ရွိသည္။

အင္း၀ေခတ္က အရွင္သီလ၀ံသ၊ အရွင္မဟာရ႒သာရကုိ “သာခ်င္းသည္” ဟု
ရွဳတ္ခ်ေသာ ကုိယ္ေတာ္အခ်ဳိ႕ တုိ႕ကဲ့သုိ႕ စာေပႏွင့္ စာေပေလာကကို လ်စ္လ်ဴ
ရွဳ ေက်ာခုိင္းၾကရုံ ….။

အရစၥတုိတယ္(လ္)က စာေပကဗ်ာက ဘာေျပာသည္ ဆုိေသာ ကိစၥႏွင့္ စာေပ
ကဗ်ာသည္ ဘယ္ပုံ ျဖစ္ရွိေနသည္ ဆုိျခင္းကို ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ေျပာျပသည္။ အမွန္
ကား ဘယ္ပုံ ျဖစ္ရွိေနသည္ကို ရွင္းျပေသာအခါ ဘာေျပာေနသည္ ဆုိျခင္းႏွင့္
လုံး၀ ရွင္းရွင္း ကင္း၍ကား မရ၊ ကိစၥ ႏွစ္ခုသည္ ျငိကပ္ ခ်ိတ္တြယ္ ေရာေထြး
ေနသည္။

အရစၥတုိတယ္(လ္) ၾကိဳစားေရွာင္သည္က “စာေပကဗ်ာရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ ဆုိတာ
က ေဟာဒါပဲ ခင္ဗ်၊ စာေပကဗ်ာေတြ ေျပာျပေနတာက ေဟာဒါမွ …ေဟာဒါ၊
တျခား မဟုတ္ဘူးဗ် …” ဟု အလြယ္တကူ ေလွနံဓါးထစ္ မေျပာမိရန္ ျဖစ္သည္။

ဤေနရာ၌ စာေပသေဘာတရား ပညာရွင္ “၀ီလီယံ ေက ၀င္းဆတ္”
(William K. Wimsatt) ၏ သုံးသပ္ခ်က္ကို တင္ျပလုိသည္။ ၀င္းဆတ္က
စာေပကဗ်ာတုိ႕ ဘာေျပာသည္၊ ဘာကိစၥလုပ္သည္ ဆုိျခင္းႏွင့္ ပက္သက္၍
အရစၥတုိတယ္(လ္)တုိ႕ ေခတ္၌ အေမြဆက္ခံ ထားရေသာ အဆုိအမိန္႕ႏွစ္ခု
ရွိေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့၏။

တစ္ခုက ကဗ်ာ့ဘုိေအးၾကီး ဟုိးမာ၏ အဆုိအမိန္႕ ျဖစ္သည္။
ဟုိးမာက ကဗ်ာသည္ လူကုိ ၾကည္ႏူး သာယာေစသည္ဟု ဆုိသည္။
(Poetry is something which charms)

အျခားတစ္ခုက ကဗ်ာ့ဘုိေအးၾကီး တစ္ဦးပင္ ျဖစ္သည့္ ဟီးဆီယက္၏ အဆုိ
အမိန္႕ ျဖစ္သည္။ ဟီးဆီယက္က ကဗ်ာသည္ လူကုိ ပညာေပးသည္ဟု ဆုိသည္။
(Poetry is something which teaches)

အရစၥတုိတယ္(လ္)က ထုိအဆုိအမိန္႕ႏွစ္ခုလုံးကို ထိပ္တုိက္ ရင္မဆုိင္ ထုိ အဆုိ
အမိန္႕ႏွစ္ရပ္၏ အစြန္းႏွစ္ဘက္မွ လြတ္ရန္ေရွာင္ျပီး ….
“ကဗ်ာသည္ နိမိတၱ (image) တစ္ခုအျဖစ္ႏွင့္လည္း လူကို ေက်နပ္ ႏွစ္သက္ေစ
သကဲ့သို႕ တျပိဳင္နက္တည္းမွာပင္ အလြန္တည္ၾကည္ ေလးနက္၍ ဒႆန ဆန္သည္”
(philosophoteron kai spoudaioteron) ဟု ဆုိခဲ့သည္။
ကဗ်ာဘာေျပာသည္၊ ဘာလုပ္သည္ဟု အရစၥတုိတယ္(လ္) ေျပာသည္ဟု ယူဆ
ႏိုင္သည့္ စကားတစ္လုံးကို ေခတ္စာေပ သေဘာတရား ပညာရွင္တုိ႕ အေရးထား
ေဆြးေႏြးၾကသည္။ ထုိစကားကား “ကသားဆစ္(စ္)” (Catharsis) ဆုိေသာ
စကားျဖစ္၏။

