မွားတဲ့ဘက္မွာ

ေရးသူ- စစ္ျငိမ္းဒီေရ

က်ေနာ္ စာအုပ္ေဟာင္းတခ်ဳိ႕ကုိ ဖတ္ရူရန္ ေၾကာ္ျငာမိသည္။
ခက္သည္က က်ေနာ့္ဘေလာ့တြင္ တင္ျပရန္ ခက္သည္။
မူပုိင္ခြင့္ ဆုိတာကလည္း ရွိပါသည္။ က်ေနာ္လည္း လက္ခံသည္။
ျပည္ပေရာက္ က်ေနာ္အပါအ၀င္ စာေပ စိတ္၀င္စားသူမ်ား၏ ဒုကၡက မေသးလွပါ။
လြန္ခဲ့ေသာ ေျခာက္ႏွစ္ခန္႕က က်ေနာ့္မိတ္ေဆြ တစ္ဦး ရန္ကုန္သုိ႕ ေရာက္ခဲ့သည္။
ရွားပါး စာအုပ္မ်ား သုိ႕မဟုတ္ ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ရန္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ စာေပ စီစစ္ေရး
ဆင္ဆာက ခြင့္မျပဳေသာ စာအုပ္မ်ားထဲက စာအုပ္တခ်ဳိ႕ကုိ က်ေနာ့္ မိတ္ေဆြက
၀ယ္ယူရန္ စာအုပ္ေစ်းႏွဳန္းကို ေမးသည္။ ေစ်းေလွ်ာ့ေပးရန္ ေတာင္းဆုိေသာ အခါ
စာအုပ္ ေရာင္းသူက …..
“အမ ပိုက္ဆံရွိရင္ ေရႊ၀ယ္ ၀တ္ပါ။ ဒီစာအုပ္ကုိ လုိက္ရွာလုိ႕မရႏိုင္”
အိပ္မက္တစ္ခုကုိ မက္ဖုိ႕ ဇြတ္အတင္း တည္ေဆာက္သည္။
….. …. …..

အိပ္မက္ တစ္ခုကို မက္မိသည္။
…. အိမ္မက္ထဲမွာ ….
ကြယ္လြန္သူ စာေပပညာရွင္ စာေရးဆရာၾကီးမ်ား၏ က်န္ရစ္သူ မိသားစုမ်ားသည္ စီးပြား
ေရး အသင့္အတင့္သာ ရွိၾကသည္။ ထုိေၾကာင့္ သူတုိ႕၏ ကြယ္လြန္ခဲ့ရွာေသာ မိဘမ်ား၏
စာေပမ်ားကုိ ျပန္လည္ ထုတ္ေ၀ရန္ ၾကိဳးစားၾကသည္။ သုိ႕ေသာ္ စာေပစီစစ္ေရးက စစ္ေဆး
ေနသည္မွာ ေလး၊ငါးႏွစ္ မကေတာ့ပါ။

ထုိ ကြယ္လြန္သူ စာေပပညာရွင္ၾကီးမ်ား၏ စာေပမ်ားကို တန္ဖုိးထားသူတုိ႕ကလည္း
အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာျဖင့္ အီးဘြတ္ (E-books) မ်ား လုပ္ျပီး မူပုိင္ခြင့္ကို မခ်ဳိးေဖာက္
ခ်င္ၾကေပ။ စာေပတန္ဖုိးထားလုိသူ၊ စာေပမိတ္ေဆြမ်ားမွာလည္း အခက္အခဲမ်ားစြာ
ရွိပါသည္။ စာအုပ္တစ္အုပ္ကို ျဖစ္ေစ၊ အတြဲလုိက္ကို ျဖစ္ေစ သယ္ေဆာင္ရမွဳမွာ
စာအုပ္ဖုိးထက္ စရိတ္က ၾကီးေနသည္။ တခါတရံ စစ္ေဆးေရးက မ်ားေနသည္။

အေျဖေတာ့ ရွိပါသည္။ “စာမူခ” ကို စာေပ ခ်စ္သူမ်ားဘက္က ေပးႏုိင္သည္ ဆုိပါေတာ့။
မ်ားမ်ားစားစားေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ အတုိင္းအတာတစ္ခုေတာ့ ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္
ဆုိေသာ္ စာအုပ္ထုတ္ ေရာင္းစားလုိေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ လုံး၀ မရွိပါ။ စာခ်စ္သူ အခ်င္းခ်င္း
ျဖန္႕ေ၀လုိမွဳ သက္သက္သာ ျဖစ္သည္။ သုိ႕ေသာ္ မူပုိင္ရွင္ဘက္က လက္မခံရဲေသာ ျပႆနာ
က ျဖစ္လာျပန္သည္။ သြားေတြ႕ျပန္ေတာ့လည္း တံခါးပိတ္ထားသည္။ မခက္ေပဘူးလား။

တခ်ဳိ႕လည္း လက္ရဲ ဇာတ္ရဲျဖင့္ အီးဘြတ္ေတြ လုပ္ၾကသည္။ အဲလုိေတာ့ မလုပ္ခ်င္ပါ။
က်န္ရစ္သူ မိသာစုမ်ား၏ ခံစားခြင့္ကို နားလည္ပါသည္။ ရွိလည္း ရွိသင့္ပါသည္။
ဒီလုိဆုိရင္ အေျဖက ဘာလဲ ……

အေမွာင္သည္ ေမွာင္သည္ထက္ ပုိ၍ ေမွာင္လာေသာ အခါ ကုိယ့္မ်က္ႏွာ၊ ခႏၶာကိုယ္
အစိတ္အပုိင္းတုိ႕ကို ျပန္မျမင္ရေတာ့ပါ။ အားလုံးသည္ လွသူ၊ ေခ်ာသူမ်ားဟု သတ္
မွတ္လွ်င္ မွန္သည္ဟု ေျပာသံကုိ ေထာက္ခံရမလုိ၊ လက္ခုတ္တီးရမလုိ ျဖစ္လာေလ
သည္။

လြတ္လပ္ေရးဆုိတာ ဘာလဲ ….
ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြက ဘာေတြ လုပ္ခဲ့သလဲ ….
အုိင္ယာလန္က ဆင္ဖိန္း ဖြဲ႕စည္းပုံနဲ႕ တုိ႕ဗမာအစည္းအရုံး ေျမေအာက္ဖြဲ႕စည္းပုံဟာ
ပုံစံတူ သလား ….
ဂ်ပန္ျပည္မွာ စစ္ပညာ သြားသင္ခဲ့တဲ့ သခင္လူငယ္ေတြက မသြားခင္က သူငယ္ခ်င္း
အရင္းအခ်ာ ေတြလား ….
ဒုတိယေျမာက္ ရဲေဘာ္သုံးက်ိပ္ ဆုိတာ ဘယ္သူေတြလဲ ….
ပဲခူးေစ်းထဲမွာ ပထစ အစုိးရလက္ထက္က ဒညင္းသီးေတြ ေစ်းတက္ခဲ့တဲ့ ေန႕တစ္ေန႕ …
“ေဇာ္၊ေမာ္၊သင္း” ဂုိဏ္းဆုိတာ သိခ်င္တယ္၊ ဖတ္ဖူးခ်င္တယ္ ….
“ေန၊နတ္၊မင္း” ဂုိဏ္းဆုိတာ သိခ်င္တယ္၊ ဖတ္ဖူးခ်င္တယ္ ….
“ကတၱီပါ လမ္းခြဲ” ဘယ္လုိစျဖစ္တယ္ ဆုိတာလဲ သိခ်င္ပါတယ္ …
“ေကာ္ဖီ ခါးခါး” အမည္တူ ျပႆနာ လည္း သိပါရေစ …
“ညေမႊးပန္း” ပုိင္ရွင္ေတြအေၾကာင္း သိပါရေစ …
“မ်က္သြယ္” စာသား အမွဳအခင္းအေၾကာင္း သိပါရေစ …
ဆရာ စိန္ခင္ေမာင္ရီက “သၾကၤန္မုိး” ဇာတ္လမ္းမွာ “အတုမရွိေက်ာင္းၾကီး”ကုိ ဘာလုိ႕
တစ္ေယာက္ မဟုတ္ တစ္ေယာက္ လူလႊတ္ျပီး မေျပာခုိင္းတာလဲလုိ႕ ေမးခြန္းထုတ္
တာကုိ သိပါရေစ ….

…. အိပ္မက္က ရုတ္တရက္ လန္႕ႏုိးလာတယ္ ….

ေရကုိ တ၀ၾကီး ေသာက္ျပစ္လုိက္တယ္ ….
က်ေနာ့္ အိပ္မက္က …. မွားတဲ့ဘက္မွာ …

(ဤမွ်သာ။)

ဧရာ၀တီျမစ္မ်ား

ေရးသူ- စစ္ျငိမ္းဒီေရ

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက “ဧရာ၀တီ” ဟု ေခၚဆုိေသာ ျမစ္ႏွစ္ခု ရွိခဲ့ပါသည္။



တစ္ခုက ပါရူရွနီ (Parushani) ေခၚ ဧရာ၀တီ (Iravati) ျမစ္ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းျမစ္သည္
ယခုအခါ အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္ ျမစ္ဖ်ားခံျပီး ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံထဲသုိ႕ စီး၀င္ ပါသည္။ ထုိျမစ္ကုိ
ေရွးယခင္က ဧရာ၀တီဟု ေခၚၾကပါသည္။ ယခုအခါ ထုိျမစ္၏ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေနထုိင္
သူတုိ႕၏ ဘာသာတရား ကုိးကြယ္မွဳအရ “ရာ၀ီ” (Ravi)ဟု ေခၚၾကပါသည္။




ေနာက္ထပ္ ဧရာ၀တီျမစ္ တစ္ခုမွာ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပုိင္း၌ အေျခခံ၍ ေတာင္ပုိင္းရွိ
အိႏၵိယ သမုဒၵရာ အတြင္းသုိ႕ စီး၀င္ ပါသည္။

အထက္ပါ ဧရာ၀တီျမစ္မ်ားသည္ ေရစီးေသာ ျမစ္မ်ားျဖစ္၍ ….
ေအာက္ပါ ဧရာ၀တီျမစ္မ်ားက သင့္ ကုိယ္ပုိင္စာၾကည့္တုိက္တြင္ ရွိသင့္ပါသည္။



“ကြ်န္ေတာ္သည္ ပန္းခ်ီဘက္၌ စိတ္မကုန္ေပ။ တခါတရံ အပ်င္းေျပ ေရးမည္ဟု
စိတ္ကူးေပၚ၍ လာေသာ္လည္း ဆီေဆးမ်ားက ေစ်းၾကီး၍ မ၀ယ္ျဖစ္ေတာ့ေပ။
မူလက ေစ်းသိပ္ၾကီးလွသည္ မဟုတ္ေပ။ အခြန္အေကာက္က ၾကီး၊ ဆုိင္က အဆ
မတန္ ေစ်းတင္သည္ႏွင့္ ေပါင္းေသာ္ ေစ်းၾကီးျခင္း ျဖစ္ဟန္ရွိေပသည္။ အႏုပညာ
ပစၥည္းကိရိယာမ်ားမွာ “ဇိမ္ခံပစၥည္း” ႏွင့္ ျခားနားလ်က္ အေကာက္မဲ့ ျဖစ္သင့္ေပသည္။”
(ဒဂုန္တာရာ ...။စာမ်က္ႏွာ ၁၅၈၊ ၁၅၉။)



“မည္သည့္ ကဗ်ာဆရာ မဆုိ ကဗ်ာစပ္ေတာ့မည္ဆုိလွ်င္ အာရုံ၊ ေ၀ဒနာ၊ စကားလုံး
ဟူသည့္ ကဗ်ာ၏ ၾတိဂံ သေဘာကုိ ေရွာင္လႊဲ၍ မရ။”
(တကၠသုိလ္ဘုန္းႏုိင္ ...။ အခန္း(၃၂)။)
(မွတ္ခ်က္။ ။လီရနာ၊ဂဂၤါ၊ဧရာ၀တီ သည္ စာအုပ္မထုတ္ရေသးပါ။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၂
ခုႏွစ္ အထိ (၁၁) ႏွစ္ ၾကာေအာင္ ေရးသားထားေသာ အခန္းဆက္ ေဆာင္းပါးရွည္ ျဖစ္
ပါသည္။)

(ဤမွ်သာ။)

ေခ်ာလဲ ေရာထုိင္

ေရးသူ- စစ္ျငိမ္းဒီေရ

ကုိသက္ဦးႏွင့္ အကုိၾကီး ကုိေအာင္သာငယ္တုိ႕က စီးပြားေရး က်ဆင္းမွဳေၾကာင့္
အလုပ္အကုိင္ ဆုံးရွဳံးမွဳေတြ၊ ေရြ႕ေျပာင္းမွဳေတြ ေရးတာကို ေတြ႕ရလုိ႕ တက္ဂ္ဂိမ္း
တစ္ခုလုိ သေဘာထားျပီး က်ေနာ္လည္း ေရးပါရေစ။

က်ေနာ္တုိ႕ ျမန္မာစကားပုံမွာ ဆုိရုိးစကားတစ္ခုကို သတိရမိပါတယ္။ ဘာတဲ့ …
ေတာင္ေ၀ွ႕ လဲရင္ ဖုိးသူေတာ္ ထူ ႏုိင္တယ္။
ဖုိးသူေတာ္ လဲရင္ ေတာင္ေ၀ွ႕ မထူ ႏုိင္ဘူး။
ျပဳိလဲမွဳတစ္ခုရယ့္ တန္းဖုိးအတြက္ က်ေနာ္တို႕ ဘုိးဘြားေတြ သုိ႕မဟုတ္ က်ေနာ္တုိ႕ရဲ႕
ေရွ႕က မ်ဳိးဆက္အေဟာင္းေတြက သင္ၾကားခဲ့တဲ့ သင္ခန္းစာ ယူဖြယ္ စကားပုံပါ။

က်ေနာ္ကေတာ့ ဘာစဥ္းစားမိသလဲ ဆုိေတာ့ လူတစ္ေယာက္ ေခ်ာလဲရင္ ဥပမာ- က်ေနာ္
ေခ်ာလဲ ခဲ့ရင္ ဘယ္လုိ ဟန္ေဆာင္ရမလဲ၊ ဘယ္လုိ ေရာေယာင္ျပီး ထုိင္ရမလဲလုိ႕။
ေရွ႕လာမဲ့ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ေဖဖၚ၀ါရီလ (၁) ရက္ေန႕ဆုိ က်ေနာ္ ဒိန္းမတ္ေရာက္တာ ေလးႏွစ္
ျပည့္ျပီ။ အလုပ္ လုပ္ခဲ့တာ (၃)ႏွစ္နဲ႕ (၅)လ ျပည့္ျပီေပါ့။ က်ေနာ္က အလုပ္တစ္ခုထဲကုိပဲ
လုပ္ခဲ့တာပါ။ က်ေနာ့္အလုပ္က အကုသုိလ္ မ်ားတယ္။ သူတစ္ပါးအသက္ကုိ သတ္ရတာ
လည္း ရွိတယ္။ လူ႕အသက္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ တိရိစာၦန္ေတြကို သတ္ရတယ္။ စီးပြားေရး
ရွဳေဒါင့္က ၾကည့္လုိ႕ တြက္ေျခမကိုက္ေတာ့တဲ့ သတၱ၀ါဆုိရင္ သတ္ရတာပဲ။ ဒါ က်ေနာ္တုိ႕
အလုပ္ရဲ႕ သေဘာ သဘာ၀။ ဒါေၾကာင့္ အဂၤလန္မွာ သီတင္းသုံးေနတဲ့ ဥေရာပ ဗုဒၶဘာသာ
သာသနျပဳ ဆရာေတာ္၊ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱရ ဆုိရင္ က်ေနာ္ကို ေတြ႕တုိင္း အလုပ္ေျပာင္းဖုိ႕
ပဲ အျမဲတုိက္တြန္း အမိန္႕ရွိပါတယ္။

၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ မေလးရွားက ျမန္မာသံရုံးေရွ႕မွာ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက အမ်ဳိးသားညီလာခံကို
ဆန္႕က်င္တဲ့ ဆႏၵျပပြဲ လုပ္မိလုိ႕ မေလးရွားရဲက တရားမ၀င္ လူစုရုံးမွဳနဲ႕
(Illegal assembly) ဖမ္းျပီး “ပူလူး” ေထာင္မွာ တစ္ည၊ ႏွစ္ညေလာက္ အိပ္ခုိင္းျပီး
“ဆြတ္ခုိင္းဘလုိ႕” ေထာင္ကုိ ပုိ႕လုိက္ပါတယ္။ “ဆြတ္ခုိင္းဘလုိ႕” ေထာင္ကုိ ေရာက္
ေတာ့ က်ေနာ္ေနတဲ့ အခန္းမွာ ေလာင္းကစား ဂိမ္းေတြမွာ အလုပ္လုပ္မိလုိ႕ အဖမ္းခံ
ရတဲ့ တျခားျမန္မာ “ေရႊ”ညီအကုိေတြနဲ႕သြားဆုံ ပါတယ္။ အဲဒီအခန္းထဲ က်ေနာ္ေရာက္
ေတာ့ တန္းစီးက မ်က္မွန္နဲ႕ သွ်ားညိဳ။ က်ေနာ္အဲဒီအခန္းကို ေရာက္တဲ့ ေန႕ပဲ ေမာင္မင္း
ၾကီးသား တန္းစီး သွ်ားညိဳတစ္ေယာက္ အိႏၵိယ အက်ဥ္းသားတစ္ေယာက္နဲ႕ ရန္ျဖစ္ျပီး
တုိက္ပိတ္ခံရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႕အေဆာင္ကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ရဲအထူးအရာရွိက သူ႕ကုိ
တန္းစီးမွန္း သိလုိ႕ အေဆာင္မွာပဲ တုိက္ပိတ္တာ။ ေနာက္မုိ႕ဆုိရင္ ယူေကပီလုိ႕ ေခၚတဲ့
ခါးပတ္ျဖဴ (အက်ဥ္းေထာင္ အထူးရဲ) ေဆာင္မွာ တုိက္ပိတ္ ခံရရင္ မလြယ္ဘူး။ ဒါနဲ႕ အခန္း
ထဲမွာ တန္းစီးက ေနရာလြတ္သြားတာေပါ့။ မေလးရွားေထာင္မွာ တန္းစီးကုိ “ကပ္ပလာ”
လုိ႕ ေခၚတယ္။ စာလုံးေပါင္းေတာ့ က်ေနာ္ မရဘူး။ လူ႕တစ္ေယာက္ရဲ႕ ဦးေခါင္းလုိ႕
အဓိပၸါယ္ ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာလုိ တန္းစီး။ မေလးရွားလုိ ကပ္ပလာ ေပါ့။

အဲဒီ က်ေနာ္ေနခဲ့တဲ့ အခန္းက အစဥ္အဆက္ ျမန္မာေတြပဲ အက်ဥ္းသားအခ်င္းခ်င္း
အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ထုံးစံ ရွိတယ္။ မ်က္မွန္ သွ်ားညိဳ ေရွ႕မွာ ကိုခင္ေမာင္သန္း ဆုိတဲ့ ျမန္မာ
တစ္ေယာက္က စျပီး အခန္းထဲမွာ အခန္းလူၾကီး၊ တန္းစီး သုိ႕မဟုတ္ ကပ္ပလာ ေပါ့။
သွ်ားညိဳ တုိက္ပိတ္ခံရေတာ့ ကပ္ပလာ အသစ္ ေရြးပဲြ လုပ္ၾကတယ္။ အခန္းထဲမွာ ျမန္မာ၊
အိႏၵိယ၊ သီရိလကၤာ၊ ျပည္ၾကီးတရုတ္ စတဲ့ အက်ဥ္းသားက စုစုေပါင္း (၆၀) နီးပါး ရွိတယ္။
ျမန္မာအက်ဥ္းသားက (၄၀) နီးပါးေလာက္ ရွိေတာ့ က်န္တဲ့ လူမ်ဳိးေတြက ျမန္မာေဟ့
လုိ႕ ေအာ္သံ ၾကားရင္ ေအာတုိမစ္တစ္ ေခါင္းငုံ႕ျပီး အရွဳံးေပးရတယ္။ ဒါနဲ႕ တန္းစီးအသစ္
ကုိ ဘယ္လုိ ေရြးမလဲ ဆုိျပီး တုိင္ပင္ၾကတယ္။ အခန္းမွာ ညစဥ္ ျမန္မာအက်ဥ္းသားေတြ
ဦးေဆာင္ျပီး စုေပါင္း ဘုရားစာဆုိျပီး ၀တ္ျပဳတဲ့ ပုံစံရွိတယ္။ တန္းစီး လုပ္သူက ေရွ႕ဆုံးက
ထုိင္ျပီး အားလုံး ညီညီညာညာနဲ႕ ၀တ္ျပဳေနတဲ့ ျမင္ကြင္းကုိ အခုခ်ိန္ထိ က်ေနာ္ျမင္ေယာင္
ေနတုန္းပဲ။ “ၾသကာသ” ကေန ဘုရားစာေတြ သံတူ ဆုိလုိက္ၾကတာ ေနာက္ဆုံး
ေမတၱာပုိ႕ အမွ်ေ၀တဲ့ အထိပါပဲ။ အမွ်ေ၀လည္း ျပီးေရာ ေရွ႕ဆုံးမွာ ရွိတဲ့ တန္းစီး တစ္ဦး
တည္းက “ဓာရဏပရိတ္” ကို ရြတ္ရတယ္။ အဲဒီ “ဓာရဏပရိတ္” ရြတ္ျပီးမွ ဘုရားရွစ္ခုိး
ျပီးဆုံးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တန္းစီး အသစ္ ျဖစ္ခ်င္ရင္ ဓာရဏပရိတ္ အလြတ္ရြတ္ႏုိင္လား
ဆုိတဲ့ ေမးခြန္း ျဖစ္လာပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႕ ဘုရားရွစ္ခုိး ၀တ္ျပဳတာ ျမန္မာေတြအျပင္
တျခား ႏုိင္ငံသားေတြလည္း ပါ၀င္ ပါတယ္။