ကသားဆစ္(စ္)ဟူေသာ ေခါမစကား၏ အဓိပၸါယ္မွာ သန္႕စင္ပစ္ျခင္းဟု
အဓိပၸါယ္ရသည္။ မူလက ေဆးပညာမွ စကား ျဖစ္သည္။ ၀မ္းတြင္းမွ မသန္႕စင္ေသာ
အရာတုိ႕ကို အျပင္သုိ႕ ထြက္ေစ၍ သန္႕စင္ေအာင္ ျပဳျခင္းကို ေခၚသည္။

ထရက္ဂ်ဒီ (tragedy) ျပဇာတ္၏ အနက္အဓိပၸါယ္ကို ေပးရာ၌ အရစၥတုိ
တယ္(လ္)က ….
“ထရက္ဂ်ဒီ ျပဇာတ္သည္ သနားျခင္းႏွင့္ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းတုိ႕ အားျဖင့္ တုပျခင္း
ျဖစ္ျပီး ထုိတုပျခင္းက ထုိခံစားျခင္းတုိ႕အတြက္ ေလ်ာက္ပတ္ေသာ သန္႕စင္မွဳကုိ
ျဖစ္ေစ၏” ဟု ေရးခဲ့၏။

ဤစကားကို နားလည္ရန္ အလြန္ခက္ပါသည္။
ကြ်န္ေတာ္ ၾကိဳးစားျပီး ရွင္းျပပါမည္။
ထရက္ဂ်ဒီ (tragedy) ျပဇာတ္တစ္ခုကို ၾကည့္ေနစဥ္ လူ႕ရင္၌ သနားစိတ္မ်ား၊ ေၾကာက္
စိတ္မ်ားေပၚလာသည္။ ထုိသနားစိတ္မ်ား၊ ေၾကာက္စိတ္မ်ားသည္ တကယ့္အေတြ႕အၾကံ
၌ ေပၚေပါက္ေသာ သနားစိတ္မ်ား၊ ေၾကာက္စိတ္မ်ားကဲ့သုိ႕ အစစ္မ်ားမူ မဟုတ္။ ဆင္တူ
ေသာ သနားစိတ္မ်ား၊ ေၾကာက္စိတ္မ်ားသာလွ်င္ ျဖစ္သည္။ ထုိ ဆင္တူျဖစ္ေသာ
သနားစိတ္မ်ား၊ ေၾကာက္စိတ္မ်ားက လူ၌ရွိေသာ သနားစိတ္မ်ား ေၾကာက္စိတ္မ်ားကို
သန္႕စင္ပစ္သည္။

လူ၌ရွိေသာ သနားစိတ္မ်ား၊ ေၾကာက္စိတ္မ်ားသည္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အတၱႏွင့္
ယွဥ္ေသာ စိတ္မ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မလုိလားအပ္ေသာ စိတ္(၀ါ) ခံစားမွဳမ်ား
ျဖစ္သည္ဟု အဓိပၸါယ္ ထြက္ေနသည္။ ေၾကာက္စိတ္ကို မလုိလားအပ္ေသာ စိတ္ဟု
နားလည္ႏုိင္ေသာ္လည္း သနားစိတ္ကို မလုိလားအပ္ေသာ စိတ္ဟု နားလည္းႏုိင္ရန္
ျမန္မာ တစ္ေယာက္အတြက္ ခက္မည္ ထင္ပါသည္။

အဂၤလိပ္စကား၌ သနားျခင္း အနက္ကို ေပးေသာ “ပစ္တီ”(Pity) ဟူေသာ စကား
ႏွင့္ “ကြန္ပက္ရွင္း” (Compassion) ဟူေသာ စကားႏွစ္ခု ရွိသည္။ ကြန္ပက္ရွင္းကား
ျမန္မာ နားလည္ေသာ သနားျခင္း ကရုဏာမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ပစ္တီကား သနားေတာ့
သနားသည္။ အျပစ္ျမင္စိတ္ ေဒါသေလး ေရာေနသည္။

ထရက္ဂ်ဒီ(tragedy) ျပဇာတ္က ထုိသုိ႕ သေဘာရွိေသာ “ပစ္တီ” သနားစိတ္ႏွင့္
ေၾကာက္စိတ္ကုိ သန္႕စင္ပစ္သည္ဟု အရစၥတုိတယ္(လ္) ဆုိလုိဟန္ ရွိသည္။

ကသားဆစ္(စ္)ကို ေဆြးေႏြးၾကသူ ပညာရွင္အခ်ဳိ႕က ရင္၌ ရွိေသာ မလုိလားအပ္သည့္
ခံစားမွဳတုိ႕ကုိ ထြက္ေပါက္ရကာ သန္႕စင္သြားေစသည့္ အဓိပၸါယ္မ်ဳိး ေကာက္သူ
ေကာက္ၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ကမူ မလုိလားအပ္ေသာ ခံစားမွဳတုိ႕ ျပဳျပင္ခံရျပီး သန္႕စင္
ေကာင္းမြန္သြားသည့္ အဓိပၸါယ္ ေကာက္ၾကသည္။