ဒါနဲ႕ ကုိေက်ာင္းဆရာလုိ႕ ေခၚတဲ့ ဓာရဏပရိတ္ အလြတ္ရြတ္ႏုိင္သူကုိ တစ္ခန္းလုံးရဲ႕
တန္းစီး ခန္႕လုိက္ပါတယ္။ ေထာင္ထဲမွာက တန္းစီးျဖစ္တဲ့သူက အခြင့္အေရး ရွိပါတယ္။
ဥပမာ- ေထာင္၀င္စာလာရင္၊ အခန္းထဲက တစ္ေယာက္ေယာက္က ေထာင္၀င္စာ လာလုိ႕
အျပင္က စားစရာတုိ႕၊ အ၀တ္အထည္တုိ႕ ရလုိ႕ အခန္းကို ျပန္လာရင္ သူ သယ္လာတဲ့
ပစၥည္းထုတ္ၾကီးကုိ တန္းစီး ေရွ႕မွာ ဖြင့္ျပရတယ္။ တန္းစီးလုပ္သူက သူ သေဘာက်တဲ့
ပစၥည္း တစ္ခု၊ ႏွစ္ခု ယူခြင့္ရွိတယ္။ ဒါက … ေထာင္ ထုံးစံေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ ေထာင္၀င္စာ
မရွိတဲ့ က်ေနာ္လည္း တန္းစီး ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ေရာဂါ ထလာတယ္။ က်ေနာ့္မေလးရွား ေထာင္က်
ဘ၀မွာ ေထာင္၀င္စာ ဆုိလုိ႕ အခု ေနာ္ေ၀းလ္ႏုိင္ငံ၊ ေအာ္စလုိမွာေနတဲ့ ကုိသက္ထြန္းဦး
တစ္ေယာက္ပဲ ေထာင္၀င္စာ တစ္ခါ လာေတြ႕တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေထာင္ထဲမွာ အၾကတ္ရုိက္
ေနတဲ့ က်ေနာ္လည္း တန္းစီး ျဖစ္ရင္ အစားအေသာက္ ေျပလည္မယ္လုိ႕ ေတြးမိတယ္။
ဒါနဲ႕ တန္းစီးအသစ္ ကိုေက်ာင္းဆရာ တရားရုံးထုတ္ဖုိ႕ ရက္နီးလာေတာ့ အခန္းထဲ
မွာ က်ေနာ္လုိ တန္းစီးျဖစ္ခ်င္သူေတြ ဓာရဏပရိတ္ကုိ အလြတ္က်က္ ၾကတယ္။

ဒါနဲ႕ က်ေနာ္လည္း အင္း … တန္းစီး ျဖစ္ခ်င္တဲ့ သူေတြက မနည္းပါလား။ အားလုံး
ဓာရဏပရိတ္ကုိ အလြတ္က်က္ကုန္ ၾကျပီ။ တန္းစီး ရာထူးလုိခ်င္လုိ႕ ကုိေက်ာင္းဆရာ
ကုိ ခ်ဥ္းကပ္ျပီး ေမးၾကည့္တယ္။ သူက … ဒါလြယ္လြယ္ေလးပါကြာ … ဓာရဏပရိတ္အျပင္
… ပရိတ္ၾကီး (၁၁)သုတ္ကို အလြတ္ရေအာင္ … မင္း က်က္လုိက္ … မင္းကုိ ငါ့ရာထူး
လႊဲခဲ့ေပးမယ္ …လုိ႕ ေျပာတယ္။ ဒါနဲ႕ က်ေနာ္လည္း ဘယ္တုန္းကမွ ဘုရားစာကုိ အထူး
တလဲ အလြတ္မက်က္ဘူးပဲ ပရိတ္ၾကီး (၁၁)သုတ္ကုိ အလြတ္ က်က္ပါေတာ့တယ္။
ကိုေက်ာင္းဆရာတစ္ေယာက္ တရားရုံးထုတ္လည္း ထြက္သြားေရာ အားလုံးက အေမး
အျမန္းမရွိ က်ေနာ့္ကုိ တန္းစီး ရာထူး ေပးရပါေတာ့တယ္။ ဘာေျပာေကာင္းမလဲ ….
အခန္းထဲကို အက်ဥ္းသား အသစ္ ၀င္လာလုိ႕ အ၀တ္အစား ေကာင္းေကာင္း ေလးမ်ား
ေတြ႕ရင္ ဘယ္၊ညာ ႏွစ္ဖက္က ဗလေတာင့္ေတာင့္ လူမုိက္ေတြက က်ေနာ္ကို “အဘန္း”
(မေလးရွား ဘာသာစကားျဖင့္ “အကုိ”) ယူမလား? ခြ်တ္ခုိင္းလုိက္ရမလား? တကယ္ကုိပဲ
ေထာင္ထဲမွာ လုိခ်င္သမွ် လက္ညိွဳးထုိးလုိ႕ ရတဲ့ ဘ၀ကုိ တန္းေရာက္သြားပါတယ္။
ဒါနဲ႕ က်ေနာ့္ကုိ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ က်ားၾကီးက စကားတစ္ခြန္းေျပာပါတယ္ …
“ဘုရားထက္ ၾကီးတဲ့ ဘုရားလူၾကီး”

ဟုတ္ပါတယ္။ က်ေနာ္က ေထာင္ထဲမွာ ေထာင္၀င္စာ မရွိလုိ႕။ ငတ္လုိ႕ ဘုရားစာအလြတ္
က်က္ျပီး ဘုရားလူၾကီး သုိ႕မဟုတ္ တန္းစီး (ေခၚ) ကပ္ပလာ လုပ္မိတာပါ။ တန္းစီးျဖစ္ေတာ့
မွာပဲ “ေအာ္ရမ္ကရပ္ၾကာ” (စာဖုိးေဆာင္ အလုပ္သမား) ေရြးေပးရ၊ ၾကိဳးတုိက္ အတြက္
အထူး အလုပ္သမား ေရြးေပးရ (ၾကိဳးတုိက္ထဲက ၾကိဳးသမားေတြအတြက္ အလုပ္သြားလုပ္
ေပးရင္ ေဆးလိပ္တို႕၊ စားစရာတုိ႕ အလွ်ံအပယ္ ရတယ္) နဲ႕ တကယ့္တန္းစီးဘ၀
ကုိ ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ပရိတ္ၾကီး (၁၁) သုတ္ အလြတ္ရေတာ့ …. တရုတ္ျပည္မၾကီးက
အက်ဥ္းသား တရုတ္ေတြဆုိရင္ က်ေနာ့္ကို ဇြတ္အတင္း အထင္ၾကီး ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္
တခါတေလ ေတြးမိပါတယ္ ….
ေလာကၾကီးဟာ အရြဲ႕တုိက္သူေတြ၊ မ်က္ကန္းတေစၦမေၾကာက္သူေတြ အတြက္
ပန္းျခံ တစ္ခုလားလုိ႕ …..

အခုလဲ လက္ရွိအလုပ္ကေန ေျပာင္းမယ္ … ေျပာင္းမယ္ စိတ္ကူးေနတာ။ လြန္ခဲ့တဲ့
ႏွစ္လေလာက္က အလုပ္ထဲမွာ စကားမ်ားရာကေန ထြက္မယ္လုိ႕ ဘုမသိ၊ ဘာမသိပဲ
ဇြတ္ေျပာခဲ့တာ။ ေတာ္ေသးတယ္။ အလုပ္သမားသမဂၢတုိ႕၊ အလုပ္ျပဳတ္ခဲ့ရင္ မူလ လစာ
ရဲ႕ ကိုးဆယ္ ရာခုိင္ႏွဳန္းကို ေပးတဲ့ အလုပ္အာမခံစနစ္တုိ႕ ရွိေနလုိ႕ေပါ့။ ဒါေတာင္ ကိုယ့္
သေဘာနဲ႕ ကိုယ္ထြက္ရင္ သုံးပတ္တိတိ အာမခံက ပုိက္ဆံ မေပးေသးဘူး။ ဒါလည္း
ရပါတယ္။ အခု ကုမၸဏီပိုင္ရွင္က မင္း အခ်ိန္ပုိင္း ျပန္လုပ္ေပးပါလာတဲ့? … မင္း …
စိတ္၀င္စားတဲ့ ေက်ာင္းတစ္ခုတက္ဖုိ႕ … အလုပ္သမားသမဂၢကို …ငါ ေတာင္းဆုိေပးမယ္
တဲ့။ တစ္ကမၻာလုံး အတုိင္းအတာနဲ႕ အလုပ္လက္မဲ့ တုိးပြားလာေတာ့ ဒိန္းမတ္အစိုးရ
လည္း အရင္ကထက္ အလုပ္လက္မဲ့ အလုပ္သမားေတြကုိ လုပ္ငန္းခြင္ ကြ်မ္းက်င္ေရး
သင္တန္းေတြ တုိးခ်ဲ႕ေနတာနဲ႕ သြားတုိးပါေတာ့တယ္။

အဲဒါပါပဲ ဘုမသိ၊ ဘာမသိနဲ႕ က်ေနာ္လည္း ေခ်ာလဲရင္ ေရာထုိင္လုိက္တာ
ကံေကာင္းလုိ႕ …
ဒီလုိ ေထာ္ေလာကန္႕လန္႕ လုပ္ပုံမ်ဳိးနဲ႕ ျမန္မာျပည္က စစ္အစုိးရ လက္ေအာက္မွာ
ဆုိရင္ ေယာကၤ်ားတန္မဲ့ ေျမေအာက္ အိမ္သာထဲေတာင္ ေရာက္သြား ႏုိင္တယ္။
ဘုရား … ဘုရား …


(ဤမွ်သာ)

တုိက္ယူရသည့္ မ်က္ရည္တေပါက္ အပုိင္း(၄)

ေရးသူ- ရန္ကုန္ဘေဆြ

ယခင္အပုိင္း(၃)မွ အဆက္ … … …

(မွတ္ခ်က္။ ။ စာေရးဆရာ ရန္ကုန္ဘေဆြတုိ႕ အုပ္စု ဒုဗိုလ္မွဴးၾကီးေမာင္ေမာင္ ကို
သြားမကယ္ခင္က စုိးျမင့္ႏွင့္ ေစာဘရီ ဦးေဆာင္ေသာ အေသခံတပ္ဖြဲ႕တစ္ခုသည္
သြားေရာက္ ကယ္ဆယ္ဖူးပါသည္။ သုိ႕ေသာ္ သူတုိ႕၏ ကယ္ဆယ္မွဳမွာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားမွဳ
မွာ လြတ္ျပီး အျပန္လမ္းတြင္ ကရင္လက္နက္ကုိင္တုိ႕၏ ၀ုိင္း၀န္းဖမ္းဆီးမွဳကုိ ခံရကာ
သြားေရာက္ကယ္ဆယ္သူ အေသခံတပ္ဖြဲ႕၀င္ ငါးဦးႏွင့္ လြတ္ေျမာက္ရန္ ရုန္းကန္သူ
ဗုိလ္မွဴးေဒၚဆင္ တုိ႕ ေသဆုံးခဲ့ပါသည္။ ဗုိလ္မွဴးေဒၚဆင္ အေၾကာင္းကုိ စာေရးဆရာ
ဗုိလ္မွဴးၾကီး ျမတ္ထန္တင္ေမာင္ ေရးေသာ တုိင္းျပည္ကႏုႏု မုန္တုိင္းက ထန္ထန္
စာအုပ္တြင္ ေလ့လာႏုိင္ပါသည္။ ယင္းမေအာင္ျမင္ေသာ ကယ္ဆယ္မွဳတြင္ က်ဆုံးခဲ့
ေသာ စုိးျမင့္ႏွင့္ ေစာဘရီတုိ႕သည္ ေနာင္အခါတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အျမင့္မားဆုံး ဆုတံဆိပ္
ျဖစ္ေသာ ေအာင္ဆန္းသူရိယ ဆုကို ရရွိၾကပါသည္။ ယင္းမတုိင္ခင္က သီဟသူရ ဘြဲ႕
တံဆိပ္သာလွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အျမင့္မားဆုံး ဆုတံဆိပ္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။
…… ကုိေအာင္(ပ်ဴႏုိင္ငံ)….. )

(၂)
အေသခံတပ္ဖြဲ႕

ျဖစ္ခ်င္တာျဖစ္ေပေစ၊ ကုိေမာင္ေမာင္တုိ႕ အသတ္မခံရမီ သြားေရာက္ တုိက္ထုတ္
ယူလုိပါသည္ဟု စာေရးသူက ေတာင္းဆုိ၏။ ကုိေအာင္ၾကီးႏွင့္ ဗုိလ္မွဴးတင္ေဖတုိ႕
ကလည္း သေဘာတူၾက၏။ သုိ႕ေသာ္ သက္ဆုိင္ရာ စစ္ဦးစီး၏ အမိန္႕ကုိ ရရွိရန္
လုိေသးသည္။

စာေရးသူ စစ္ဦးစီးႏွင့္ သြားေရာက္ေတြ႕ဆုံေသာအခါ စစ္ဦးစီး၏ မ်က္ႏွာသည္ အေတာ္
စိတ္မခ်မ္းေျမ႕ပုံ ရေန၏။ နက္နက္နဲနဲ ေတြးေတာစဥ္းစားေန၏။ ထုိ႕ေနာက္ အစားပ်က္
အအိပ္ပ်က္ အဖ်ားေန႕စဥ္တက္ေနေသာ စာေရးသူ၏ ျဖဴေရာ္ေရာ္ မ်က္ႏွာကို လွမ္း
ၾကည့္သည္။
“မင္း …. ေနေကာင္းရဲ႕လား …… ”
“ဟုတ္ကဲ့ … ”

ဟုတ္ကဲ့ဟု ဆုိရေသာ္လည္း မိမိကုိယ္၏ အေျခအေနကို မိမိက ပုိသိထားေသာေၾကာင့္
မလုံမလဲ ျဖစ္ေန၏။ က်န္းမာမွဳ မျပည့္စုံသည့္အတြက္ မသြားရဟု ဆုိလိမ့္မည္ကုိ
ေၾကာက္ေန၏။ စာေရးသူ သြားရမည့္ေနရာတြင္ ယခုအခ်ိန္၌ ဥတုရာသီ အလြန္ဆုိးရြား
လ်က္ရွိေၾကာင္း စာေရးသူက စုံစမ္းျပီးျဖစ္၏။ မည္သုိ႕ ေျပာေလမလဲဟု တထိတ္ထိတ္
ျဖင့္ မ်က္လႊာလွန္ၾကည့္လုိက္သည္။

“လြန္ခဲ့တဲ့ လေတြက ေစာျမင့္ေကာင္ေလးေတြ သြားတဲ့ သတင္းေကာ ၾကားရဲ႕လား”
“ဟုတ္ကဲ့ … ဒါေပမဲ့ အျပည့္အစုံေတာ့ က်ေနာ္ မၾကားေသးဘူး …”
“ေကာင္ေလးေတြ ေသကုန္ၾကတယ္၊ တေယာက္ဘဲ ျပန္လာႏုိင္တယ္ …”
“ဟုတ္ကဲ့ မေအာင္ျမင္ဘူးလုိ႕ ၾကားတာဘဲ၊ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္လဲျဖစ္လုိ႕ျဖစ္ျငား စမ္း
ၾကည့္ခ်င္ေသးတယ္ …”

စစ္ဦးစီးသည္ ခနျငိမ္ေနျပီးေနာက္ ရုပ္ရွင္ဆန္ဆန္ စြန္႕စားႏုိင္ရက္ၾကေသာ မထင္
မရွားသည့္ အညၾတ သူရဲေကာင္း ကေလးေတြ၏ အေၾကာင္းကို ေျပာျပသည္။
ထုိသူရဲေကာင္းကေလးေတြ၏ စြန္႕စားခန္းကား၊ ရုပ္ရွင္ဇာတ္လမ္းတခု၊ ၀တၳဳေကာင္း
တပုဒ္ ျဖစ္ႏုိင္၏။ တေပါက္တည္းသာ ဖြင့္ထားလ်က္ ခရီးသြားလက္မွတ္ပါမွ ၀င္ခြင့္
ရွိသည့္ လမ္းမၾကီးအတုိင္း ….
အထပ္ထပ္ခ်ထားေသာ ကင္းပုန္းမ်ား၊ အထပ္ထပ္ စစ္ေဆးေနေသာ ထြက္ေပါက္
၀င္ေပါက္မ်ား၊ အထပ္ထပ္ ၀ုိင္းရံထားၾကသည့္ စစ္တပ္မ်ားအတြင္းသုိ႕ ထုိ သူရဲ
ေကာင္းကေလးေတြ ေဖာက္ထြင္း ၀င္ေရာက္ ခဲ့ၾက၏။ ထုိ႕ေနာက္ လက္နက္ကိုင္
မ်ား ၀ုိင္းရံ ေစာင့္ၾကပ္ထားၾကေသာ ခုိင္လုံစြာ တည္ေဆာက္ထားၾကသည့္ အခ်ဳပ္ခန္း
အတြင္းမွ ကိုေမာင္ေမာင္ႏွင့္ အားလုံးေသာ ဗုိလ္ၾကီးတုိ႕ကို တုိက္ထုတ္ယူလာ ခဲ့ၾက၏။
သုိ႕ရာတြင္ ထုိသူရဲေကာင္းကေလးမ်ားႏွင့္ ကိုေမာင္ေမာင္တုိ႕ လူစုအား ထုိအရပ္ရွိ
လက္နက္ကိုင္ ကရင္အမ်ဳိးသားတုိ႕က မ်ားလွစြာေသာ စစ္တပ္တုိ႕ျဖင့္ အမဲလုိက္သလုိ
၀ုိင္း၀န္းလုိက္ၾက၏။ လမ္းဟူသမွ်တုိ႕ကုိ ပိတ္ဆုိ႕ထားၾက၏။ လူကို မဆုိထားႏွင့္
သားေကာင္ အမဲမ်ားကိုပင္ မထြက္ႏုိင္ေအာင္ ၀ုိင္းရံ လုိက္ၾက၏။

ထုိ႕ေနာက္ အရက္ကိုးေမာင္း ေသာက္ထားသည့္ အင္အားေတာင့္တင္းေသာ ေမာင္းျပန္
လက္နက္ကုိင္ စစ္သူရဲတပ္မ်ားက ပုန္းလွ်ဳိး ေျပးလႊားေနၾကသည့္ ကိုေမာင္ေမာင္တုိ႕
လူစုအား ေတာေခ်ာက္သကဲ့သုိ႕ ပစ္ခတ္ေခ်ာက္ထုတ္ၾက၏။ သူရဲေကာင္းကေလးမ်ား
ႏွင့္ ကုိေမာင္ေမာင္တုိ႕သည္ သားေကာင္အမဲတုိ႕ကဲ့သုိ႕ အပစ္အခတ္ ခံၾကရ၏။ မလြဲ
မေရွာင္သာသည့္ ေနရာတုိ႕၌မူ စြမ္းအားရွိသမွ် ခုခံတုိက္ခုိက္ၾကေသး၏။ ဤသုိ႕ျပဳမူမွဳ
သည္ ထုိးရန္လုိက္သည့္ ဆင္ကို ဆီးၾကိဳေ၀ွ႕သည့္ ဆိတ္ကဲ့သုိ႕ မိမိတုိ႕သာ အထိနာ
ရေသာေၾကာင့္ အစိပ္စိပ္ကြဲလ်က္ ေျပးၾကရ၏။ မေျပးႏုိင္သူတုိ႕အဘုိ႕လည္း သားေကာင္
အမဲကဲ့သုိ႕ ေသေၾကပ်က္စီးၾကရ၏။ ေနာက္ဆုံးတြင္ ကိုေမာင္ေမာင္တုိ႕ လူစုအားလုံးသည္
အဆုိပါ လူလုိက္မုဆုိးတုိ႕၏ လက္၌ သားေကာင္အမဲကဲ့သုိ႕ပင္၊ အဖမ္းအဆီး ခံလုိက္
ၾကရသည္။

ထုိစြန္႕စားမွဳ၌ မထင္ရွားသည့္ အညၾတ သူရဲေကာင္း စစ္သား ၅-ေယာက္ႏွင့္ ဗုိလ္ၾကီး
အခ်ဳိ႕ က်ဆုံးၾကရ၏။ ဗုိလ္ၾကီးႏွစ္ေယာက္ အျပင္းအထန္ ဒဏ္ရာရ၏။ ကိုေမာင္ေမာင္
ႏွင့္တကြ အသက္ရွင္လ်က္ က်န္ရစ္ေသာ သူအားလုံး ဖမ္းဆီးရုိက္ႏွက္ျခင္း ခံၾကရ၏။
ရဲေဘာ္ကေလးတေယာက္သာလွ်င္ တုိက္ပြဲတခု၌ ေပ်ာက္ဆုံးသြားျပီးေနာက္ ရက္ေပါင္း
အေတာ္ၾကာမွ ေတာင္ငူရွိ မူလတပ္ရင္းသုိ႕ ဒဏ္ရာအနာတရျဖင့္ ခ်ည့္နဲ႕စြာ ျပန္ေရာက္
လာခဲ့၏။