အမွန္ကား အရစၥတုိတယ္(လ္) ကိုယ္၌က ဘာဆုိလုိသည္ မရွင္းခဲ့။ (Politics)
ေပါလစ္တစ္က်မ္း၌ ေနာင္ကို ဤကိစၥကုိ ပို၍ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း တိတိက်က် ကုိင္တြယ္
မည္ဟုေတာ့ ဆုိခဲ့သည္။ အရစၥတုိတယ္(လ္)၏ (Poetics) ပုိးအက္တစ္(စ္)က်မ္းၾကီး
ဒုတိယပုိင္းမွာ ေပ်ာက္ဆုံးေနသည္။ ထုိေပ်ာက္ဆုံးေနေသာ အပိုင္းတြင္ ကသားဆစ္(စ္)
အေၾကာင္း ျပည္ျပည္စုံစုံ ပါေကာင္း ပါမည္ဟု ခန္႕မွန္းၾကသည္။

မေမ့သင့္ေသာ အခ်က္ကား အရစၥတုိတယ္(လ္)သည္ ပေလတုိၾကီး၏ အယူအဆ
အဆုိအမိန္႕ကုိ မက္တာဖစ္ဇစ္(စ္) (metaphysics) နည္းႏွင့္ ေခ်ပေနျခင္းသာ
ျဖစ္ေလသည္။ ပေလတုိၾကီးက ကဗ်ာစာေပက လူ႕စိတ္ဓါတ္ကို ေပ်ာ့ညံ့ပ်က္စီးေစ
သည္ဟု ဆုိခဲ့ရာ မဟုတ္ဟု အရစၥတုိတယ္(လ္)က ျငင္းဆုိ ျပေနသည္။

ကသားဆစ္(စ္) သေဘာသည္ ဤသုိ႕ျငင္းဆုိမွဳအတြက္ အေရးၾကီးေသာ စကား
တစ္ခုျဖစ္ဟန္ တူသည္။ သုိ႕ရာတြင္ အရစၥတုိတယ္(လ္)က ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ေျပာမသြား
ခဲ့။ သုိ႕မဟုတ္ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ေျပာခဲ့သည့္ က်မ္းအပုိင္းက ေပ်ာက္ေနသည္။
မည္သုိ႕ျဖစ္ေစ အရစၥတုိတယ္(လ္) ေျပာျပႏုိင္ခဲ့သမွ်ေတြႏွင့္ပင္ ပေလတုိၾကီး၏
အယူအဆကုိ ေခ်ဖ်က္ရန္ အတန္ လုံေလာက္ ျပည့္စုံေနသည္။

လူ၌ “ဗာက်ဴး” (Virtue) ဟုေခၚေသာ “ေကာင္းျခင္း အရည္အေသြး” ေတြလည္းရွိ
သည္။ “ဗုိက္စ္” (Vice) ဟုေခၚေသာ “ဆုိးျခင္း အရည္အေသြး” ေတြလည္း ရွိသည္။
ထရက္ဂ်ဒီ (tragedy) ျပဇာတ္ စာေပက ေကာင္းျခင္းအရည္အေသြး ရွိေသာသူ
အေၾကာင္း ေရးသည္။ အမွားႏွင့္ ကံၾကမၼာေၾကာင့္ ဒုကၡ ေတြ႕ရေသာ္လည္း ၾကံ့ၾကံ့
ခုိင္ခုိင္ ရင္ဆုိင္သြား သူမ်ား အေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည္။ ကြန္မဒီ (comedy) ျပဇာတ္
ေတြက ဆုိးျခင္း အရည္အေသြး ရွိေသာ လူေတြ အေၾကာင္း ေရးသည္။ လူရယ္ဖြယ္၊
အထင္ေသးဖြယ္ ျဖစ္ေနေသာ္လည္း မိမိအျဖစ္ မိမိ မသိ။ ကြန္မဒီ ျပဇာတ္မွ ဇာတ္
ေဆာင္သည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ တုိးတက္မွဳ မရွိ၊ သူ႕အသုံးမက်မွဳကိုသာ သူ မရပ္မစဲ
ဆက္ေဖာ္ျပေနသည္။

အရစၥတုိတယ္(လ္) စနစ္တက် သရုပ္ခဲြ ရွင္းျပေသာေၾကာင့္ ကဗ်ာစာေပ၏
သေဘာ သေဘာ၀ကုိ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ပုိ၍ နားလည္လာသည္။ လူႏွင့္ ေလာက
အေၾကာင္းကိုလည္း ထုိးထြင္းသိမွဳ ရွိလာသည္။