ထုိရဲေဘာ္သူရဲေကာင္းကေလးမ်ားသည္ အားလုံးကရင္အမ်ဳိးသားကေလးေတြ ခ်ည္း
ျဖစ္ၾက၏။ ထုိ႕ေၾကာင့္လည္း ဖြင့္ထားေသာ လမ္းမၾကီးအတုိင္း အတြင္းသုိ႕ ၀င္ေရာက္
ႏုိင္ၾကျခင္း၊ ထုိနယ္၌သုံးသည့္ ေငြကို လဲလွယ္ႏုိင္ၾကျခင္း၊ အေစာင့္အထပ္ထပ္ အစစ္
အေဆးအထပ္ထပ္တုိ႕ကုိ ျဖတ္ေက်ာ္ႏုိင္ၾကျခင္း ျဖစ္၏။ ထုိ႕အျပင္ အေရးအၾကီးဆုံး
ကိစၥတရပ္ျဖစ္ေသာ ခရီးသြားခြင့္ လက္မွတ္တုိ႕ကိုလည္းရေအာင္ ယူသြားႏုိင္ၾကျခင္း
ျဖစ္၏။ ထုိလက္မွတ္တုိ႕ကို လြယ္လြယ္ႏွင့္ယူ၍မရ၊ ရြာတုိင္းတြင္ ရွိသည့္ ကရင္အမ်ဳိးသား
စစ္ဗုိလ္ႏွင့္ ရြာသူၾကီးတုိ႕ဆီသုိ႕ ၀င္၍ အဆင့္ဆင့္လဲယူသြားမွ ရ၏။

စစ္ဦးစီးသည္ ထုိအေၾကာင္းကို အေတာ္အတန္႕ ျပည့္စုံေအာင္ စာေရးသူအား ေျပာျပ၏။
စာေရးသူ၏ ၀မ္းထဲကမူ သူတုိ႕လည္း သူတုိ႕နည္းႏွင့္ က်ေနာ္လည္း က်ေနာ့္နည္းႏွင့္
ဟူေသာ အေတြးမ်ဳိးေပၚေန၏။ စစ္ဦးစီးက စာေရးသူ၏ မ်က္ႏွာထားကို ၾကည့္လ်က္
အကဲခပ္မိသည္။
“အဲဒီေကာင္ေလးေတြက ေမာ္ေတာ္ကား သြားေနတဲ့ အေကာင္းဆုံးလမ္းက သြားတာ
ေတာင္ ရက္,ေတြ အေတာ္ၾကာေအာင္ သြားရတာ၊ မင္းတုိ႕က စကားခ်င္းမတူဘူး
မွဳတ္လား၊ သူတုိ႕နယ္ထဲ ၀င္သြားတာနဲ႕ ခ်က္ျခင္းသိပီး အေဆာ္ခံရမွာ။ လမ္းအတုိင္း
မသြားဘဲ သူတုိ႕မသိေအာင္ ေတာေတြ ေတာင္ေတြၾကားထဲက ျဖတ္သြားႏုိင္တယ္
ထားအုံး၊ မင္းတုိ႕ ေရာက္သြားတဲ့ အခ်ိန္ၾကေတာ့ ဒုိ႕ေကာင္ေတြ အကုန္လုံး အသတ္ခံ
ရျပီးေနျပီ။ ဒီေတာ့ မင္းတုိ႕ဘာလုပ္မလဲ၊ အဆစ္လုိက္ျပီး အေသခံလုိက္ၾကယုံဘဲေပါ့။
ပီးေတာ့ မင္းတုိ႕က ဟုိအထဲေရာက္မွ ဒုိ႕ေကာင္ေတြ ဘယ္မွာ ရွိလဲဆုိတာကို စုံစမ္း
ၾကရမွာ၊ ဒီေတာ့ ဘယ္လုိ စုံစမ္းမလဲ …. ကဲ့ေျပာပါအုံး …. ”

စာေရးသူ ျငိမ္ေန၏။ သုိ႕ေသာ္ ၀မ္းထဲက ေတြးေနသည္။ ဤလုိကိစၥမ်ဳိးသည္ တဖက္
ႏွင့္ တဖက္ ဥာဏ္စြမ္းႏွင့္ လူ,စ,ခ်င္းျပိဳင္ၾကရေသာ ကိစၥမ်ဳိး ျဖစ္၏။ မိမိႏွင့္ ပါလာေသာ
လက္နက္ကိုင္ရဲေဘာ္မ်ားကို မိမိႏွင့္တထပ္တည္း တသားတည္း က်ေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္
သြားႏုိင္လွ်င္ စစ္ဘုရင္ထုိးသူကဲ့သုိ႕၊ မိမိညံ့မွ ခံရေပမည္။
“မင္း ဘာစဥ္းစားေနတာလဲ၊ လူမရွိရတဲ့အထဲ မျဖစ္ႏုိင္တာေတြ သြားလုပ္မေနနဲ႕ ….
ကဲ …. သြား ….”

စာေရးသူက ခပ္အင္အင္ႏွင္ ထျပန္လာခဲ့သည္။ လူၾကီးဟူသည္ လူၾကီးျပီသစြာ ေရွ႕ေရွ႕
ေနာက္ေနာက္ ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္ ရွိတတ္ၾက၏။ ထုိခ်င့္ခ်ိန္မွဳတုိ႕သည္လည္း အျမဲတမ္း
မွန္ကန္တတ္ၾက၏။ သုိ႕ေသာ္ တခါတရံ “လူမုိက္ ကံေကာင္း” တုိ႕အတြက္ မေတာ္တဆ
မွားယြင္းတတ္ပါသည္ဟု ေတြးလာ၏။

ကုိေအာင္ၾကီးႏွင့္ ဗုိလ္တင္ေဖတုိ႕က “ဘဲ့နဲ႕လဲ”ဟု အေရးတၾကီး ဆီးၾကိဳေမး၏။
“မစြံဘူး …”
ကုိေအာင္ၾကီးႏွင့္ ဗုိလ္မွဴးတင္ေဖတုိ႕က အားမလုိအားမရ ျဖစ္ေနၾကသည္။ အက်ဳိး
အေၾကာင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိခ်င္ေနၾကသည္။
“မစြံတာေတာ့ ခင္ဗ်ားျမင္ကထဲက သိတာေပါ့ဗ် …. ခင္ဗ်ားအဘၾကီးက ဘယ့္နဲ႕ေျပာ
လုိက္လဲဆုိတာ သိခ်င္လုိ႕ ေမးေနတာ ….”

ကုိေအာင္ၾကီးက စိတ္တုိစြာျဖင့္ေအာ္လုိက္ရာ၊ ဗိုလ္မွဴးတင္ေဖက အားနာဟန္ေပါက္
သြား၏။ အေရးထဲတြင္ စားေရသူက ျပဳံးမိလုိက္သည္။
“က်ေနာ္တုိ႕သြားလုိ႕ အခ်ိန္မွီမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူးတဲ့ဗ်၊ ဟုိမွာရွိတဲ့ ကိုေမာင္ေမာင္တုိ႕
အသတ္ခံရျပီးေလာက္မွ က်ေနာ္တုိ႕ ဟုိေရာက္ၾကမွာတဲ့၊ ပီးေတာ့လဲ က်ေနာ္တုိ႕က
ေနရာ အတိအက် သိတာမဟုတ္ေတာ့၊ ဟုိအထဲေရာက္မွ ကိုေမာင္ေမာင္တုိ႕ကုိ
ဘယ္မွာထားလဲလုိ႕ စုံစမ္းၾကရမွာ အဲဒီေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးတဲ့၊ ေနာက္ထပ္အဆစ္လုိက္ပီး
အေသခံၾကရသလုိ ျဖစ္ေနလိမ့္တဲ့ ….”

ကုိေအာင္ၾကီးႏွင့္ ဗုိလ္မွဴးတင္ေဖတုိ႕ ႏွစ္ေယာက္သားလုံး ငုိင္သြားၾက၏။ စာေရးသူ
ကလည္း စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ျဖစ္ေန၏။ သုိ႕ေသာ္ ကိုေအာင္ၾကီး လုပ္ေပးရဲလွ်င္
ျဖစ္ႏုိင္လိမ့္မည္ဟု စာေရးသူက ထင္၏။
“က်ေနာ္ေတာ့ စမ္းၾကည့္ခ်င္တာဘဲ၊ ကိုေအာင္ၾကီးနဲ႕ ဗုိလ္မွဴးတင္ေဖတုိ႕ တာ၀န္ယူ
ေပးယင္ ဘာလုိ႕ မသြားႏုိင္ရမွာလဲ က်ေနာ္တုိ႕ ေတာထဲေရာက္ျပီးတဲ့ အခ်ိန္က်ေတာ့
လက္နက္ေတြ ေဖာက္ယူသြားတယ္၊ ေတာခုိသြားတယ္လုိ႕ ေက်ညာ လုိက္ေပါ့ဗ်ာ …”

“ခင္ဗ်ားကို ခင္ဗ်ား လူစြမ္းေကာင္းၾကီး လုပ္မေနပါနဲ႕၊ ခင္ဗ်ားေတာင္ သြားရဲေသးယင္
က်ဳပ္တုိ႕က ဘာလုပ္မေပးရဲစရာရွိသလဲ ဒီလုိဘဲ လုပ္ေပးခဲ့လုိ႕ လက္နက္ကိုင္တပ္ေတြ
တခုပီးတခု ျဖစ္လာခဲ့တယ္မွဳတ္လား၊ တပ္ခြဲေပါင္း ၁၂ ခုရွိတဲ့ ၂၂ ယူအမ္ပီ၊ လဲဗီး၊
စစ္၀န္ထမ္း ဒီတပ္ေတြအားလုံး လက္နက္ေတြတပ္၊ အတုိက္ခုိင္း ေနာက္မွ တရား၀င္
ျဖစ္ေအာင္ တေျဖးေျဖးလုပ္၊ ဒီလုိ လုပ္ေပးလာတာ ခင္ဗ်ားလဲသိသားဘဲ
ခင္ဗ်ားဘၾကီး မွဘဲ … ”


(ဆက္လက္ ေဖာ္ျပမည္။)
(မွတ္ခ်က္။ ။၀တၳဳစာအုပ္ထဲက အရင္ေခတ္ စာလုံးေပါင္းသတ္ပုံ အတုိင္း ေဖာ္
ျပထားပါသည္။ ယင္း၀တၳဳသည္ ယေန႕ေခတ္တြင္ ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ျခင္း မရွိ
ေတာ့သည့္ အတြက္ သမုိင္းေလ့လာသူမ်ား အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစရန္ ေစတနာျဖင့္
ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ … ကိုေအာင္(ပ်ဴႏုိင္ငံ) ….. )

တုိက္ယူရသည့္ မ်က္ရည္တေပါက္ အပုိင္း(၃)

ေရးသူ- ရန္ကုန္ဘေဆြ

ယခင္အပုိင္း(၂)မွ အဆက္ … … …

အဂၤလိပ္ကုိ ေတာ္လွန္တုိက္ခုိက္ၾကရာတြင္ စစ္၀ါရင့္ေသာ ဂ်ပန္တုိ႕ႏွင့္ ရင္ေဘာင္
တန္း လုိက္ႏုိင္ခဲ့ၾကေသာ ဗမာစစ္သား စစ္ဗုိလ္တုိ႕သည္ ထုိအခ်ိန္၌ အနားယူရင္း
စစ္ပညာကုိ ေလ့က်င့္ေနၾကေပျပီ။

ဗမာစစ္တပ္ ျဖစ္လာၾကရပုံသည္၊ လြန္စြာ စိတ္၀င္စားဘြယ္ေကာင္း၏။ ဧရာ
၀တီသေဘၤာ ကုလားႏွင့္ တူေသာ နက္ျပာျပာ စစ္၀တ္စုံကုိ ၀တ္လ်က္ ယခု
မနက္ စစ္ထဲသုိ႕ ၀င္သည့္ႏွင့္ ယခုခ်က္ျခင္း ဂ်ပန္ရုိင္ဖယ္ကိုင္၍ က်ည္ဆံ
ထည့္နည္း၊ က်ည္ဆံထုတ္နည္း၊ က်ည္ဆံ မထြက္ေအာင္ ေသာ့ပိတ္နည္း
တုိ႕ကုိ သင္ၾကရ၏။

ေနာက္ ၂- နာရီၾကာလွ်င္ ထုိစစ္သားမ်ား တုိက္ပြဲ၀င္ၾကရ၏။ တုိက္ပြဲ၀င္သည္
ဆုိရာ၌လည္း စံနစ္တက် ေနရာယူ၍ တန္းစီ၍ ပစ္ၾကခတ္ၾကျခင္း မဟုတ္။
မိမိတုိ႕လူက ေနာက္မွ ဒလၾကမ္းပစ္ေနသည္ကုိ သိလ်က္ ေရွ႕က အတင္းထေျပး
၍ တက္ခ်င္းလည္း တက္ၾက၏။ ေမာင္းတင္ထားေသာ ေသနတ္ၾကီးကုိ ကုိင္လ်က္
ေသာ့ပိတ္မထားဘဲ ကမ္းေပၚသုိ႕ အတင္း ခုန္တက္သူက တက္ၾက၏။ မိမိတုိ႕
ေရွ႕တြင္ မိမိလူရွိသည္ကုိ သတိမထားဘဲ ရန္သူသုိ႕ မဲလ်က္ အတင္း ပစ္ခ်င္လည္း
ပစ္ေနၾက၏။ လူတေယာက္လွ်င္ ၁၅- ေတာင့္မွ်ေသာ က်ည္ဆံကုိ ကုိင္လ်က္
တုိက္ပြဲၾကီး တခုခုကို၀င္ေရး ၀ံႏြဲလိုက္ရန္ ေျမွာ္လင့္ေနၾက၏။ ေနာက္ဆုံးတြင္
အသက္ကို မစဥ္းစားေတာ့ဘဲ တုိင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္ မ်ဳိးခ်စ္ စိတ္တုိ႕ျဖင့္ လြတ္လပ္ေရး
ယာဇ္ပလႅင္တြင္ လည္ေခ်ာင္းေသြးကို သြန္းေလာင္း၍ ယာဇ္ပူေဇာ္ၾကျခင္း ျဖစ္၏။
ကြ်န္ေစာ္နံေနေသာ ဗမာ့ေျမအျပင္ကုိ ႏွလုံးေသြးႏွင့္ ကြ်န္နံ႕ ေပ်ာက္ေအာင္
သြန္းေလာင္း ေဆးေၾကာၾကျခင္း ျဖစ္၏။

ဗမာစစ္တပ္ရွိ ဗမာစစ္သားစစ္ဗုိလ္ တုိ႕သည္ ဤအတုိင္း ဗရုတ္သုကၡတုိက္ပြဲ
မ်ဳိး အၾကိမ္ၾကိမ္ တုိက္ခဲ့ၾကျပီးမွ စစ္သားၾကီးမ်ား စစ္ဗုိလ္ၾကီးမ်ား ျဖစ္လာၾက
ရ၏။ တုိက္ပြဲမ်ဳိးစုံႏွင့္ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ၾကရ၏။ ေနရာအႏွံေရာက္ခဲ့ၾကရ၏။ စကတည္း
က မအားရ မနားရေအာင္ ခ်ီတက္ တုိက္ခုိက္ျပီးၾကကာမွ ယခု အသက္ရွဳ
ေခ်ာင္ေလာက္သည့္ အခ်ိန္အားကေလးႏွင့္ ေအးေအးေဆးေဆး ရွိလာေသာ
အခါ … အစဦးက ျပဳလုပ္ရမည့္ အလုပ္ေတြကုိ ျပန္လုပ္ေနၾကရ၏။ တပ္မေတာ္ကုိ
စနစ္တက် ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းျခင္း၊ လက္နက္ကုိင္နည္းတုိ႕ကုိ သင္ၾကားျခင္း၊ စစ္
ပညာတုိ႕ကုိ သင္ၾကားျခင္း စသည္တုိ႕ကုိ ျပဳလုပ္ေနၾကရ၏။ ဤသုိ႕လွ်င္ ဗမာ့
တပ္မေတာ္သမုိင္း၏ တည္ေဆာက္မွဳ ေက်ာရုိးသည္ ထူးျခား၏။

ထူးျခားရန္လည္း သမုိင္းစဥ္ တေလွ်ာက္တြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကေသာ စစ္သား
စစ္ဗုိလ္အခ်ဳိ႕၏ အျပဳအမွဳတုိ႕က ဖန္တီးေပးသလုိရွိ၏။ ဗမာ စစ္သားေတြ အနား
ရၾက၍ ဗမာ့ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္ၾကီးအျဖစ္ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းျပီးစ အခ်ိန္၌
…..
အဂၤလိပ္ေခတ္တြင္ အိပ္မက္မွ် မမက္ခဲ့ဘူးသည့္ လက္နက္မ်ဳိးတုိ႕ကုိလည္း ကုိင္
လာရ၊ တုိက္ပြဲလည္း ၀င္လာရ။ စစ္ဗိုလ္လည္း ျဖစ္လာရ၊ ဗမာ့ အေသြးအသားႏွင့္
အလြန္အစပ္တည့္သည့္ ဓါးရွည္ၾကီးကုိလည္း၊ ခ်ိတ္လာရ။ တာ၀န္ေပါ့လ်က္ အခ်ိန္
အားလည္း ရေနၾကေသာ ပ်ဳိျမစ္သည့္ စစ္ဗုိလ္ကေလးမ်ားသည္ …..
မိဘ အဆက္ဆက္တုိ႕ လက္ထပ္က တိမ္ျမွပ္ေပ်ာက္ကြယ္ရသည့္ ကုိယ့္မင္း ကုိယ့္
ခ်င္း မ်ဳိးရုိး ဇာတိေသြးကေလးမ်ားကို ျပန္လည္ ရရွိလာၾကရ၏။ ထုိမ်ဳိးရုိးဇာတိေသြး
မ်ား ဆူေ၀ တက္ၾကြလာေသာ အခါ …..

ျမင္းလွည္းကုိ ေမာ္ေတာ္ကားျဖင့္ ၀င္တုိက္ျခင္း၊ တမင္အေၾကာင္းရွာ၍ တဘက္သား
ကုိ ဆင္းရုိက္ျခင္း၊ အရက္ဆုိင္ထဲတြင္ ဓါးႏွင့္ ခုတ္တတ္ျခင္း၊ မိန္းကေလးမ်ား ေရွ႕တြင္
အျခားတဘက္သားကုိ ပါးရုိက္ျခင္းစေသာ စိတ္ေသြးၾကြကာ လုပ္ေဆာင္တတ္သည့္
ျပစ္မွဳမ်ဳိးကို ျပဳလုပ္တတ္ၾကသည္။

ျဖစ္တတ္သည့္ ေနရာမ်ားကလည္း အရက္ဆုိင္၊ ေစ်းလယ္ေခါင္၊ ကပြဲရုံ၊ ရုပ္ရွင္ရုံ၊
ကားဂိတ္ႏွင့္ မိန္းမပ်ဳိကေလးမ်ား ရွိတတ္ေသာ ေနရာတုိ႕ျဖစ္၏။ ပ်ဳိျမစ္သည့္ စစ္ဗိုလ္
ကေလးမ်ားကိုလည္း ထုိသုိ႕ေသာ ေနရာမ်ဳိး၌ အျမဲ မျပတ္ေအာင္ ေတြ႕ေနၾကရ၏။

ဤသုိ႕ တတုိင္းျပည္လုံးကို တစြန္းတစ ရွိသည့္ လူငယ္တုိင္းလုိလုိ ေသြးၾကြ ေနၾက
သည့္ အခ်ိန္မ်ဳိးတြင္ ေလလံခက္ခဲ နက္နဲ႕ေသာ တာ၀န္ၾကီးမ်ားကုိ အရြယ္ႏွင့္မမွ်ေအာင္
ကုန္းရုန္း ေနၾကယင္း မည္သည့္ ေပ်ာ္မွဳ ပါးမွဳ လူစည္းကားသည္ ေနရာမ်ဳိးတုိ႕ကုိမွ်
သြားခ်ိန္ ေရာက္ခ်ိန္မရေသာ ရလွ်င္လည္း မသြားတတ္ၾကေသာ လူၾကီးျဖစ္ရန္
အလားအလာရွိသည့္ လူငယ္စစ္ဗုိလ္အခ်ဳိ႕လည္း ရွိၾကေသး၏။ ထုိအခ်ဳိ႕ထဲတြင္
ဗုိလ္ေအာင္ ဟုေခၚေသာ ကိုေမာင္ေမာင္ ပါသည္။