အရစၥတုိတယ္(လ္)၏ စာေပကဗ်ာအေပၚ သုံးသပ္ပုံ သုံးသပ္နည္းမွ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕
ပညာမ်ားစြာ ရသည္။
ဥပမာတစ္ခု ေျပာရလွ်င္ စာေပကဗ်ာကုိ ေ၀ဖန္ေသာအခါ ေ၀ဖန္ေရးသည္ ဆႏၵ
ေဒါသ မပါဘဲ ဓမၼဓိ႒ါန္က်၍ ေၾကာင္းက်ဳိးဆီေလ်ာ္ ညီညြတ္ရမည္။ မိမိ ေ၀ဖန္
ေနေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား၊ သေဘာမ်ားကို က်စ္က်စ္လ်စ္လ်စ္ အနက္အဓိပၸါယ္
ဖြင့္ဆုိ ေပးႏုိင္ရမည္။

ပေလတုိၾကီးႏွင့္ ယွဥ္လွ်င္ အရစၥတုိတယ္(လ္) သုံးေသာ သဘာျပ စကားမ်ားက
အနက္အဓိပၸါယ္ က်စ္လ်စ္သည္။
သုိ႕ရာတြင္ ကဗ်ာစာေပ၌ သိသာ သိႏုိင္ျပီး အနက္ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆုိရန္ မလြယ္ေသာ
(knowable but indefinable) နယ္ပယ္ေတြလည္း ရွိေနေသးသည္။ ဤကိစၥမ်ဳိးတြင္
အရစၥတိုတယ္(လ္)က လူတတ္လုပ္ျပီး တယူသန္ တထစ္ခ် မေျပာတတ္။ တဖန္
ကဗ်ာစာေပ၌ မသိႏုိင္ေသာ “လွ်ဳိ႕၀ွက္ျခင္း” (unknowable mystry) နယ္ပယ္ေတြ
လည္း ရွိေနေသးသည္။ ဥပမာ- ကဗ်ာဆရာကို ကဗ်ာ စပ္မိေအာင္ ဖန္တီး တြန္းလႊတ္
လုိက္သည့္ “စိတ္အေျခအေန” (poetic inspiration) ႏွင့္ ကဗ်ာစပ္ရသျဖင့္ ကဗ်ာ
ဆရာ “ခံစားရသည့္ စိတ္” (poetic experience)။

ဤစိတ္အေျခအေန၊ ဤခံစားခ်က္တို႕ကို ကဗ်ာဆရာသာ သိေပလိမ့္မည္။
ဤကိစၥမ်ဳိး၌လည္း အရစၥတုိတယ္(လ္) ဘာမွ် ၀င္မေျပာ။
အရစၥတုိတယ္(လ္) သိသည္ကား ကဗ်ာစာေပ ဆုိသည္က လူ႕လက္ရာ၊ ေရွးတုန္း
ကတည္းက ရွိသည္။ ယခုလည္း ရွိသည္။ ေနာင္လည္း ရွိမည္။
ရွိေနသည္ကို ရွိေနသည့္အတုိင္း ဓမၼဓိ႒ါန္က်က် ေလ့လာသည္။ အနက္ အဓိပၸါယ္
ဖြင့္ဆုိ၍ ေဆြးေႏြး သုံးသပ္သည္။

သူ သုံးသပ္သည္ကား
“ကဗ်ာစာေပသည္ ဤ လူ႕ေလာက၌ သူ႕ေနရာ ရွိသည္။ သူ႕အခန္း ရွိသည္”
“ကဗ်ာသည္ နိမိတၱ တစ္ခု အျဖစ္ႏွင့္လည္း လူကို ေက်နပ္ ႏွစ္သက္ေစသကဲ့သုိ႕
တျပိဳင္နက္တည္းမွာပင္ အလြန္တည္ၾကည္ ေလးနက္၍ ဒႆန ဆန္သည္။”

ဤ စကားရပ္ျဖင့္ အရစၥတုိတယ္(လ္)က ကဗ်ာစာေပကို ေလာက၌ ေနရာ ေကာင္း
ေကာင္း ေပးခဲ့သည္။ ပေလတုိၾကီး အလုိ ဆုိလွ်င္ ကဗ်ာစာေပေတြကို စၾကာ၀ဠာ
တံတုိင္း၏ အျပင္ဘက္ဆီ လႊင့္ပစ္ ရမည္ကဲ့သုိ႕ ျဖစ္ေနေလသည္ တကား။ ။


(ဤမွ်သာ။)
(အလ်င္သင့္သလုိ ဤစာအုပ္ပါ အခ်က္မ်ားကို တင္ျပသြားမည္။)