ကုိေမာင္ေမာင္သည္ ေဆးျပင္းလိပ္ကို ေခြ်ေခြ်တာတာ ေသာက္လ်က္ ၀ရမ္းေျပး
ျဖစ္ေနၾကကုန္ေလာ စာေရးသူတုိ႕အား သူ၏ ရသမွ် လခထဲမွ တ၀က္တ၀က္
ေထာက္ပ့ံေနရ၏။ စစ္ပညာႏွင့္ ပက္သက္ေသာ စာအုပ္ စာတန္းေတြကို စာေရး
သူတုိ႕အတြက္ ျမန္မာဘာသာ ျပန္ေပးရေသး၏။ ကမၻာ့ေပ်ာက္က်ားေခါင္းေဆာင္
“ေလာ့ရင့္ႏွင့္ သူ႕ရဲေဘာ္မ်ား အေၾကာင္း၊ ကမၻာ့ သူလွ်ဳိအဖြဲ႕ အမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႕ လုပ္ရည္
ကုိင္ရည္မ်ား အေၾကာင္း၊ ကမၻာ့အေသခံတပ္သား သူရဲေကာင္းတုိ႕၏ ေလ့က်င့္ခန္း
မ်ား အေၾကာင္း” ….
ထုိ႕အေၾကာင္းတုိ႕ကုိ ဖတ္ရ၏။ ေျပာရ၏။ သင္တန္းအတြက္ ပို႕ခ်ေပးရ၏။ ျမန္မာ
ဘာသာျပန္ေပးရ၏။ ထုိ႕အျပင္ စာေရးသူတုိ႕အတြက္ လက္နက္က်ည္ဆံ စသည္
တုိ႕ကုိ တပ္မေတာ္အတြင္းမွ ထုတ္ေပးရ၏။ စာေရးသူတုိ႕ ဖြဲ႕စည္း ထားၾကသည့္
ဂ်ပန္ဆန္႕က်င္ေရး အဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပုံ ပါတီအတြက္ စာရြက္
စာတမ္းမ်ားကို လစဥ္လစဥ္ ေသာင္းႏွင့္ခ်ီ၍ … ေက်ာက္ပုံျဖင့္ ရုိက္ေပးရ၏။ စာေရး
သူတုိ႕အား စစ္တပ္တြင္းသုိ႕ နာမည္စာရင္း မရွိဘဲသြင္း၍ စစ္သင္တန္း အမ်ဳိးမ်ဳိး
တုိ႕ကို သင္ၾကားႏုိင္ေအာင္ စီစဥ္ေပး၏။ စာေရးသူတုိ႕၏ ဂ်ပန္ဆန္႕က်င္ေရးအဖြဲ႕ကုိ
စံနစ္တက် ဖြဲ႕စည္းႏုိင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ႏုိင္ေအာင္ စီမံကိန္းေတြ ခ်ေပးရ၏။ အစီအစဥ္
ညြန္ၾကားခ်က္ေတြကို ျပဳလုပ္ေပးရ၏။ ထုိသည္တုိ႕ကုိ ပုိ၍ ေကာင္းမြန္ေအာင္
ဗုိလ္ေအာင္ၾကီး (ယခု ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ေအာင္ၾကီး)၊ ဗုိလ္ေအာင္ေရႊ(ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း)၊
ဗုိလ္စိန္မွန္(ကြယ္လြန္သူ ၀န္ၾကီးေဟာင္း ဗုိလ္မွဴး)၊ ဗုိလ္ခ်စ္ခုိင္ (ဗုိလ္မွဴးေဟာင္း)၊
ဗုိလ္ၾကည္၀င္း(ဗုိလ္မွဴးေဟာင္း)၊ ဗုိလ္ခင္ေမာင္ေလး(ယခု ဖဆပလ ၀န္ၾကီး၊ ဗုိလ္မွဴး
ေဟာင္း) တုိ႕ႏွင့္ တုိင္ပင္ ေဆြးေႏြးေပးရ၏။

ထုိ႕ေနာက္ စာေရးသူတုိ႕ဆီက ထုတ္ေ၀ေသာ စာရြက္စာတမ္းေတြကို တပ္အသီးသီး
မွတဆင့္ ျမိဳ႕နယ္-ရပ္ရြာ အသီးသီးသုိ႕ ျဖန္႕ခ်ီေပးရ၏။ စဖြဲ႕စည္းေပးရ၏။ ေနာက္ဆုံး
ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ ပူးေပါင္းစဥ္ကလည္း သခင္စုိးၾကီးႏွင့္ သြားေတြ႕ရသည့္ အဖြဲ႕တြင္
အတြင္းေရးမွဴးကဲ့သုိ႕ေသာ ေနရာမွ ေန၍ ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဦး ေက်ညာစာတမ္းကို
အမ်ားသေဘာကို ယူလ်က္ ေရးဆြဲခဲ့ရ၏။

ကုိေမာင္ေမာင္သည္ ဤသုိ႕ မ်ားျပား ၾကီးေလးေသာ တာ၀န္တုိ႕ကုိ မိမိအလုိအေလွ်ာက္
ေဆာင္ရြက္ေနေသာ္လည္း အလားတူၾကီးေလးေသာ တပ္တြင္းတာ၀န္ကိုလည္း တခု
ကေလမွ် မလစ္ဟင္းေစဘဲ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့သူျဖစ္၏။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ မ်ား
စြာ ေဆာင္ရြက္ဘြယ္ ကိစၥတုိ႕အတြက္ ကိုေမာင္ေမာင္ကို မ်က္ႏွာလႊဲ ေပးအပ္ခဲ့၏။
အျခားမ်ားျပားလွေသာ ေဆာင္ရြက္ဘြယ္ကိစၥတုိ႕၌လည္း ကိုေမာင္ေမာင္၏ အၾကံ
ဥာဏ္ကို အေရးတယူ ေတာင္းခံေလ့ ရွိခဲ့သည္။

ဗမာတမ်ဳိးသားလုံး ဂ်ပန္စစ္၀ါဒီတုိ႕ကုိ အုံၾကြတုိက္ခုိက္သည့္ အေျခ၌လည္း
ကုိေမာင္ေမာင္သည္ တုိင္းတတုိင္းသီးသန္႕ တာ၀န္ယူႏုိင္လာသူ တေယာက္ ျဖစ္လာ
ရသည္။

စစ္ျပီး လြတ္လပ္ေရးေခတ္၌လည္း ဗမာ့တပ္မေတာ္ပုံစံကုိ မည္ကဲ့သုိ႕ ျပဳျပင္ဖန္တီး
လွ်င္ ေကာင္းမည္ဟု စီမံကိန္းအသစ္၊ အသစ္ ေရးဆြဲခဲ့သူမွာ ကိုေမာင္ေမာင္ပင္ျဖစ္၏။
ျပည္တြင္းဆူပူသူတုိ႕ကုိ အကြက္ခ်လ်က္ တစျပီးတစ တုိက္ခုိက္ရွင္းလင္းလာႏုိင္မည့္
ေရရွည္စီမံကိန္းကို ေရးဆြဲခဲ့သူမွာလည္း ဤကုိေမာင္ေမာင္ပင္ ျဖစ္သည္။

ယခု ဤမည္ေသာ ကိုေမာင္ေမာင္သည္ တုိက္ပြဲတေနရာသုိ႕ အမွတ္မထင္ ကိုယ္တုိင္
သြားေရာက္ၾကည့္မိရာမွ ဗုိလ္ၾကီးအခ်ဳိ႕တုိ႕ႏွင့္အတူ လက္နက္ကိုင္ ကရင္အမ်ဳိးသား
တုိ႕၏ ဖမ္းဆီးထားျခင္းကို ခံေနရ၏။

ကရင္လက္နက္ကိုင္ အမ်ဳိးသားတုိ႕၏ လက္တြင္း၌ ႏွစ္ႏွင့္ခ်ီလ်က္ အခ်ဳပ္အေႏွာင္
ခံေနရသူတဦး ျဖစ္သည္။ ယခု ထုိသူႏွင့္အတူ အျခားဗုိလ္ၾကီးေျခာက္ေယာက္တုိ႕ကုိပါ
ကရင္အမ်ဳိးသားတုိ႕က ေသဒဏ္ အျပစ္ေပးေတာ့မည္ဟု ရက္ကန္႕သတ္၍ ေက်ညာ
ေနၾကပါျပီေကာ။


(ဆက္လက္ ေဖာ္ျပမည္။)
(မွတ္ခ်က္။ ။၀တၳဳစာအုပ္ထဲက အရင္ေခတ္ စာလုံးေပါင္းသတ္ပုံ အတုိင္း ေဖာ္
ျပထားပါသည္။ ယင္း၀တၳဳသည္ ယေန႕ေခတ္တြင္ ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ျခင္း မရွိ
ေတာ့သည့္ အတြက္ သမုိင္းေလ့လာသူမ်ား အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစရန္ ေစတနာျဖင့္
ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ … ကိုေအာင္(ပ်ဴႏုိင္ငံ) ….. )

ဒုိ႕ရုိးရာ

စား'ပြဲေရာက္ေတာ့ တျဖဲ နျဖဲ
မ’ပါဆုိရင္ ဟုိလွည့္ ဒီလွည့္
ပင့္ဖိတ္ေလွ်ာက္ရင္ မ်က္စိတမွိတ္
ျပန္ၾကြခ်င္ေတာ့ တားလုိ႕မရ
ေၾသာ္ ေကာင္းေလစြ … ေကာင္းေလစြ။ ။

-စစ္ျငိမ္းဒီေရ

ခပ္သိမ္းကလ်ာ ရွဳဖြယ္သာတည္း

(မွတ္ခ်က္။ ။ ယခင္က အပိုင္း(၁)မွ အပုိင္း(၄) အထိ ဤေနရာ၊ အပုိင္း(၉)မွ အပုိင္း
(၁၃) အထိကုိ ဤေနရာ၊ အပုိင္း(၄၁)ကုိ ဤေနရာ မ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထား ပါသည္။
ကြယ္လြန္သူ ဆရာတကၠသိုလ္ဘုန္းႏုိင္၏ ယင္းစာအုပ္မွာ ယခုအခါ ရွားပါးစာေပ
စာရင္း၀င္ စာအုပ္ တစ္အုပ္ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ အပုိင္းအခ်ဳိ႕ကို ေလ့လာႏုိင္ရန္
တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။)

(၄၃)
စာေပ၊ စာေပသေဘာတရား၊ စာေပေ၀ဖန္ေရး ဟူေသာ လုပ္ငန္းသုံးရပ္တြင္
စာေပက အလ်င္ ေပၚရသည္။

ပေလတုိတုိ႕၊ အရစၥတုိတယ္လ္တုိ႕၏ စာေပသေဘာတရားေတြ၊ စာေပေ၀ဖန္ေရး
ေတြ မေပၚမီကတည္းက ဟုိးမာတုိ႕၊ ဟီးဆီယက္စ္တုိ႕၊ ပင္ဒါတုိ႕၊ ဆုိဖက္ကလီးဇ္
တုိ႕၏ စာေပေတြက ရွိႏွင့္ခဲ့သည္။

စာေပ ဟူေသာ ရွဳစရာ၊ ရွဳကြက္၊ ရွဳအပ္ေသာ အရာ ရွိႏွင့္ပါမွ စာေပသေဘာတရား
တုိ႕၊ စာေပေ၀ဖန္ေရးတုိ႕ ဆုိသည့္ ရွဳတတ္ေသာ အရာက ေနာက္မွ လုိက္လာသည္။

ဗားဂ်ီးလ္ေၾကာင့္ ေရာမစာေပ ဟူသည္ ပီပီျပင္ျပင္၊ ထင္ထင္ရွားရွား၊ ခုိင္ခုိင္မာမာ၊
စည္စည္ပင္ပင္၊ ေ၀ေ၀ဆာဆာ ျဖစ္လာခဲ့သည္။

အနႏၱသူရိယကုိ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ျမန္မာေတြ ၾကည္ညိဳ၊ ရုိေသ၊ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏုိးၾကသကဲ့
သုိ႕ ဗားဂ်ီးလ္ကို ေရာမေတြေရာ၊ ေခတ္အီတာလ်ံမ်ားပါ ၾကည္ညိဳ၊ ရုိေသ၊ ခ်စ္ခင္
ျမတ္ႏုိးၾကသည္။

အလြန္ ထူးဆန္းသည့္ အျဖစ္တစ္ခုကလည္း ရွိေနသည္။
ဗားဂ်ီးလ္သည္ ခရစ္ေတာ္ မဖြားမီ ႏွစ္- ၇၀ တြင္ ေမြးျပီး ခရစ္ေတာ္ မဖြားမီ ႏွစ္-
၁၉ တြင္ ကြယ္လြန္သည္။ သုိ႕ရာတြင္ သူ၏ အက္ကေလာစ္ ကဗ်ာၾကီး စတုတၳပုိင္း
တြင္ အပုိဒ္ တစ္ပုိဒ္က ခရစ္ေတာ္ ေမြးဖြားမည္ကုိ ၾကိဳတင္ နိမိတ္ဖတ္ သိထား
သကဲ့သုိ႕ ျဖစ္ေန၏။ ဤအပုိဒ္ကုိ ဗားဂ်ီးလ္ ေရးမွန္းသာ မသိလွ်င္ ေႏွာင္းေခတ္
ခရစ္ယာန္ သူေတာ္စင္ ကဗ်ာဆရာတစ္ဦး ေရးသည္ဟုသာ ဆုိမိၾကမည္။

ေရးထားပုံက လွပသည္။ ခမ္းနားသည္။ က်က္သေရ မဂၤလာ ရွိသည္။ ေမွ်ာ္လင့္
ဖြယ္ အားတက္ဖြယ္ ျပည့္၀သည္။ ဖတ္မိသူကုိ သဒၶါရႊင္လန္း စိတ္ခ်မ္းေျမ့ေစသည္။
အေၾကာင္းအရာက ဤကမၻာေျမသုိ႕ ျငိမ္းခ်မ္းျခင္း စုိးမုိးသည့္ ေခတ္ထူးေခတ္ျမတ္
ကို သယ္ေဆာင္ ခ်ီးျမွင့္ေပးမည့္ ကေလးငယ္ တစ္ဦး ဖြားသန္႕စင္သည့္ အေၾကာင္း
တည္း။

ထုိအေၾကာင္းေၾကာင့္ ေႏွာင္းေခတ္ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္ မ်ားကလည္း ဗားဂ်ီးလ္
ကုိ ရုိေသေလးစားၾကသည္။ ေရာမအင္ပါယာ ေခတ္ကုန္ျပီးေနာက္ လုိက္လာေသာ
အလယ္ေခတ္မ်ား တေလွ်ာက္လုံး၌ ပညာရွင္တုိ႕သည္ ခရစ္ယာန္ သမၼာက်မ္းစာ
ႏွင့္ ခရစ္ယာန္ သူေတာ္စင္ ဖခင္ၾကီးမ်ား၏ အဆုံးအမမ်ားကို သိၾကသကဲ့သုိ႕ပင္
ဗားဂ်ီးလ္၏ စာေတြကိုလည္း သိၾကသည္ဆုိ၏။ ဗားဂ်ီးလ္၏ အႏုပညာ ၾသဇာသည္
လည္း ရွိတ္စပီးယားကိုပင္ လႊမ္းမုိးေလသည္။ ဗားဂ်ီးလ္သည္ ကဗ်ာေတြကိုသာ
စပ္ခဲ့သည္။ စာေပသေဘာတရားေတြ၊ စာေပေ၀ဖန္ေရးေတြ မလုပ္ခဲ့။

ေရာမစကား လက္တင္ဘာသာျဖင့္ စာေပသေဘာတရား၊ စာေပေ၀ဖန္ေရးကို စျပဳ
သူကား ဗားဂ်ီးလ္၏ ေခတ္ျပိဳင္လည္းျဖစ္၊ မိတ္ေဆြလည္းျဖစ္သူ ေဟာရစ္(စ္) ျဖစ္
ေလသည္။ ေဟာရစ္(စ္)ကို ယေန႕အထိ တကမၻာလုံးက ေဟာရစ္(စ္)ဟု ေခၚေန
ၾကေသာ္လည္း သူ႕နာမည္ရင္းကား “က၀င္းတက္စ္ ဟေရးရွက္စ္ ဖလက္ကက္စ္”
(Quintus Horatius Flaccus) ျဖစ္သည္။

ဗားဂ်ီးလ္တို႕၊ ေဟာရစ္(စ္)တုိ႕က အင္ပုိင္ယာေခတ္မွာ လူျဖစ္ၾကသည္။ ဧကရာဇ္
ဆီးဇာဘုရင္ ကိုယ္တုိင္ျဖစ္ေစ၊ နန္းတြင္း ၀င္ဆံ့သူ မွဴးမတ္ၾကီး တစ္ဦးဦးက ျဖစ္ေစ
ေျမွာက္စားပါမွ ကဗ်ာဆရာေတြ အရာေရာက္ေသာေခတ္ ျဖစ္သည္။

ေဟာရစ္(စ္)ကို ဗားဂ်ီးလ္က မက္စင္နက္စ္ (Maeceenas) ဆုိေသာ ပုဂၢိဳလ္ၾကီးႏွင့္
မိတ္ဖြဲ႕ေပးသည္။ မက္စင္နက္စ္သည္ ခ်မ္းလည္း ခ်မ္းသာျပီး ပညာလည္း တတ္
သည္။ ၾသဂတ္စတက္စ္ ဧကရာဇ္၏ တန္ခုိးၾသဇာၾကီးသူ မင္းတုိင္ပင္ ပုဂၢိဳလ္ၾကီး
လည္း ျဖစ္၏။ စာေပ ပညာရွင္တုိ႕ကို ၾကည္ညိဳေလးစား ခ်ီးေျမွာက္ေနသူလည္း
ျဖစ္၏။

မိမိဘာသာမိမိ ပါရမီရွင္ျဖစ္ေသာ္လည္း မိတ္ေဆြျဖစ္သူ အရွင္မဟာသီလ၀ံသႏွင့္
ပက္သက္ျပီးမွသာ အရွင္ဥတၱမေက်ာ္သည္ အင္း၀ ေရႊနန္းေတာ္၀ယ္ ထင္ရွားလာ
ခဲ့ရသကဲ့သုိ႕ ဗားဂ်ီးလ္၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ေဟာရစ္(စ္)သည္လည္း ေရာမနန္းေတာ္
ႏွင့္ ေရာမလူ႕ေဘာင္တြင္ ထင္ရွားေက်ာ္ေစာ ေနရာရလာခဲ့၏။

ေရာမ အထက္တန္းလႊာမ်ားသည္ ေခါမစာေပေတြကုိ သိသင့္သမွ် သိျပီး ေလစား
ၾကသည္မွာ မွန္၏။ သုိ႕ရာတြင္ သူတုိ႕သိၾကသည္မွာ မျပည့္စုံ မေလးနက္လွ။ အခ်ဳိ႕
ဆုိလွ်င္ လူအထင္ၾကီးခံရရုံမွ်သာ အေပၚယံ သိၾကသည္။ သိသမွ်ႏွင့္ ဘ၀င္ျမင့္
သူတုိ႕က မသိသူမ်ားကို အထင္ေသး အျမင္ေသးႏွင့္ အေပၚစီးက ဆက္ဆံခ်င္ၾက
ေသးသည္။ ထုိ႕အျပင္ မင္းက စာေပေျမွာက္စားေသာအခါ စာေပလူလည္ လုပ္စား
သူမ်ား (Literary pretenders) လည္း ရွိလာ၏။ စာေပလူလည္ လုပ္စားသူမ်ား
သည္ ေဟာရစ္(စ္)တုိ႕ေခတ္မွာမူ မဟုတ္။ ေခတ္တုိင္းတြင္ ရွိတတ္ေပရာ သူတုိ႕
စာရင္းကို ေဖာ္ျပခ်င္ ပါသည္။

(၁)ပုိးအစ္တက္စတာ (Poetaster)
ဤအမ်ဳိးအစားက ကဗ်ာဆရာ အညံ့စားမ်ားကို ေခၚသည္။ ကာရန္ေလးေတြ
သုံးတတ္၊ စာလုံးေလးေတြ စီတတ္၊ စပ္ထုံးစပ္နည္း ေလးေတြ တတ္ရုံႏွင့္ ကဗ်ာ
ဆရာ လုပ္ေနသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ သူတုိ႕ကုိ ရုိင္းမက္စတာ (rhymester) ဟု
လည္းေကာင္း၊ ဗားဆီဖုိင္းယာ (versifier) ဟု လည္းေကာင္း ေခၚေသးသည္။
ရုိင္းမက္စတာ ဆုိသည္မွာ ကာရန္စပ္တတ္သူ ျဖစ္သည္။ ဗားဆီဖုိင္းယာ ဆုိသည္က
ကဗ်ာႏွင့္တူေသာ ပုံဏၭာန္သက္သက္ကိုသာ ဖြဲ႕တတ္ ေဆာက္တတ္သူ ျဖစ္သည္။
အေတြး၏အလွ၊ စာလုံး၏ အလွ၊ ထုိအလွႏွစ္ပါး၏ အျပန္အလွန္ ေက်းဇူးျပဳမွဳ၊
အေတြးေကာင္းျခင္း၊ အေရးေကာင္းျခင္း၊ ထုိေကာင္းျခင္းႏွစ္ပါး၏ ခြဲမရေအာင္
စည္းရုံးေနမွဳ၊ စကားေျပႏွင့္ လည္းေကာင္း။ အျခားနည္းႏွင့္ လည္းေကာင္း
ေျပာမရေအာင္ အမွန္တရားတုိ႕ကုိ ကဗ်ာႏွင့္ ေျပာျပႏုိင္မွဳ စသည္ စသည့္ ပိုးအက္တ္
(Poet)ဟု ေခၚသည့္ ကဗ်ာဆရာစစ္စစ္တုိ႕၏ အရည္အခ်င္းေတြသည္ ရုိင္းမက္
စတာေတြ၊ ဗားဆီဖုိင္းယာေတြမွာ မရွိ။ မရွိမသာ မရွိသည္၊ သူတုိ႕က တခါတရံ
ေခတ္စကားႏွင့္ ေျပာရလွ်င္ “က်ယ္” တတ္ခ်င္ေသးသည္။ “လမ္း”ကုိ “ပန္းတုိင္”
ထင္ျပီး အေက်နပ္ၾကီး ေက်နပ္၍လည္း ေနတတ္ေသးသည္။ ပိုးအက္တက္စတာ
ကို ကဗ်ာဆေယာင္ ဟု ဘာသာျပန္ေသာ္ သင့္မည္ထင္၏။

(၂)ခရစ္တစ္ကက္စတာ (Criticaster)
ဤအမ်ဳိးအစားက မျပည့္၀ေသာ၊ မကြ်မ္းက်င္ေသာ စာေပ ေ၀ဖန္ေရးဆရာ
အညံ့စားမ်ားကို ေခၚသည္။ စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္မွဳ အားနည္းျပီး တစ္ဖက္ေစာင္းနင္း
ေျပာတတ္သည္။ တခါတရံ ကုိယ္ေျပာခ်င္၍သာ ေျပာလုိက္သည္။ ကုိယ္ဘာေျပာ
၍ ဘာေျပာေနသည္ကို ကုိယ္မသိ။ သူက ဘာေျပာေနသည္ကိုလည္း တကယ္
အဟုတ္ သိခ်င္မွ သိသည္။ ေ၀ဖန္ေရး ဆုိေသာ “ပညာ” သေဘာကို အျပစ္ရွာ
ျခင္းဆုိသည့္ “ေဒါ” ႏွင့္ ေရာတတ္သည္။ ဆင္တစ္ေကာင္လုံးထက္ ႏွာေမာင္း
တစ္ခု စမ္း၊ နားရြက္တစ္ဖက္ ကိုင္၊ အျမီွးတစ္ေခ်ာင္း ဆြဲၾကည့္ျပီး လုိရာ ေကာက္
ခ်က္ ဆြဲတတ္သည္။ ကဲ့ရဲ႕ရမည္ကို ခ်ီးမြမ္းျပီး ခ်ီးမြမ္းရမည္ကုိ ကဲ့ရဲ႕တတ္သည္။
ခရစ္တစ္ (Critic) ဟုေခၚေသာ ေ၀ဖန္ေရးဆရာ စစ္စစ္တုိ႕၌ရွိေသာ သီလ၊ သမာဓိ၊
ပညာ တရားတုိ႕ ခရစ္တစ္ကက္စတာမ်ား၌ မရွိ၊ ခရစ္တစ္ကက္စတာကို လည္း
ေ၀ဖန္ေရး ဆေယာင္ ဟု ဘာသာျပန္ေသာ္ သင့္မည္ထင္၏။

(၃)လုိင္းဘလား (Libeller)
ဤအမ်ဳိးအစားကား ေၾကာက္စရာ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္ေလသည္။ သူတုိ႕ကား
သေရဖ်က္သမားမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ဟုတ္ဟုတ္ မဟုတ္ဟုတ္ သူတပါး၏ စာေပေတြကုိ
ဆႏၵ၊ ေဒါသ၊ ဘယာ၊ ေမာဟ၊ အဂတိတရား တစ္ပါးပါးႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ ေလးပါးလုံးႏွင့္
ျဖစ္ေစ မေလာက္ေသးဟု ထင္လွ်င္ ဣႆာႏွင့္ မစၦရိယ ႏွစ္ပါးႏွင့္ လက္နက္ထပ္
ျဖည့္၍ လုပ္ၾကံ ဖ်က္ဆီးတတ္သည္။ သူတပါး၏ စာေပေတြ ဂုဏ္ရည္ညိွဳးႏြမ္းမွ၊
သူတပါး စိတ္ဆင္းရဲမွ စား၀င္အိပ္ေပ်ာ္ျပီး ဘ၀အဓိပၸါယ္ႏွင့္ အရသာကို ျမိန္ျမိန္
ရွက္ရွက္ ေတြ႕ရွိ ခံစားရရွာသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

(၄)အက္စ္သီးတ္ (Aesthete)
ဤအမ်ဳိးအစားကား အႏုပညာ အာရုံခံစြမ္းႏုိင္မွဳ တန္ဖုိးကုိ လုိသည္ထက္
ျမွင့္ေျမွာက္ ခ်ဲ႕ကားေလ့ရွိသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အႏုပညာသည္ အႏုပညာအတြက္၊
အႏုပညာမွတပါး အျခားေကာင္းရာ၊ ျမင့္ျမတ္ရာ မရွိဟု ဆုိကာ အႏုပညာ ကိုးကြယ္
မွဳ ဘာသာေရးဂုိဏ္းေထာင္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အႏုပညာကို စိတ္ကူးယဥ္မွဳႏွင့္
ေရာေထြးကာ “ေျမမွလြတ္ေသာ … သာ၍လြတ္ေသာ”၊ စိတၱဇဘုံ၌“လြတ္” ေနၾကသူ၊
“ေပါက္” ေနၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အႏုပညာ လူလြန္သားမ်ားဟု ဘာသာျပန္
ေသာ္ သင့္၏ထင္သည္။

စာေပကို လူလည္လုပ္စားသူမ်ား၏ အႏၱရာယ္မွ မည္သုိ႕ ကာကြယ္မည္နည္း။
စာေပအေၾကာင္း ဟုတ္တိပတ္တိ၊ ေရေရလည္လည္၊ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ၊ ႏွိဳက္ႏွိဳက္ႏွဲႏွဲ
ေျပာျပျခင္းျဖင့္သာ ကာကြယ္ႏုိင္သည္။

ေရာမ ၾသဂက္စတန္ေခတ္၌ ဤတာ၀န္ကို ေဟာရစ္(စ္)က ထမ္းခဲ့သည္။
ထုိအခ်ိန္၌ ေဟာရစ္(စ္)သည္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား ေအာင္ျမင္ေသာ ကဗ်ာဆရာၾကီး
ျဖစ္ေနေပျပီ။ သူသည္ အုိးဒ္ ဟုေခၚေသာ ကဗ်ာမ်ဳိး ေလးအုပ္၊ အက္ပုိးဒ္ ဟုေခၚေသာ
ကဗ်ာမ်ဳိး တစ္အုပ္၊ သေရာ္စာ ႏွစ္အုပ္၊ ဆုံးမ အၾကံေပးရန္ ေရးသည့္ ေမတၱာစာဟန္
ႏွင့္ တူေသာ အိပစ္ဆယ္လ္ (Epistle) ေခၚ ကဗ်ာမ်ဳိး ႏွစ္အုပ္ ေရးခဲ့ျပီးျပီ။

သူ႕ဘ၀ ဇာတ္သိမ္းခ်ိန္ အပုိင္းတြင္း၌ ကမၻာအတြက္ပင္ အေမြပမာ ျဖစ္ေသာ ကဗ်ာ
ရွည္ၾကီး တစ္ပုဒ္ကို ေရးသည္။ မူလက ထုိကဗ်ာအရွည္ၾကီး၏ အမည္မွာ အီပစ္(စ္)
တလာ အက္ဒ္ ပီဆနီးစ္ (Epistola ad Pisones) ျဖစ္ေသာ္လည္း ေႏွာင္းေခတ္မ်ား
တြင္ကား အားစ္ပိုးအက္တီးက (Ars Poetica) ဟု ေက်ာ္ၾကားလာသည္။ ကဗ်ာအႏု
ပညာဟု ဘာသာျပန္ရမည္ ထင္သည္။ သာမန္ ကဗ်ာ မဟုတ္။ ကဗ်ာစနစ္ႏွင့္
ေရးထားေသာ ကဗ်ာပညာက်မ္းၾကီး ျဖစ္ေလသည္။ အေနာက္ႏုိင္ငံ စာေပသမုိင္း
တြင္ အရစၥတုိတယ္လ္၏ ပိုးအက္တစ္(စ္) က်မ္းႏွင့္ ယွဥ္ယွဥ္ေျပာရေသာ ဂုဏ္ျမင့္
သည့္ က်မ္းၾကီး ျဖစ္ေလသည္။

အားစ္ပိုးအက္တီးကျဖင့္ ေဟာရစ္(စ္)သည္ စာေပလူလည္ လုပ္စားသူမ်ား၏
အႏၱရာယ္ကို ကာကြယ္သည္။ ေရာမ မ်ဳိးဆက္သစ္ ကဗ်ာဆရာမ်ားကို အေျခခံပညာ
ေကာင္းေကာင္း ေပးသည္။ အေပၚယံ လွ်ပ္သိရုံႏွင့္ ဘ၀ျမင့္ေနၾကေသာ ေရာမ
ပညာတတ္ အထက္တန္းလႊာမ်ားကိုလည္း ဆုံးမဟန္ ရွိ၏။

အထက္တစ္ေနရာက ဆုိခဲ့သည္အတုိင္း ေရာမလူမ်ဳိးတုိ႕၌ ေခါမလူမ်ဳိးတုိ႕၏
ပါရမီမ်ဳိး မရွိ။ ေဟာရစ္(စ္)၌လည္း ပေလတုိတုိ႕၊ အရစၥတုိတယ္လ္တုိ႕၌ ရွိေသာ
ပါရမီမ်ဳိး မရွိ။ ပေလတုိတုိ႕၊ အရစၥတုိတယ္လ္တုိ႕၏ ပါရမီမ်ဳိး ဆုိသည္မွာ
ကုိယ္ပုိင္ စူးစမ္း ေတြးေခၚေျမာ္ျမင့္ႏုိင္စြမ္း ပါရမီ ျဖစ္ေလသည္။ အက္သစ္(စ္)
ပညာအေၾကာင္း၊ မက္တာဖီးဆစ္ဇ္ပညာ အေၾကာင္းတုိ႕ကုိ အထက္ေဆာင္း
ပါးမ်ားတြင္ ကြ်န္ေတာ္ ရွင္းျပခဲ့ျပီးျပီ။ အဲသည့္ ပညာပုိင္းဆုိင္ရာ ပါရမီမ်ဳိးကား
ေဟာရစ္(စ္)တြင္ မရွိ။

သုိ႕ရာတြင္ သူ တတ္ႏုိင္သည္ကို အတတ္ႏုိင္ဆုံး ေဟာရစ္(စ္) လုပ္ခဲ့သည္။
ဆုိခဲ့ျပီးသည့္အတုိင္း အရစၥတုိတယ္လ္၏ က်မ္းမ်ားက ေပ်ာက္ကြယ္ေနသည္။
သုိ႕ရာတြင္ ဟုိးမာတုိ႕၏ ကဗ်ာမ်ား၊ ဆုိဖက္ကလီးဇ္ တုိ႕၏ ျပဇာတ္မ်ားကား
ဆိတ္သုဥ္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားသည္ဟု မဆုိႏုိင္။ ဗားဂ်ီးလ္တုိ႕၊ ေဟာရစ္(စ္)
တုိ႕က ေခါမကဗ်ာေတြ၊ စာေတြကို သိသည္။ သူမ်ားထက္ ပိုသိသည္။

စာေပ သေဘာတရားအပုိင္းတြင္ အရစၥတုိတယ္လ္၏ တပည့္ ပယ္ရီပတတ္တစ္(စ္)
တုိ႕၏ ေဟာေျပာသင္ၾကားခ်က္တုိ႕က ဟုိတစြန္း သည္တစ က်န္ေနေသးသည္။
ေဟာရစ္(စ္)သည္ ပယ္ရီပတတ္တစ္(စ္)တုိ႕အနက္ ထင္ရွားေသာ နီးအုိတုိလဲမက္စ္
၏ က်မ္းမ်ားကို ဖတ္ဖူးသည္။ အားစ္ပုိးအက္တီးကသည္ နီးအုိတုိလဲမက္စ္၏
“ကဗ်ာဟူသည္” ကို အဓိပၸါယ္ရေသာ ပက္ရီပုိးအင္ေမးရွင္း (Peri Poemation)
က်မ္းပါ အေရးၾကီးေသာ နည္းနိသွ်ဆုိင္ရာ အဆုိအမိန္႕အခ်ဳိ႕ကို အႏွစ္အသားျပဳ
ခ်ဳံ႕ဆုိထားျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေ၀ဖန္ခ်က္ ရွိသည္။

အားစ္ပိုးအက္တီးကတြင္ စာေပသေဘာတရားေတြကုိ အရစၥတုိတယ္လ္ကဲ့သုိ႕
ေဟာရစ္(စ္)က မက္တာဖစ္ဆစ္ဇ္ ပညာေတြ ဘာေတြႏွင့္ မေျပာ။ ေဟာရစ္(စ္)
က ႏွိဳက္ႏွဲေသာ ပုစၦာထုတ္ျခင္း၌ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႏွိဳက္ခြ်တ္ကုတ္ကတ္
စစ္ေပါက္ေတြးေခၚ ေျမာ္ျမင္ရန္ေသာ္ လည္းေကာင္း ၀ါသနာ မပါ။

သူတုိ႕ကိစၥကား လက္ေတြ႕ကိစၥ ျဖစ္ေနသည္။ ကဗ်ာေကာင္း ဆုိသည္ အဘယ္
နည္း၊ ကဗ်ာေကာင္းေတြကို ဘယ္ပုံ နားလည္ရမည္နည္း။ ကဗ်ာေကာင္း စပ္
ခ်င္သူေတြ ဘာလုပ္ရမည္နည္း။ ဤသည္တုိ႕ကား သူ အာရုံျပဳသည့္ ကိစၥမ်ား
ျဖစ္ၾကသည္။

သူ႕ေလ့လာမွဳ၊ သူ႕အေတြ႕အၾကံဳအရ သူယုံၾကည္ထားသည္တုိ႕ ရွိသည္။
သူ ယုံထားသည္တုိ႕ကို ဒႆနနည္းက် ရွင္းျပမေနေတာ့ဘဲ အရွိတရား
အမွန္တရားအျဖစ္ အေျချပဳလ်က္ အားကုိးအားထားအျဖစ္ သုံးႏုိင္ေသာ
ပုံေသနည္းမ်ားကို ထုတ္ျပသည္။ သူ ယုံထားသည္ကား ေခါမ ဂႏၱ၀င္ စာၾကီး
ေပၾကီးမ်ား၏ ေကာင္းမြန္ျပည့္စုံျခင္း ဟူေသာ အခ်က္ ျဖစ္သည္။ ဤယုံၾကည္ခ်က္
သည္ သူ႕စာေပ သေဘာတရား၏ အႏွစ္အသား ျဖစ္သည္။ သူ႕စာေပ ေ၀ဖန္ေရး
အတြက္ စံျဖစ္သည္။

ဤေနရာ၌ ပေလတုိၾကီးတုိ႕ အရစၥတုိတယ္လ္တုိ႕၏ သေဘာတရားေတြကို သူ
ႏွစ္ျခိဳက္သကဲ့သုိ႕ ျပဳျပင္ျပီး အသုံးခ်သည္။ ပေလတုိၾကီး ေျပာခဲ့ေသာ အာရုံသိလြန္
“သေဘာ” ကို စာဖတ္သူမ်ား မွတ္မိမည္ ထင္ပါ၏။ အာရုံသိလြန္ “သေဘာ”သည္
သာ ျပီးေျမာက္ေသာ “အလွ” ျဖစ္ပါသည္။ တဖန္ … အရစၥတုိတယ္လ္ကလည္း
ျပဇာတ္ကို ျပီးေျမာက္ျပည့္စုံေသာ ကဗ်ာအျဖစ္ ဆုိခဲ့သည္။ ဤအဆုိႏွစ္ခု ေပါင္းလုိက္
ေသာအခါ ေဟာရစ္(စ္)၏ အေျခခံ ယုံၾကည္မွဳ ျဖစ္လာသည္။

ေဟာရစ္(စ္)၏ ယုံၾကည္ခ်က္အရ ျပီးေျမာက္ေသာ အလွေတြသည္ ေခါမ ဂႏၱ၀င္
စာေတြမွာ ရွိေနသည္။ ေခါမ ဂႏၱ၀င္ စာေတြမွ ပုံသဏၭာန္ေတြသည္ အျမင့္ဆုံးအဆင့္
သုိ႕ ေရာက္ရွိေနၾကေသာ ျပီးေျမာက္ျပည့္စုံျခင္းေတြ ျဖစ္သည္။ သည္ေတာ့ …
“တုၾက”။ အမွန္တရားေတြ ဘာေတြဆုိသည္ကို တုခုိင္းသည္ မဟုတ္၊ ေခါမ ဂႏၱ၀င္
စာေပေတြကို တုခုိင္းသည္။ အရစၥတုိတယ္လ္ လက္ထက္က စာေပပုံသဏၭာန္ ဟူ၍
စံျပဳေသာ အဓိကပုံသဏၭာန္ သုံးမ်ဳိးသာ ရွိသည္။ အက္ပစ္ကဗ်ာ၊ ထရက္ဂ်ဒီ ျပဇာတ္
ႏွင့္ ကြန္မဒီ ျပဇာတ္တုိ႕ ျဖစ္ၾက၏။

ေဟာရစ္(စ္) လက္ထက္တြင္ကား ပုံသဏၭာန္ေတြ ပြားမ်ားလာသည္။ ယင္းတုိ႕ကား
အက္ပစ္ကဗ်ာ၊ ထရက္ဂ်ဒီျပဇာတ္၊ ကြန္မဒီျပဇာတ္၊ လုိင္းရစ္ ကဗ်ာ၊ ပက္စတားရဲလ္
ကဗ်ာ၊ သေရာ္စာကဗ်ာ၊ အယ္လ္လက္ဂ်ီေခၚ လြမ္းဆြတ္ ဂုဏ္ျပဳကဗ်ာ၊ အက္ပရမ္
(Epigram)ေခၚ ဇ၀နဉာဏ္ျပ ဟာသေႏွာ သေရာ္စာ ကဗ်ာတုိ႕ကုိ ျဖစ္ၾက၏။

ယင္းသုိ႕လွ်င္ တည္တံ့ခုိင္ျမဲျပီးျဖစ္ေသာ စာေပပုံသဏၭာန္တုိ႕၌ သူ႕အမ်ဳိးအစား
အလုိက္ စံျပဂုဏ္တန္ဖုိး (Normative Value)ေတြ ကိန္းေနသည္ဟု ေဟာရစ္(စ္)
က ယုံၾကည္သည္။ ထုိသုိ႕ စံျပဂုဏ္တန္ဖုိး ကိုယ္စီရွိေသာ စာေပပုံသဏၭာန္တုိင္း၌
ထုံးမီစံက်မွဳ ရွိသည္။ ထုံးမီစံက်မွဳဆုိသည္မွာ အရုိးအစဥ္ႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္း ျဖစ္ျပီး
လက္တင္ဘာသာျဖင့္ ဒစ္ေကာ္ရမ္ (Decorum) ဟု ေခၚသည္။

ေဟာရစ္(စ္)၏ စာေပ၀ါဒကို ဂႏၱ၀င္၀ါဒဟု ေခၚသည္။ ဂႏၱ၀င္၀ါဒသည္ ထုံးမီစံက်မွဳ
ကုိ ကိုးကြယ္သည္။ ထုံးမီစံက်မွဳ ၀ါဒမွ ျဖာဆင္းလာေသာ ၀ါဒကား အတုယူေရး
ျဖစ္သည္။ ဤအတုယူေရး ၀ါဒမွ (မီးမစ္ဆစ္)ကား ပေလတုိတုိ႕ အရစၥတုိတယ္လ္
တုိ႕ ေျပာေသာ တုျခင္းမ်ဳိး မဟုတ္။ ေခါမ ဂႏၱ၀င္ စာေပတုိ႕ကို မီေအာင္လုိက္တုေရး
ျဖစ္သည္။

ကဗ်ာကို နားလည္ခ်င္သူ၊ ကဗ်ာ စပ္တတ္ခ်င္သူေတြ အတြက္ ေဟာရစ္(စ္)က
တစ္ေနရာတြင္ ……
“ဆုိကေရးတီးဇ္၏ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြက သင့္ကုိ ဉာဏ္ဖြင့္ေပးလိမ့္မည္”
ဟု လည္းေကာင္း၊ အျခား တစ္ေနရာတြင္ …..
“ဟုိးမာ၏ စာေတြကို ဖတ္၍ ၾကည္ႏူးသာယာပါ။ ဟုိးမာ၏ စာေတြကို ေန႕မွာ ဖတ္
ျပီး ညမွာ ႏွလုံးသြင္းဆင္ျခင္ပါ”
ဟု လည္းေကာင္း ဆုိခဲ့၏။

ဤနည္းေပးလမ္းညႊန္းခ်က္ ႏွစ္ခုကို ဖတ္ျပီး ကြ်န္ေတာ္ မၾကာခဏ ျပံဳးမိ၏။
အခ်ိန္ဟူသည္ ဖုံးလႊမ္းတတ္ပါတကား၊ အခ်ိန္ၾကာလွ်င္ သေဘာတရားေတြလည္း
ေရာယွက္ ေျပာင္းလဲတတ္ပါတကား။ ဆုိကေရးတီးဇ္တုိ႕၊ ပေလတုိတုိ႕က ကဗ်ာကို
အထင္ၾကီးၾကသူေတြ မဟုတ္။ ဟုိးမာကုိ ခ်ီးမြမ္းၾကသူေတြ မဟုတ္။ ကဗ်ာဆရာသည္
အသိဉာဏ္ လက္လြတ္ျပီး ဘုရားသခင္၏ တန္ခုိးေတာ္ ၀င္ကိန္းခုိက္ မိမိ မသိေသာ
အရာေတြ ေလွ်ာက္ေျပာသည္ ဆုိေသာ စကားမွာ သေရာ္ျခင္း တ၀က္(half cynically)
ႏွင့္ ေျပာခဲ့ေသာ စကား ျဖစ္၏။

ဗားဂ်ီးလ္တုိ႕၊ ေဟာရစ္(စ္)တုိ႕မွ စ’ကာ ေႏွာင္းလူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ယင္းစကား
ကုိ အေကာင္းေျပာေသာ စကားဟု ယုံၾကည္သည္။ ထားပါေတာ့ ….။ မည္သုိ႕ျဖစ္ေစ
ေဟာရစ္(စ္)၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ေခါမ ဂႏၱ၀င္စာေပေတြ အေၾကာင္း ေရာမေတြ ပုိမုိ
စနစ္တက်စြာ သိၾကရသည္။ မီွျငမ္းျပဳဖြယ္ ေရးထုံေရးနည္း၊ စပ္ထုံးစပ္နည္းေတြ သိ
ၾကရသည္။ ေ၀ဖန္ေရး၌ အသုံးျပဳရန္ စံေတြ၊ ေပတံေတြ ရၾကသည္။ ဤေနရာတြင္
ေဟာရစ္(စ္)သည္ ေခတ္ျပိဳင္ ေရာမမ်ားကုိသာမက ေႏွာင္းေခတ္ ဥေရာပသားေတြ
ကိုလည္း မ်ားစြာ ေက်းဇူးျပဳခဲ့သည္။ ေႏွာင္းေခတ္ ဥေရာပ၌ လႊမ္းမုိး ၾကီးစုိးသည္မွာ
ေခါမ ဘာသာစကားမဟုတ္၊ လက္တင္ဘာသာစကားသာ ျဖစ္ေလသည္။ လက္တင္
ဘာသာျဖင့္ ေရးခဲ့ေသာ ေဟာရစ္(စ္)၏ အားစ္ပုိးအက္တီးကကုိ ဖတ္၍ ေခါမ ဂႏၱ၀င္
အပါအ၀င္ ေရွးေဟာင္း ဂႏၱ၀င္စာေပေတြ အေၾကာင္းကို ေႏွာင္း ဥေရာပသားတုိ႕
သိၾကရသည္။

တခါတရံေတာ့လည္း ေႏွာင္းေခတ္တစ္ေခတ္မွ ေန၍ ေရွးေခတ္တစ္ေခတ္က
စာေပစြမ္းေဆာင္မွဳမ်ားကို ျပန္သုံးသပ္ေသာအခါ သတိမထားလွ်င္ “ေက်းဇူးမဲ့”
စကား ဆုိမိတတ္ၾကသည္။ ေဟာရစ္(စ္)ေနရာမွ ၾကည့္ပါ။ ေရာမစာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်း
မွဳသည္ အစပ်ဳိးရုံ ရွိေသးသည္။ ေရာမအလ်င္ ၾကီးက်ယ္ခဲ့ေသာ ေခါမ ယဥ္ေက်းမွဳ
ၾကီးက ရွိေနသည္။ ထုိယဥ္ေက်းမွဳၾကီးကို ေဟာရစ္(စ္) သိသည္၊ အ့ံၾသသည္၊ အားက်
သည္။ ေရာမယဥ္ေက်းမွဳမွဳကိုလည္း ေခါမယဥ္ေက်းမွဳကဲ့သုိ႕ပင္ ၾကီးက်ယ္ေစခ်င္သည္။
ထုိ႕ေၾကာင့္ အက်ဳိးရွိမည့္ တုသင့္ တုထုိက္သည္တုိ႕ကုိ တုၾကရန္ တုိက္တြန္းသည္။
တုႏိုင္ၾကရန္လည္း နည္းေပးသည္။ သူ႕ေက်းဇူးေၾကာင့္ ေရာမစာေပသည္လည္း သူ႕
အတုိင္းအတာ၊ သူ႕နည္း သူ႕ဟန္႕ႏွင့္ ၾကီးက်ယ္ခဲ့သည္။

ကုိယ့္မွာ မရွိေသးလွ်င္ ရွိရာမွ ယူရသည္။ ေကာင္းလွ်င္ …(ထပ္ဆုိပါမည္။) ေကာင္းလွ်င္
သူပုိင္ကုိ ကုိယ္ပုိင္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ယူရသည္။ ဂႏၱ၀င္၀ါဒႏွင့္ ထုံးမီစံက်မွဳ အေၾကာင္းလည္း
အနည္းငယ္ ေျပာျပခ်င္ပါသည္။ ဂႏၱ၀င္စာေပတုိ႕၊ ထုံးမီစံက်မွဳတုိ႕ကား အျမစ္ေတြ ျဖစ္
သည္။ အုတ္ျမစ္ေတြ ျဖစ္သည္။ အျမစ္ေတြေပၚမွီ၍ အပင္ၾကီးပြားရသည္။ အုတ္ျမစ္ေပၚ
မွီ၍ အေပၚထပ္အေဆာက္အအုံေတြ ရပ္တည္ရသည္။ ေရာမေတြအတြက္ ေဟာရစ္(စ္)
သည္ အျမစ္ေပး၏။ အုတ္ျမစ္ခ်ေပး၏။ ပေလတုိ မဟုတ္ေသာ္လည္း …. အရစၥတုိတယ္လ္
မဟုတ္ေသာ္လည္း ေဟာရစ္(စ္)သည္လည္း ၾကီးက်ယ္ေလသည္။

ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ျမန္မာစာေပတြင္လည္း အျမစ္ေတြ၊ အုတ္ျမစ္ေတြ ရွိသည္။
ကိုယ့္ထီး ကုိယ့္နန္းႏွင့္ ေနစဥ္အခါက ျပႆနာမရွိလွ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕၏ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း
ပညာေရးစနစ္တြင္ ဂႏၱ၀င္ကို နားလည္ေရး၊ ထုံးမီစံက်ေရးတုိ႕အတြက္ ေလ့က်င့္
သင္ေပးမွဳ ရွိသည္။ ကိုလုိနီဘ၀ ေရာက္သည့္အခါ …. သူ႕ ပညာေရးစနစ္ေၾကာင့္
ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ အျမစ္ေသရဖြယ္၊ အုတ္ျမစ္ေပ်ာက္ရဖြယ္ ေဘးၾကံဳခဲ့ရသည္။ ကဗ်ာ
ဆုိသည္မွာ ဘာနည္း။ ကဗ်ာကို ဘယ္လုိစပ္ရမည္နည္း။ စပ္နည္းစပ္ထုံးေတြ ဘယ္
ႏွစ္နည္း ရွိသနည္း။ ရသကား ဘာနည္း။ ေဒါသကား ဘာနည္း။ ဂုဏ္က ဘာနည္း ….။

ေရာမေတြသည္လည္း သူတုိ႕စာေပသမုိင္း အရုဏ္ဦး၌ ဤသုိ႕ သိခ်င္ေပမည္။
ကိုလုိနီေခတ္တြင္ လူျဖစ္ရေသာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕လည္း သိခ်င္ၾကသည္။

ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ကံေကာင္းပါသည္။
ဒဂုန္မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာ ဦးဘုိသစ္၊ ဒဂုန္ဦးစန္းေငြတုိ႕၏ “ကဗ်ာေရးနည္း နိသွ်ည္း”၊
ပုပၸား ဦးေက်ာ္ရင္၏ “က၀ိဘာရတီက်မ္း”၊ ၀ဇီရဗုဒၶိ ဦးဖုိးစိန္၏ “အထက္တန္း ကဗ်ာ
ဖြဲ႕နည္းက်မ္း” တုိ႕က ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ လက္လွမ္းမွီရာတြင္ ရွိလာသည္။ ဤပုဂၢိဳလ္ၾကီး
မ်ားကား ျမန္မာေဟာရစ္(စ္)ၾကီးမ်ား ျဖစ္ၾကေလသည္။ ယခုအခါ ကြ်န္ေတာ္က စာေရး
ဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာ ျဖစ္လာသည္။ ေမာ္ဒန္ကဗ်ာေတြ ဘာေတြပင္ စပ္ခ်င္သည့္အခါ
စပ္ေန၏။ သုိ႕ရာတြင္ ကြ်န္ေတာ့္ အသည္းႏွလုံးႏွင့္ ဦးေႏွာက္တြင္းမွာ အျမစ္ေတြ ရွင္လ်က္၊
အုတ္ျမစ္ေတြ ခုိင္ဆဲ ….. ။

သည္အတြက္ ေက်းဇူးရွင္ “ျမန္မာေဟာရစ္(စ္)ၾကီးမ်ား” ကို ေန႕စဥ္ ရွိခုိးဦးတင္လ်က္ပါ ….။

တကၠသုိလ္ဘုန္းႏိုင္


(ဤမွ်သာ။)
(ေရတမာ စာေပအင္အားစု၏ ေခါင္းေဆာင္ ကြယ္လြန္သူ ဆရာၾကီး
တကၠသိုလ္ဘုန္းႏုိင္ ေခၚ ဦးခင္ေမာင္တင့္၏ ခပ္သိမ္းကလ်ာ ရွဳဖြယ္သာတည္း
စာအုပ္မွ ထုတ္ႏုတ္တင္ျပမွဳကို ဤအပုိင္းတြင္ ရပ္နားပါရေစ ….။)

ခပ္သိမ္းကလ်ာ ရွဳဖြယ္သာတည္း

ေရးသူ -တကၠသုိလ္ဘုန္းႏုိင္
(မွတ္ခ်က္။ ။ ယခင္က အပိုင္း(၁)မွ အပုိင္း(၄) အထိ ဤေနရာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သလုိ
အပုိင္း(၉)မွ အပုိင္း(၁၃)အထိ ဤေနရာတြင္ ေဖာ္ျပထား ပါသည္။ ကြယ္လြန္သူ
ဆရာတကၠသိုလ္ဘုန္းႏုိင္၏ ယင္းစာအုပ္မွာ ယခုအခါ ရွားပါးစာေပ စာရင္း၀င္
စာအုပ္တစ္အုပ္ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ အပုိင္းအခ်ဳိ႕ကို ေလ့လာႏုိင္ရန္ တင္ျပျခင္း
ျဖစ္ပါသည္။)

(၄၁)

စာေပကဗ်ာကို ေ၀ဖန္ရာ၌ ေ၀ဖန္မွဳသည္ ႏွစ္ေနရာ၊ ႏွစ္ဌါနဆီ ဦးတည္ႏုိင္သည္။
တစ္ေနရာ တစ္ဌါနကား စာေပ ကဗ်ာက “ဘာေျပာသနည္း” ဟူေသာ ကိစၥျဖစ္၏။
အျခား တစ္ေနရာ တစ္ဌါနကား စာေပ ကဗ်ာသည္ “ဘယ္ပုံ ျဖစ္ရွိသနည္း” ဟူ
ေသာ ကိစၥျဖစ္သည္။

ပေလတုိၾကီးက စာေပကဗ်ာဆုိသည္ ဘယ္ပုံ ျဖစ္ရွိေနျခင္းကို အေရးမလုပ္။
စာေပ ကဗ်ာက ဘာေျပာသနည္း ဆုိျခင္းကိုသာ အေလးအနက္ထားျပီး ျပင္းျပင္း
ထန္ထန္ ေ၀ဖန္လုိက္သည္။

ဖီလုိဆုိဖာၾကီးပီပီ ပေလတုိၾကီးက အမွန္တရားကုိသာ တန္ဖုိးထား ျမတ္ႏုိးသည္။
စာေပ ကဗ်ာ ဆုိသည္ အမွန္တရားကုိ မေျပာ၊ မေျပာႏိုင္ဟု ဆုိျပီး စာေပကဗ်ာကို
ပေလတုိၾကီးက တစ္ခ်က္လႊတ္ ဆုံးျဖတ္ ပစ္ပယ္ခဲ့သည္။

ပေလတုိၾကီး၌ အားနည္းခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ရွိသည္ဟု ကြ်န္ေတာ္ ထင္သည္။
ပထမ အခ်က္ကား ပေလတုိၾကီး၏ အမွန္တရား ဆုိသည္ႏွင့္ ထုိအမွန္တရားကို
သူ ခ်ဥ္းကပ္ပုံ ခ်ဥ္းကပ္နည္း ျဖစ္ေလသည္။ သူေျပာသည့္ အမွန္တရားမွ အမွန္
တရားေလာ။ သူ႕ခ်ဥ္းကပ္နည္းမွသာ ခ်ဥ္းကပ္နည္းေလာ။

ထားပါေတာ့။ ဤကိစၥကို ကြ်န္ေတာ္ မေဆြးေႏြး လုိေသးပါ။
ဒုတိယ အားနည္းခ်က္ကား ပေလတုိၾကီး၏ သတိလြတ္ခြ်တ္ယြင္းမွဳ ျဖစ္သည္။
စာေပကဗ်ာ ဆုိသည္ ပေလတုိၾကီး မေပၚမီ ဟုိေရွးပေ၀သဏီတည္းက ရွိေန
သည္။ ပေလတုိၾကီး ေသျပီးေနာက္လည္း ဆက္ရွိေနသည္။ ပေလတုိၾကီးက
ေသဒဏ္ ခ်သြားေသာ္လည္း စာေပကဗ်ာသည္ မေသ၊ ဆက္ရွင္ေန၏။
သူေသျပီးေနာက္ စာေပကဗ်ာ ဆက္ရွိေနျခင္းကို မသိသည့္အတြက္ ပေလတုိ
ၾကီးကို အျပစ္မတင္ပါ။

သူ အသက္ရွင္ေနတုန္း၌ စာေပကဗ်ာ ရွိေနသည္။ သူလုိ ပုဂၢိဳလ္ပင္ ဂရုစုိက္
အေလးျပဳ ေဆြးေႏြးေ၀ဖန္မွဳ လုပ္ယူရေအာင္ ကဗ်ာက ထင္းရွား ရွိေနသည္။
ဘာမွ် မဟုတ္သည္ အရာ၊ ဘာတန္ဖုိးမွ် မရွိေသာ အရာတစ္ခုဆုိလွ်င္ ဘာေၾကာင့္
အေရးလုပ္၍ က်မ္းၾကီးက်မ္းငယ္ ေရးလ်က္ ေ၀ဖန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ရပါသနည္း။

ပညာရွိ သတိျဖစ္ခဲ။ ဤအခ်က္ကိစၥတြင္ ပေလတုိၾကီး သတိလြတ္ေနသည္။
အရစၥတုိတယ္(လ္)ကမူ သတိမလြတ္။ ထင္ရွားခုိင္ျမဲစြာ ရွိေနေသာ စာေပကဗ်ာ
ကုိ ရွိေနသည့္အတုိင္း တက္ႏိုင္သမွ် ဓမၼဓိ႒ာန္က်ေအာင္ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ေဆြးေႏြး
ေ၀ဖန္ျပသည္။ ေ၀ဖန္ျခင္းဆုိသည္မွာ အျပစ္ရွာျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္းလည္း
အရစၥတုိတယ္(လ္)က လက္ေတြ႕ ျပသြား၏။

အရစၥတုိတယ္(လ္)က စာေပကဗ်ာက ဘာေျပာသနည္း ဟူေသာ ကိစၥ တစ္ဘက္
တည္းဆီသာ အာရုံအစြန္း ေရာက္ေနေသာ ေ၀ဖန္ေရးကို စာေပကဗ်ာသည္ ဘယ္
ပုံ ျဖစ္ရွိသနည္း ဆုိသည့္ဘက္သုိ႕ ဆြဲေခၚယူခဲ့သည္။

အမွန္တရား ကိစၥ၊ တနည္း …. ဘာေျပာသနည္း ကိစၥမွ်ေလာက္ႏွင့္ ဆုိလွ်င္ စာေပ
ေ၀ဖန္ေရးသည္ အလြန္တရာ က်ဥ္းေျမာင္း ေနေပလိမ့္မည္။ စာေပ ေ၀ဖန္ေရးပင္
မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ဒႆနကိစၥ သက္သက္သာ ျဖစ္သြားေလေတာ့မည္။ စာေပေ၀ဖန္
ေရး ပညာ၊ စာေပသေဘာတရား ပညာေတြလည္း ထြန္းကား ေပၚေပါက္ေတာ့
မည္ မဟုတ္။

“ေဟ့ …. စာေပသေဘာတရား ပညာေတြ ရွိဖုိ႕ မလိုဘူးကြ၊ အလွအစစ္ဟာ
ဖီလုိဆုိဖာမွာသာ ရွိတယ္၊ ဖီလုိဆုိဖီကသာ ကဗ်ာအစစ္၊ ဖီလုိဆုိဖီ ရွိလွ်င္ ျပီးေရာ၊
မင္းတုိ႕ေျပာတဲ့ ကဗ်ာဆုိတဲ့ မဟုတ္ကဟုတ္ကေတြ ဒီေလာကမွာ မလုိဘူးကြ”ဟု
ဆုိေသာ ပေလတုိၾကီး၏ စကားကို မ်ဳိခ်ျပီး ျငိမ္ျငိမ္ေလး ထုိင္ေနၾကရုံ ရွိသည္။

အင္း၀ေခတ္က အရွင္သီလ၀ံသ၊ အရွင္မဟာရ႒သာရကုိ “သာခ်င္းသည္” ဟု
ရွဳတ္ခ်ေသာ ကုိယ္ေတာ္အခ်ဳိ႕ တုိ႕ကဲ့သုိ႕ စာေပႏွင့္ စာေပေလာကကို လ်စ္လ်ဴ
ရွဳ ေက်ာခုိင္းၾကရုံ ….။

အရစၥတုိတယ္(လ္)က စာေပကဗ်ာက ဘာေျပာသည္ ဆုိေသာ ကိစၥႏွင့္ စာေပ
ကဗ်ာသည္ ဘယ္ပုံ ျဖစ္ရွိေနသည္ ဆုိျခင္းကို ေစ့ေစ့စပ္စပ္ ေျပာျပသည္။ အမွန္
ကား ဘယ္ပုံ ျဖစ္ရွိေနသည္ကို ရွင္းျပေသာအခါ ဘာေျပာေနသည္ ဆုိျခင္းႏွင့္
လုံး၀ ရွင္းရွင္း ကင္း၍ကား မရ၊ ကိစၥ ႏွစ္ခုသည္ ျငိကပ္ ခ်ိတ္တြယ္ ေရာေထြး
ေနသည္။

အရစၥတုိတယ္(လ္) ၾကိဳစားေရွာင္သည္က “စာေပကဗ်ာရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ ဆုိတာ
က ေဟာဒါပဲ ခင္ဗ်၊ စာေပကဗ်ာေတြ ေျပာျပေနတာက ေဟာဒါမွ …ေဟာဒါ၊
တျခား မဟုတ္ဘူးဗ် …” ဟု အလြယ္တကူ ေလွနံဓါးထစ္ မေျပာမိရန္ ျဖစ္သည္။

ဤေနရာ၌ စာေပသေဘာတရား ပညာရွင္ “၀ီလီယံ ေက ၀င္းဆတ္”
(William K. Wimsatt) ၏ သုံးသပ္ခ်က္ကို တင္ျပလုိသည္။ ၀င္းဆတ္က
စာေပကဗ်ာတုိ႕ ဘာေျပာသည္၊ ဘာကိစၥလုပ္သည္ ဆုိျခင္းႏွင့္ ပက္သက္၍
အရစၥတုိတယ္(လ္)တုိ႕ ေခတ္၌ အေမြဆက္ခံ ထားရေသာ အဆုိအမိန္႕ႏွစ္ခု
ရွိေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့၏။

တစ္ခုက ကဗ်ာ့ဘုိေအးၾကီး ဟုိးမာ၏ အဆုိအမိန္႕ ျဖစ္သည္။
ဟုိးမာက ကဗ်ာသည္ လူကုိ ၾကည္ႏူး သာယာေစသည္ဟု ဆုိသည္။
(Poetry is something which charms)

အျခားတစ္ခုက ကဗ်ာ့ဘုိေအးၾကီး တစ္ဦးပင္ ျဖစ္သည့္ ဟီးဆီယက္၏ အဆုိ
အမိန္႕ ျဖစ္သည္။ ဟီးဆီယက္က ကဗ်ာသည္ လူကုိ ပညာေပးသည္ဟု ဆုိသည္။
(Poetry is something which teaches)

အရစၥတုိတယ္(လ္)က ထုိအဆုိအမိန္႕ႏွစ္ခုလုံးကို ထိပ္တုိက္ ရင္မဆုိင္ ထုိ အဆုိ
အမိန္႕ႏွစ္ရပ္၏ အစြန္းႏွစ္ဘက္မွ လြတ္ရန္ေရွာင္ျပီး ….
“ကဗ်ာသည္ နိမိတၱ (image) တစ္ခုအျဖစ္ႏွင့္လည္း လူကို ေက်နပ္ ႏွစ္သက္ေစ
သကဲ့သို႕ တျပိဳင္နက္တည္းမွာပင္ အလြန္တည္ၾကည္ ေလးနက္၍ ဒႆန ဆန္သည္”
(philosophoteron kai spoudaioteron) ဟု ဆုိခဲ့သည္။
ကဗ်ာဘာေျပာသည္၊ ဘာလုပ္သည္ဟု အရစၥတုိတယ္(လ္) ေျပာသည္ဟု ယူဆ
ႏိုင္သည့္ စကားတစ္လုံးကို ေခတ္စာေပ သေဘာတရား ပညာရွင္တုိ႕ အေရးထား
ေဆြးေႏြးၾကသည္။ ထုိစကားကား “ကသားဆစ္(စ္)” (Catharsis) ဆုိေသာ
စကားျဖစ္၏။

ကသားဆစ္(စ္)ဟူေသာ ေခါမစကား၏ အဓိပၸါယ္မွာ သန္႕စင္ပစ္ျခင္းဟု
အဓိပၸါယ္ရသည္။ မူလက ေဆးပညာမွ စကား ျဖစ္သည္။ ၀မ္းတြင္းမွ မသန္႕စင္ေသာ
အရာတုိ႕ကို အျပင္သုိ႕ ထြက္ေစ၍ သန္႕စင္ေအာင္ ျပဳျခင္းကို ေခၚသည္။

ထရက္ဂ်ဒီ (tragedy) ျပဇာတ္၏ အနက္အဓိပၸါယ္ကို ေပးရာ၌ အရစၥတုိ
တယ္(လ္)က ….
“ထရက္ဂ်ဒီ ျပဇာတ္သည္ သနားျခင္းႏွင့္ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းတုိ႕ အားျဖင့္ တုပျခင္း
ျဖစ္ျပီး ထုိတုပျခင္းက ထုိခံစားျခင္းတုိ႕အတြက္ ေလ်ာက္ပတ္ေသာ သန္႕စင္မွဳကုိ
ျဖစ္ေစ၏” ဟု ေရးခဲ့၏။

ဤစကားကို နားလည္ရန္ အလြန္ခက္ပါသည္။
ကြ်န္ေတာ္ ၾကိဳးစားျပီး ရွင္းျပပါမည္။
ထရက္ဂ်ဒီ (tragedy) ျပဇာတ္တစ္ခုကို ၾကည့္ေနစဥ္ လူ႕ရင္၌ သနားစိတ္မ်ား၊ ေၾကာက္
စိတ္မ်ားေပၚလာသည္။ ထုိသနားစိတ္မ်ား၊ ေၾကာက္စိတ္မ်ားသည္ တကယ့္အေတြ႕အၾကံ
၌ ေပၚေပါက္ေသာ သနားစိတ္မ်ား၊ ေၾကာက္စိတ္မ်ားကဲ့သုိ႕ အစစ္မ်ားမူ မဟုတ္။ ဆင္တူ
ေသာ သနားစိတ္မ်ား၊ ေၾကာက္စိတ္မ်ားသာလွ်င္ ျဖစ္သည္။ ထုိ ဆင္တူျဖစ္ေသာ
သနားစိတ္မ်ား၊ ေၾကာက္စိတ္မ်ားက လူ၌ရွိေသာ သနားစိတ္မ်ား ေၾကာက္စိတ္မ်ားကို
သန္႕စင္ပစ္သည္။

လူ၌ရွိေသာ သနားစိတ္မ်ား၊ ေၾကာက္စိတ္မ်ားသည္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အတၱႏွင့္
ယွဥ္ေသာ စိတ္မ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မလုိလားအပ္ေသာ စိတ္(၀ါ) ခံစားမွဳမ်ား
ျဖစ္သည္ဟု အဓိပၸါယ္ ထြက္ေနသည္။ ေၾကာက္စိတ္ကို မလုိလားအပ္ေသာ စိတ္ဟု
နားလည္ႏုိင္ေသာ္လည္း သနားစိတ္ကို မလုိလားအပ္ေသာ စိတ္ဟု နားလည္းႏုိင္ရန္
ျမန္မာ တစ္ေယာက္အတြက္ ခက္မည္ ထင္ပါသည္။

အဂၤလိပ္စကား၌ သနားျခင္း အနက္ကို ေပးေသာ “ပစ္တီ”(Pity) ဟူေသာ စကား
ႏွင့္ “ကြန္ပက္ရွင္း” (Compassion) ဟူေသာ စကားႏွစ္ခု ရွိသည္။ ကြန္ပက္ရွင္းကား
ျမန္မာ နားလည္ေသာ သနားျခင္း ကရုဏာမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ပစ္တီကား သနားေတာ့
သနားသည္။ အျပစ္ျမင္စိတ္ ေဒါသေလး ေရာေနသည္။

ထရက္ဂ်ဒီ(tragedy) ျပဇာတ္က ထုိသုိ႕ သေဘာရွိေသာ “ပစ္တီ” သနားစိတ္ႏွင့္
ေၾကာက္စိတ္ကုိ သန္႕စင္ပစ္သည္ဟု အရစၥတုိတယ္(လ္) ဆုိလုိဟန္ ရွိသည္။

ကသားဆစ္(စ္)ကို ေဆြးေႏြးၾကသူ ပညာရွင္အခ်ဳိ႕က ရင္၌ ရွိေသာ မလုိလားအပ္သည့္
ခံစားမွဳတုိ႕ကုိ ထြက္ေပါက္ရကာ သန္႕စင္သြားေစသည့္ အဓိပၸါယ္မ်ဳိး ေကာက္သူ
ေကာက္ၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ကမူ မလုိလားအပ္ေသာ ခံစားမွဳတုိ႕ ျပဳျပင္ခံရျပီး သန္႕စင္
ေကာင္းမြန္သြားသည့္ အဓိပၸါယ္ ေကာက္ၾကသည္။

အမွန္ကား အရစၥတုိတယ္(လ္) ကိုယ္၌က ဘာဆုိလုိသည္ မရွင္းခဲ့။ (Politics)
ေပါလစ္တစ္က်မ္း၌ ေနာင္ကို ဤကိစၥကုိ ပို၍ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း တိတိက်က် ကုိင္တြယ္
မည္ဟုေတာ့ ဆုိခဲ့သည္။ အရစၥတုိတယ္(လ္)၏ (Poetics) ပုိးအက္တစ္(စ္)က်မ္းၾကီး
ဒုတိယပုိင္းမွာ ေပ်ာက္ဆုံးေနသည္။ ထုိေပ်ာက္ဆုံးေနေသာ အပိုင္းတြင္ ကသားဆစ္(စ္)
အေၾကာင္း ျပည္ျပည္စုံစုံ ပါေကာင္း ပါမည္ဟု ခန္႕မွန္းၾကသည္။

မေမ့သင့္ေသာ အခ်က္ကား အရစၥတုိတယ္(လ္)သည္ ပေလတုိၾကီး၏ အယူအဆ
အဆုိအမိန္႕ကုိ မက္တာဖစ္ဇစ္(စ္) (metaphysics) နည္းႏွင့္ ေခ်ပေနျခင္းသာ
ျဖစ္ေလသည္။ ပေလတုိၾကီးက ကဗ်ာစာေပက လူ႕စိတ္ဓါတ္ကို ေပ်ာ့ညံ့ပ်က္စီးေစ
သည္ဟု ဆုိခဲ့ရာ မဟုတ္ဟု အရစၥတုိတယ္(လ္)က ျငင္းဆုိ ျပေနသည္။

ကသားဆစ္(စ္) သေဘာသည္ ဤသုိ႕ျငင္းဆုိမွဳအတြက္ အေရးၾကီးေသာ စကား
တစ္ခုျဖစ္ဟန္ တူသည္။ သုိ႕ရာတြင္ အရစၥတုိတယ္(လ္)က ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ေျပာမသြား
ခဲ့။ သုိ႕မဟုတ္ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ေျပာခဲ့သည့္ က်မ္းအပုိင္းက ေပ်ာက္ေနသည္။
မည္သုိ႕ျဖစ္ေစ အရစၥတုိတယ္(လ္) ေျပာျပႏုိင္ခဲ့သမွ်ေတြႏွင့္ပင္ ပေလတုိၾကီး၏
အယူအဆကုိ ေခ်ဖ်က္ရန္ အတန္ လုံေလာက္ ျပည့္စုံေနသည္။

လူ၌ “ဗာက်ဴး” (Virtue) ဟုေခၚေသာ “ေကာင္းျခင္း အရည္အေသြး” ေတြလည္းရွိ
သည္။ “ဗုိက္စ္” (Vice) ဟုေခၚေသာ “ဆုိးျခင္း အရည္အေသြး” ေတြလည္း ရွိသည္။
ထရက္ဂ်ဒီ (tragedy) ျပဇာတ္ စာေပက ေကာင္းျခင္းအရည္အေသြး ရွိေသာသူ
အေၾကာင္း ေရးသည္။ အမွားႏွင့္ ကံၾကမၼာေၾကာင့္ ဒုကၡ ေတြ႕ရေသာ္လည္း ၾကံ့ၾကံ့
ခုိင္ခုိင္ ရင္ဆုိင္သြား သူမ်ား အေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည္။ ကြန္မဒီ (comedy) ျပဇာတ္
ေတြက ဆုိးျခင္း အရည္အေသြး ရွိေသာ လူေတြ အေၾကာင္း ေရးသည္။ လူရယ္ဖြယ္၊
အထင္ေသးဖြယ္ ျဖစ္ေနေသာ္လည္း မိမိအျဖစ္ မိမိ မသိ။ ကြန္မဒီ ျပဇာတ္မွ ဇာတ္
ေဆာင္သည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ တုိးတက္မွဳ မရွိ၊ သူ႕အသုံးမက်မွဳကိုသာ သူ မရပ္မစဲ
ဆက္ေဖာ္ျပေနသည္။

အရစၥတုိတယ္(လ္) စနစ္တက် သရုပ္ခဲြ ရွင္းျပေသာေၾကာင့္ ကဗ်ာစာေပ၏
သေဘာ သေဘာ၀ကုိ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ပုိ၍ နားလည္လာသည္။ လူႏွင့္ ေလာက
အေၾကာင္းကိုလည္း ထုိးထြင္းသိမွဳ ရွိလာသည္။

အရစၥတုိတယ္(လ္)၏ စာေပကဗ်ာအေပၚ သုံးသပ္ပုံ သုံးသပ္နည္းမွ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕
ပညာမ်ားစြာ ရသည္။
ဥပမာတစ္ခု ေျပာရလွ်င္ စာေပကဗ်ာကုိ ေ၀ဖန္ေသာအခါ ေ၀ဖန္ေရးသည္ ဆႏၵ
ေဒါသ မပါဘဲ ဓမၼဓိ႒ါန္က်၍ ေၾကာင္းက်ဳိးဆီေလ်ာ္ ညီညြတ္ရမည္။ မိမိ ေ၀ဖန္
ေနေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား၊ သေဘာမ်ားကို က်စ္က်စ္လ်စ္လ်စ္ အနက္အဓိပၸါယ္
ဖြင့္ဆုိ ေပးႏုိင္ရမည္။

ပေလတုိၾကီးႏွင့္ ယွဥ္လွ်င္ အရစၥတုိတယ္(လ္) သုံးေသာ သဘာျပ စကားမ်ားက
အနက္အဓိပၸါယ္ က်စ္လ်စ္သည္။
သုိ႕ရာတြင္ ကဗ်ာစာေပ၌ သိသာ သိႏုိင္ျပီး အနက္ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆုိရန္ မလြယ္ေသာ
(knowable but indefinable) နယ္ပယ္ေတြလည္း ရွိေနေသးသည္။ ဤကိစၥမ်ဳိးတြင္
အရစၥတိုတယ္(လ္)က လူတတ္လုပ္ျပီး တယူသန္ တထစ္ခ် မေျပာတတ္။ တဖန္
ကဗ်ာစာေပ၌ မသိႏုိင္ေသာ “လွ်ဳိ႕၀ွက္ျခင္း” (unknowable mystry) နယ္ပယ္ေတြ
လည္း ရွိေနေသးသည္။ ဥပမာ- ကဗ်ာဆရာကို ကဗ်ာ စပ္မိေအာင္ ဖန္တီး တြန္းလႊတ္
လုိက္သည့္ “စိတ္အေျခအေန” (poetic inspiration) ႏွင့္ ကဗ်ာစပ္ရသျဖင့္ ကဗ်ာ
ဆရာ “ခံစားရသည့္ စိတ္” (poetic experience)။

ဤစိတ္အေျခအေန၊ ဤခံစားခ်က္တို႕ကို ကဗ်ာဆရာသာ သိေပလိမ့္မည္။
ဤကိစၥမ်ဳိး၌လည္း အရစၥတုိတယ္(လ္) ဘာမွ် ၀င္မေျပာ။
အရစၥတုိတယ္(လ္) သိသည္ကား ကဗ်ာစာေပ ဆုိသည္က လူ႕လက္ရာ၊ ေရွးတုန္း
ကတည္းက ရွိသည္။ ယခုလည္း ရွိသည္။ ေနာင္လည္း ရွိမည္။
ရွိေနသည္ကို ရွိေနသည့္အတုိင္း ဓမၼဓိ႒ါန္က်က် ေလ့လာသည္။ အနက္ အဓိပၸါယ္
ဖြင့္ဆုိ၍ ေဆြးေႏြး သုံးသပ္သည္။

သူ သုံးသပ္သည္ကား
“ကဗ်ာစာေပသည္ ဤ လူ႕ေလာက၌ သူ႕ေနရာ ရွိသည္။ သူ႕အခန္း ရွိသည္”
“ကဗ်ာသည္ နိမိတၱ တစ္ခု အျဖစ္ႏွင့္လည္း လူကို ေက်နပ္ ႏွစ္သက္ေစသကဲ့သုိ႕
တျပိဳင္နက္တည္းမွာပင္ အလြန္တည္ၾကည္ ေလးနက္၍ ဒႆန ဆန္သည္။”

ဤ စကားရပ္ျဖင့္ အရစၥတုိတယ္(လ္)က ကဗ်ာစာေပကို ေလာက၌ ေနရာ ေကာင္း
ေကာင္း ေပးခဲ့သည္။ ပေလတုိၾကီး အလုိ ဆုိလွ်င္ ကဗ်ာစာေပေတြကို စၾကာ၀ဠာ
တံတုိင္း၏ အျပင္ဘက္ဆီ လႊင့္ပစ္ ရမည္ကဲ့သုိ႕ ျဖစ္ေနေလသည္ တကား။ ။


(ဤမွ်သာ။)
(အလ်င္သင့္သလုိ ဤစာအုပ္ပါ အခ်က္မ်ားကို တင္ျပသြားမည္။)

ခပ္သိမ္းကလ်ာ ရွဳဖြယ္သာတည္း

ေရးသူ -တကၠသုိလ္ဘုန္းႏုိင္
(မွတ္ခ်က္။ ။ ယခင္က အပိုင္း(၁)မွ အပုိင္း(၄) အထိ ဤေနရာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့
ဖူးပါသည္။ ကြယ္လြန္သူ ဆရာတကၠသိုလ္ဘုန္းႏုိင္၏ ယင္းစာအုပ္မွာ ယခု
အခါ ရွားပါးစာေပ စာရင္း၀င္ စာအုပ္တစ္အုပ္ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ အပုိင္း
အခ်ဳိ႕ကို ေလ့လာႏုိင္ရန္ တင္ျပပါသည္။)
…. …. ….

(၉)

အႏုပညာ ေ၀ဖန္ေရး၊ စာေပ ေ၀ဖန္ေရး၊ ကဗ်ာ ေ၀ဖန္ေရး အားလုံးသည္ ပေလတုိ
မွ စ’သည္။ ပေလတုိကမွဳ သူ႕ဆရာ အဘုိးၾကီး ဆုိကေရးတီး(ဇ္)က စ’သည့္ပမာ
ေရးထားသည္။

ေ၀ဖန္ေရး လုပ္သည့္အခါ အေကာင္းအဆုိး အမွားအမွန္ကို တုိင္းတာျပီး ဆုံးျဖတ္ရန္
ေပတံတစ္ေခ်ာင္း သုိ႕မဟုတ္ ခ်ိန္ခြင္တစ္ခုေတာ့ လုိသည္။ ထုိေပတံ သုိ႕မဟုတ္ ခ်ိန္
ခြင္ကို သေဘာတရားဟု ေခၚသည္။

ျဖစ္ပုံက သည္လုိ ….။ ဘယ္သူမျပဳ မိမိမွဳ ……။
ကဗ်ာဆရာေတြ ဖီလုိဆုိဖာ မဟုတ္ေလေတာ့ စကားေတြကို မဆင္မျခင္ လႊတ္ခနဲ
ေျပာခ်မိတတ္သည္။ မွားလွ်င္လည္း ခြင့္လႊတ္ေနာ္။ လြန္တာရွိ ၀ႏၵာမိေပါ့ ….။
သည္လုိ ကဗ်ာ သုိ႕မဟုတ္ အႏုပညာ ခြင့္လႊတ္သည္းခံမွဳ (Poetic Licence)
ေတာင္းတတ္ၾကသည္။ ပရိသတ္ကလည္း ခြင့္လႊတ္သည္းခံမွဳ ေပးျမဲတည္း။
အဲ … မေပးသည္က ဖီလုိဆုိဖာေတြ။ သူတုိ႕က အားနာတတ္သူေတြ မဟုတ္။
သူတုိ႕ကသာ ငါ့စကား ႏြားရ လုပ္ခ်င္ လုပ္မည္။ သူမ်ား လုပ္လွ်င္ေတာ့ သည္းမခံ။
ခြင့္မလႊတ္။ ဤသည္က သူတုိ႕အက်င့္။

ဟုိးမာၾကီးက မဆင္မျခင္ လႊတ္ခနဲ ေျပာခ်မိဖူးသည္။ သူ၏ အိလိယက္ ကဗ်ာၾကီး
ကို နတ္ဘုရားမ (Goddess) မ်ားက ေပးသည့္ အစြမ္းတန္ခုိးႏွင့္ စပ္သည္ ဟူသတဲ့။
ေနာက္ ကဗ်ာဆရာၾကီးတစ္ဦး ျဖစ္သူ ဟီးဆီယက္ကမူ နတ္ဘုရားမ မူး(ဇ္)
(Muses) မ်ားသည္ သူ႕အား ကိုယ္ထင္ျပ၊ စကားဆုိခဲ့သည္ဟု ေရးခဲ့သည္။

စကားမစပ္ ျဖတ္ေျပာခ်င္သည္။ ေခါမတုိ႕၏ ေဂါ့(ဒ္) ဆုိသည္မ်ားကို နတ္ဘုရားမ်ား
ဟု ကြ်န္ေတာ္ မေခၚခ်င္။ ေခါမ ေဂါ့(ဒ္) မ်ားက ေပြသည္၊ ဗရုတ္က်သည္၊ ၾကာကူရီ
ရုိက္တတ္သည္။ မဟုတ္တာေတြေရာ ဟုတ္တာေတြေရာ အကုန္လုပ္သျဖင့္ လူႏွင့္
အလြန္တူသည္။ တန္ခုိးၾကီးတာေလးသာ ထူးသည္။ သူတုိ႕ကုိ နတ္ဘုရားဟု ေခၚ
ရေသာအခါ အျခားဘုရားေတြကို အားနာဖုိ႕ ေကာင္းသည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕၏ သုံးလူ႕
ထြတ္ထား သဗၺညဳ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ကား လားလားမွ် မဆုိင္။ မုိးႏွင့္ေျမ၊ နံ႕သာဆီ
ႏွင့္ ေရနံမက ကြားျခားျခင္းမက ကြားျခားသည္။

သူတုိ႕၌ ရွိသည္ဆုိေသာ တန္ခုိးကုိ ႏွဳိက္ႏွဳိက္ခြ်တ္ခြ်တ္ လုိက္စူးစမ္း ၾကည့္ေတာ့လည္း
တန္ခုိး အေသးစားေလးေတြ၊ ခြ်တ္တား၀ါလား တန္ခုိးေတြ …။ သည္ေတာ့ … နတ္
ဘုရားဆုိသည့္ စကားႏွင့္ သူတုိ႕ မတန္ပါ။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ သူတုိ႕ကို နတ္၊ နတ္သမီး
ဟုပဲ ေခၚမည္။ နတ္လုိ႕ပဲ ဆက္၍ေခၚမည္ ေဂါ့(ဒ္)။

မူး(ဇ္)ဟု ေခၚေသာ ေခါမ နတ္သမီး (၉)ေဖာ္ ရွိသည္။ သူတုိ႕၏ အမည္မ်ားကား-
(၁)ကလီယက္ပီး(Calliope)(စကားအလကၤာႏွင့္ ေမာ္ကြန္း ကဗ်ာရွင္မ)
(၂)ကလီအုိး(Clio) (သမုိင္း ပညာရွင္မ)
(၃)ယူးတားပီ (Euterpe) (ဂီတႏွင့္ ခံစားမွဳ ကဗ်ာရွင္မ)
(၄)မဲ(လ္)ပြန္မနီး(Melpomene) (အလြမ္း ဇာတ္ရွင္မ)
(၅)တား(ပ္)ဆစ္ကရီး (Terpsichore) (အက ပညာရွင္မ)
(၆)အီရက္တုိး (Erato) (အခ်စ္ ကဗ်ာရွင္မ)
(၇)ေပၚလီဟင္းနိယ(Polyhymnia) (ဘာသာေရး ကဗ်ာရွင္မ)
(၈)ယူေရးနိယ(Urania) (နကၡတၱေဗဒ ရွင္မ)
(၉)ေသးလိယ (Thalia) (ဟာသဇာတ္ႏွင့္ ေက်းလက္ေတာရြာ ကဗ်ာရွင္မ)

ဤစာရင္းအတုိင္းဆုိလွ်င္ နတ္သမီးေတြလည္း မေခလွ။ သူ႕အထူးျပဳမွဳႏွင့္ သူႏွင့္။
အလြမ္းသမေလးေတြ၊ ဟာသမယ္ေလးေတြ၊ ခံစားမွဳ ေဒ၀ီေတြ၊ ဘ၀ သရုပ္ေဖာ္
ေဒ၀ီေတြ၊ ဓမၼ ေတးသံရွင္ေတြ။ အဟင္း … ကလ်ာတုိ႕၊ မမုိးေျမတုိ႕၊ မေလးလုံတုိ႕၊
ခင္ေဆြဦးတုိ႕၊ မုိးမုိး(အင္းလ်ား)တုိ႕၊ စုလွျဖဴတုိ႕၊ မုိးမုိး(ေဆးတကၠသုိလ္)၊ ဂ်ဴးတုိ႕၊
စမ္းစမ္းႏြဲ႕(သာယာ၀တီ)တုိ႕၊ မအိတုိ႕၊ႏုႏုရည္(အင္း၀) တုိ႕ …… ေကာင္းကင္ဘုံမွာ
ရွိၾကသားကလား။ ဘုန္းႏုိင္တုိ႕ ေမာင္သာရတုိ႕သာ မရွိဟန္ တကား။

ဟုိးမာတုိ႕ ဟီးဆီယက္တုိ႕မွ စ,ကာ ေခါမ ကဗ်ာဆရာေတြက သူတုိ႕ ကဗ်ာမ်ားကို
မူး(ဇ္)တုိ႕ ေပးေသာ တန္ခုိးႏွင့္ စပ္သည္ဟု ေျပာၾကသည္။
တစ္နည္းဆုိလွ်င္ ေခါမကဗ်ာဆရာေတြကပင္ စာေပသေဘာတရား တရပ္ အမွတ္
မတင္ ခ်ေပးမိလ်က္သား ျဖစ္သြားၾက၏။
မိမိတုိ႕ ကဗ်ာမ်ားသည္ ေကာင္းသည္၊ ျမတ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ မိမိတို႕ ကဗ်ာ
မ်ားသည္ မူး(ဇ္)တုိ႕ ထံမွ လာသည္။ ဘယ္သူ ဘာေျပာခ်င္ၾက သနည္း။

ဟုတ္ကဲ့၊ ေစာေစာပုိင္းကမူ ဘယ္သူကမွ် ဘာမွ် မေျပာၾကပါ။
သုိ႕ရာတြင္ တုိးတက္ေသာ ေခတ္ၾကီးက ေရာက္လာသည္။ တုိးတက္ေသာ ေခတ္
ၾကီးကုိ ဆုိကေရးတီး(ဇ္)တုိ႕ ပေလတုိ တုိ႕က ေခါင္းေဆာင္ၾကသည္။ အဲ … သူတုိ႕
ကမူ အမ်ားၾကီး ေျပာခ်င္သည္။ ေျပာလည္း ေျပာၾကသည္။ ကဗ်ာဆရာေတြ တြင္
မက ကဗ်ာေတြကိုပင္ စုတ္ျပတ္သြားေအာင္ ေျပာၾကသည္။

ကဗ်ာဆရာႏွင့္ ဖီလုိဆုိဖာတုိ႕၏ ရန္ပြဲ …။
စာေပသေဘာတရား သမုိင္းပညာရွင္တုိ႕က ဤအတုိင္း နာမည္ေပးၾကသည္။ ရန္ပြဲ…။

ခရစ္မေပၚမီ ႏွစ္(၃၉၉) တ၀ုိက္တြင္ စ,ခဲ့သည္။
….. ….. …..

(၁၀)

ပေလတုိ၏ စာေပႏွင့္ အႏုပညာ သေဘာတရားမ်ားကို ကြ်န္ေတာ္ အထက္တစ္ေနရာ
၌ ဆုိခဲ့ေသာ သမၼတႏုိင္ငံ ေခၚသည့္ က်မ္း၌ ေတြ႕ရသည္။ ထုိ႕အျပင္လည္း သူ၏ မနည္း
လွေသာ “ေဆြးေႏြးျခင္း” (Dialogue) ေခၚ က်မ္းမ်ား၌ ေတြ႕ရသည္။ ထုိက်မ္းမ်ားကာ …
(၁)အုိင္းယင္ (Ion)
(၂)ဖီးဒုိ (Phaedo)
(၃)ဆင္ပုိးဇီယင္ (Symposium)
(၄)ဖီးဒရက္(စ္) (Phaedrus) တုိ႕ ျဖစ္ၾကသည္။

ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ား၌ ႏွစ္ဦး အခ်ီအခ် ေဆြးေႏြးဟန္ ေရးသားသည္။ ပေလတုိက
သူ႕ဆရာအဘုိးၾကီး ဆုိကေရးတီး(ဇ္) က ေခါင္းေဆာင္ ေဆြးေႏြးသည့္ သဏၭာန္
ေရးသည္။ ဆုိကေရးတီး(ဇ္) က အလြန္စကားတတ္သည္။ ကတ္သီးကတ္သတ္
ေတြးျပီး ကတ္သီးကတ္သတ္ ေမးတတ္သည္။ သူႏွင့္ေတြ႕လွ်င္ မလြယ္။ ယခုေခတ္
စကားႏွင့္ ေျပာရလွ်င္ ေကာင္းေကာင္း“အႏႊာ” ခံရသည္။ ေၾသာ္ … ယခုေခတ္လည္း
ေ၀ဖန္ေရး ဆရာအခ်ဳိ႕ ႏႊာေနၾကသည္။ အျပစ္မတင္သာ။ ပေလတုိၾကီးက စ,ႏႊာ
ခဲ့သည္ကိုး။

အုိင္းယင္က်မ္းမွ အုိင္းယင္ဆုိေသာ သူငယ္မွာ ဆုိကေရးတီး(ဇ္) သုိ႕မဟုတ္ ပေလတုိ
၏ အႏႊာကုိ ေရွးဦးစြာ ခံရသူ ျဖစ္ေလသည္။

အုိင္းယင္ကား “ရက္(ပ္)ဆဒီး” (Rhapsode) တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ရက္(ပ္)ဆဒီး ဆုိသည္
မွာ အတတ္ပညာရွင္ တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ဇာတ္ေဆာင္တစ္ဦးႏွင့္ စာေပ ပါေမာကၡ တစ္ဦး
ကို ေပါင္းလုိက္လွ်င္ ရက္(ပ္)ဆဒီး တစ္ဦး ရသည္ဟု ဆုိၾကသည္။ သူ႕ကဗ်ာေတြကို
အသံေကာင္းေကာင္း၊ အမူအရာ ေကာင္းေကာင္းႏွင့္ ရြတ္လည္း ရြတ္ျပသည္။ ရွင္း
လည္း ရွင္းျပသည္။ ေ၀ဖန္လည္း ေ၀ဖန္ျပသည္။ “မင္းသား ပါေမာကၡ” ဟု ေခၚလွ်င္
မမွားဟု ထင္သည္။ ကြ်န္ေတာ္၏ ခ်စ္လွစြာေသာ ကြယ္လြန္သူ ဗုိလ္ဗကိုႏွင့္ တူမည္
ထင္သည္။

မင္းသာ ပါေမာကၡ ျဖစ္ရန္ မလြယ္ပါ။ သူတုိ႕ အတတ္ပညာကုိ “ရက္(ပ္)ဆဒီ”
(Rhapsody) ဟု ေခၚသည္။ ဆရာေကာင္းေကာင္းႏွင့္ ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္းတြင္
ႏွစ္ရွည္လမ်ား သင္ၾကားရသည္။ သင္ခ်င္တုိင္း သင္၍ မရ။ ဥပဓိရုပ္ကလည္း
ေကာင္းရမည္။ ဆရာသုခတုိ႕လုိ အသံလည္း ေကာင္းရမည္။ ဆရာဗိုလ္ဗကိုတုိ႕လုိ
အမူအရာလည္း ေကာင္းရမည္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ မီလုိက္ေသာ ဆရာၾကီး ေဒါက္တာ
ထင္ေအာင္တုိ႕၊ ဆရာၾကီး ဦးဧေမာင္ (တကၠသုိလ္ ေမာင္သန္႕ဇင္) တုိ႕၊ ယခုတုိင္
သက္ေတာ္ ထင္ရွား ရွိၾကသည့္ ဆရာ ေဇာ္ဂ်ီ၊ ဆရာ မင္းသု၀ဏ္တုိ႕လုိ စာတတ္ျပီး
ဗဟုသုတ ၾကြယ္ရမည္။

ေက်ာင္းဆင္းရုံႏွင့္ မင္းသားပါေမာကၡ မျဖစ္ေသး။ ပညာရဲရင့္ ပြဲလယ္တင့္ေၾကာင္း
ျပရန္ ပြဲတုိးဖူးရမည္။ ပြဲတုိးသည္ ဆုိသည္မွာ ပရိသတ္ေရွ႕၌ ျပိဳင္ပြဲေတြ ၀င္ရျခင္း
ျဖစ္ေလသည္။

အုိင္းယင္ ေဟာေျပာေသာ ပြဲမွာ ပရိသတ္ ႏွစ္ေသာင္း တက္သည္ဟု ဆုိ၏။ သည္
ပရိသတ္ၾကီးကို ကဗ်ာရြတ္ျပီး ငုိေအာင္၊ ရယ္ေအာင္၊ ေဒါထေအာင္၊ ထိတ္လန္႕ေအာင္၊
ၾကည္ႏူးေအာင္၊ ေၾကကြဲေအာင္၊ သံေ၀ဂ ရေအာင္ အုိင္းယင္က ျပဳလုပ္ႏုိင္ခဲ့သည္။
ျပိဳင္ပြဲၾကီး၌ ပထမရျပီး ဆုလာဘ္မ်ားႏွင့္ ေက်ာ္ၾကားမွဳကို အုိင္းယင္က ရခဲ့သည္။
အဲသည္ ….. အုိင္းယင္ကို ပေလတုိၾကီးက ႏႊာသည္။
စုတ္ျပတ္သြားေအာင္ ႏႊာသည္။
….. ….. ……

(၁၁)

စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာမ်ားသည္ စာမေရး ကဗ်ာမေရးလွ်င္ စကားေျပာေနတတ္
သည္။ စကားေျပာရသည္ကိုလည္း ၀ါသနာ ပါၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ စာအေၾကာင္း
ကဗ်ာအေၾကာင္း သြား မ,စႏွင့္၊ စ,လုိက္လွ်င္ ေျပာလုိက္မည္။ ထမင္းေမ့ ဟင္းေမ့၊
ေရွ႕မၾကည့္ ေနာက္မၾကည့္။

ဆုိကေရးတီး(ဇ္)က ဤဉာဥ္ကို သိပုံရသည္။ အုိင္းယင္ကို ကဗ်ာအေၾကာင္း သြား
စ,သည္။ ရက္(ပ္)ဆဒီးတုိ႕၏ အတတ္ပညာမွ လွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္မ်ားကို စုံစမ္းလုိဟန္
ႏွင့္ စကား စ,သည္။ ေထာင္ေခ်ာက္ကို မသိ။ ဆုိင္းတီးေပးသည္ကိုသာ သိေသာ
အုိင္းယင္ကလည္း ေကြးေနေအာင္ က,ေတာ့သည္။ ကုိယ္က နဂုိကတည္းက စကား
ေျပာခ်င္သူ မဟုတ္လား။

အုိင္းယင္ စကားကုိ ေထာက္ေထာက္ျပီး ဆုိကေရးတီး(ဇ္)က ေၾကာက္စရာ ေမးခြန္း
ေတြ ထုတ္လာ၏။ အုိင္းယင္က စြတ္ေျဖ၏။ ေနာက္ေမးခြန္း လာ၏။ စြတ္ေျဖျပန္၏။
အေျဖမတတ္ေတာ့ ကုိယ့္ရွဴးကုိယ္ပတ္ျပီး အရူး ျဖစ္ေတာ့၏။

ကဗ်ာဆုိသည္ ဘာနည္း။ ကဗ်ာ၏ မူလအစက ဘာနည္း။ ကဗ်ာဆရာ ေျပာေနသည္
ႏွင့္ ကဗ်ာ၏ မူလအစသည္ မည္သုိ႕ ဆက္သြယ္ေနသနည္း။

ဆုိကေရးတီး(ဇ္)၏ ေမးခြန္းမ်ား ျဖစ္သည္။ ရုိးရုိးေလးႏွင့္ ေၾကာက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ
ေမးခြန္းမ်ား ျဖစ္သည္။

မသိ၍ ေမးသည္ မဟုတ္။ သိလ်က္ သုိ႕မဟုတ္ ကုိယ့္အေျဖ ကိုယ္သိလ်က္ မသိ
ခ်င္ေယာင္ေဆာင္၍ ေမးသည္။ ႏြားေက်ာင္းသား ေမး ေမးသည္ မဟုတ္။ ဘုရား
အေလာင္းေမး, ေမးသည္။ ေျဖသူကသာ ႏြားေက်ာင္းသား ျဖစ္ေန၏။

ထုိအခ်ိန္အထိက ကဗ်ာေတာ့ ရွိေနသည္။ ကဗ်ာဆရာေတြလည္း ရွိေနသည္။
ကဗ်ာဆုိရာ၌ ယခုေခတ္ေလာက္မူ ကဗ်ာ အမ်ဳိးအစား မမ်ားေသး။ အဓိကအား
ျဖင့္ ကဗ်ာအမ်ဳိးအစားၾကီး ႏွစ္ခုသာ ရွိေသးသည္။ တစ္ခုကား “အက္ပစ္”(Epic)
ေခၚ ေမာ္ကြန္း ကဗ်ာ ျဖစ္ေလသည္။ တစ္ခုကား “လုိင္းရစ္(ခ္) (Lyric) ေခၚ ခံစား
မွဳ ကဗ်ာ ျဖစ္သည္။

အက္ပစ္သည္ ဗဟိဒၶေခၚ ျပင္ပအေၾကာင္းအရာမ်ားကို စပ္သည္။ လုိင္းရစ္(ခ္)
က အဇၩတၱေခၚ ကဗ်ာဆရာ၏ အတြင္း သႏၱာန္မွ ခံစားျခင္းကို အသားေပးသည္။
လုိင္းရစ္(ခ္)၏ မ်ဳိးခဲြ ကဗ်ာမ်ားမွာ ….
(၁)ဆုိးနစ္ (Sonnet)
(အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုတည္းကို စူးစုိက္ ဖြဲ႕ႏြဲ႕သည္။ ဥပမာ- အခ်စ္။)
(၂)အယ္လက္ဂ်ီ (Elegy)
(ကြယ္လြန္သူ၏ ဂုဏ္ရည္ကို ခ်ီးမြမ္း၍ လြမ္းဆြတ္ တ,သသည္။)
(၃)အုိး(ဒ္) (Ode)
(တစ္ဦးဦး တစ္ခုခုကို ခ်ီးမြမ္း ဂုဏ္တင္ စပ္သည္။)
(၄) ဟင္း(မ္) (Hymn)
(ဘုရား၊ နတ္၊ တန္ခုိးရွင္တုိ႕၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ခ်ီးက်ဴး ပူေဇာ္သည္။)

အိလိယက္ႏွင့္ ယူးလစ္ဆီး၏ ကဗ်ာၾကီးေတြအေၾကာင္း ေရးခဲ့ျပီးျပီ။ မူး(ဇ္)မ်ား
ကုိယ္ထင္ျပသည္ ဆုိေသာ ဟီးဆီယက္ အေၾကာင္းလည္း ေရးခဲ့ျပီးျပီ။ ဟီးဆီ
ယက္ကား ေခါမ နတ္သမုိင္းကို ျပေသာ “သီအုိဂနီ” (Theogony) ဆုိသည့္
အက္ပစ္ ကဗ်ာၾကီးကို စပ္ခဲ့သည္။ ဟုိးမာတုိ႕ ဟီးဆီယက္တုိ႕က အက္ပစ္ကဗ်ာ
ဆရာၾကီးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

လုိင္းရစ္(ခ္) ကဗ်ာဆရာၾကီးမ်ားလည္း ရွိၾကသည္။ သူတုိ႕အနက္ အထင္ရွားဆုံး
မွာ “ပင္ဒါ” (Pindar) ျဖစ္သည္။ ခရစ္ မေပၚမီ (၅၂၂)မွ (၄၃၃) အတြင္းခန္႕၌ ေန
သြားခဲ့၏။ သူက အုိး(ဒ္) ကဗ်ာၾကီးမ်ား စပ္သည္။ “ပင္ဒရစ္(ခ္) အုိး(ဒ္) (Pindaric
Ode) ဟူေသာ ကဗ်ာပုံစံ အမည္ ထားခ်န္ ရစ္သည္။ သူ႕ အုိး(ဒ္) ပုံစံက ဥေရာပ
၌ ေႏွာင္းလူတုိ႕ စပ္ၾကသည့္ အုိး(ဒ္)မ်ားႏွင့္ မတူ။ ၾကီးက်ယ္သည္။ ခန္႕ညားသည္။
ေလးနက္သည္။ ဖြဲ႕ပုံဖြဲ႕နည္း စနစ္ၾကီးျပီး စည္းကမ္း တင္းသမွ် သိမ္ေမြ႕လွပသည္။

ေခါမ ျပဇာတ္ၾကီးမ်ားကိုလည္း ကဗ်ာေလာကတြင္ ထည့္ ေရတြက္ရသည္။ ျပဇာတ္
စကားမ်ားသည္ ကဗ်ာမ်ား သုိ႕မဟုတ္ လကၤာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

ျပဇာတ္မွာလည္း “ထရက္ဂ်ဒီ” (Tragedy) ႏွင့္ “ကြန္မဒီ” (Comedy) ဟု ႏွစ္မ်ဳိး
ရွိေၾကာင္း အမ်ားသိၾကျပီး ျဖစ္သည္။ ထရက္ဂ်ဒီကုိ အလြမ္း၊ ကြန္မဒီကုိ ဟာသဟု
ေယဘုယ် ဘာသာျပန္ၾကသည္။ ကြန္မဒီကို ဟာသဟု ျပန္ျခင္းမွာ မလြဲလွပါ။ ဟာသ
ဆုိလွ်င္လည္း မွန္ပါသည္။ ဟာသ မဟုတ္ေသာ္လည္း စိတ္ထိခုိက္ ေၾကကြဲဖြယ္ႏွင့္
ဇာတ္မသိမ္းေသာ ဇာတ္မွန္သမွ်ကုိ ကြန္မဒီဟု ေခၚသည္။ အဆင့္ျမင့္ေသာ ကြန္မဒီ
မ်ားကား လူ႕သဘာ၀မွ ခြ်တ္ယြင္း အားနည္းခ်က္မ်ား၊ လူ႕ေဘာင္မွ မတရားမွဳ၊
မညီမွ်မွဳ၊ ေၾကာင္သူေတာ္လုပ္မွဳ၊ အယူသီးမွဳ စသည္တုိ႕ကို သေရာ္ေျပာင္ေလွာင္
သည္။

ထရက္ဂ်ဒီကား …. အလြမ္း မဟုတ္ေခ်။ အလြမ္းထက္ သိမ္ေမြ႕ေလးနက္သည္။
ထရက္ဂ်ဒီ မွန္လွ်င္ စိတ္ထိခုိက္ ေၾကကြဲဖြယ္ႏွင့္သာ ဇာတ္သိမ္းရသည္။ စိတ္ထိ
ခုိက္ ေၾကကြဲဖြယ္အျဖစ္ ေရာက္ေစေသာ အေၾကာင္းသည္ အလြန္ အေရးၾကီး၏။
သာမန္အေၾကာင္း မဟုတ္။ “လႊဲေရွာင္ေသြျခင္းဌာ မျဖစ္သည့္” အေၾကာင္းမ်ဳိး
သာတည္း။

ေခါမ ထရက္ဂ်ဒီမ်ားမွ အေၾကာင္းကား “ၾကမၼာဆုိး” (Fate) ျဖစ္ေလသည္။ ပုိမုိ
ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ဆုိရလွ်င္ ထရက္ဂ်ဒီမွ အေၾကာင္းဟူသည္မွာ “ရီေမာ(စ္) လက္(စ္)
၀တ္ကင္း ေအာ့(ဖ္)ဖိတ္” (remorseless working of fate) ျဖစ္သည္။ ဆီေလ်ာ္
ေအာင္ ဘာသာျပန္ရလွ်င္ “မ်က္ႏွာမေရြး မေထာက္မညွာ မတြန္႕မဆုတ္ မိမိ
သေဘာ မိမိ ေဆာင္သြားသည့္ ကံၾကမၼာ၏ ရက္စက္ျခင္း” ဟု ဆုိရမည္။ ရရွိေစေသာ
ခံစားမွဳကား အလြမ္းမည္ကာ မဟုတ္။ ပါဠိဘာသာျဖင့္ “သံေ၀ဂ” ဟု လည္းေကာင္း၊
“သံေ၀ဇန” ဟု လည္းေကာင္း ေခၚေသာ သေဘာမ်ဳိးသာတည္း။ ထိတ္လန္႕ျခင္း၊
တုန္လွဳပ္ျခင္း၊ ေၾကကြဲျခင္း၊ အသိတရား ရျခင္း၊ ကရုဏာသက္ျခင္း သေဘာအားလုံး
တည္း။ ဤအခ်က္သည္ အလြန္အေရးၾကီးပါသည္။

ေႏွာင္းေခတ္ ျပဇာတ္၊ ရုပ္ရွင္၊ ၀တၳဳရွည္တုိ႕တြင္ ထရက္ဂ်ဒီ၏ အေၾကာင္းသေဘာ
သည္ ေျပာင္းလာ၏။ ကံၾကမၼာသာ မကေတာ့ဘဲ ဒုကၡေရာက္ေစတတ္သည့္ စာရိတၳ၊
စိတ္သေဘာထား၊ စိတ္ေဖာက္ျပန္မွဳ၊ ပတ္၀န္းက်င္ ဖိအားတုိ႕သည္ အေၾကာင္း
မ်ား ျဖစ္လာၾက၏။

ပေလတုိတုိ႕ အရစၥတုိတယ္(လ္)တုိ႕အတြက္ စာေပဆုိသည္မွာ ကဗ်ာကို ဆုိလုိသည္။
ကဗ်ာဆုိသည္ ရွိေနျပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ကဗ်ာေရးဖြဲ႕နည္းျပက်မ္း သုိ႕မဟုတ္ ပညာ
ျဖစ္သည့္ “ပေရာ့ဆဒီ” (Prosody) ရွိေနျပီ။ စကားသုံး စကားႏွဳန္းျပ ပညာ “ရက္
တာရစ္(က္)” (Rhetoric) လည္း ရွိေနျပီ။ မရွိေသးသည္က “ပုိးအက္တစ္(စ္)”
(Poetics) ေခၚ “ကဗ်ာသေဘာတရား ပညာ”။

အုိင္းယင္ကို ဆုိကေရးတီး(ဇ္)ၾကီးက ကဗ်ာ သေဘာတရား ပညာ ေမးခြန္းေတြ ထုတ္
ေနသည္။
….. ….. ……

(၁၂)

ကဗ်ာဆုိသည္က လူ႕သမုိင္းတြင္ တျဖည္းျဖည္း ျဖစ္ေပၚ ေျပာင္းလဲမွဳ သေဘာ
(evolution) ျဖင့္ ထြန္းကားလာေသာ အတတ္ပညာ တစ္ခု ျဖစ္သည္။ သေဘာတရား
စနစ္တစ္ခုအတြက္ လုိအပ္ေသာ မူလအေျခခံတရား “အက္ဆီအင္(မ္)” (axiom)
ေတြ စဥ္းစားတီထြင္။ ထုိမူလ အေျခခံတရား ရျပီဆုိလွ်င္ ယင္းအေပၚ မွီေထာက္လ်က္
ေနာက္ထပ္ သေဘာေတြ ထပ္ပြား။ သည္နည္းျဖင့္ သေဘာတရား စနစ္တစ္ခုကို
တည္ေဆာက္ ရသည္။

ဥပမာ …. တစ္ဆုိသည့္ သေဘာကို စဥ္းစားျပီး လက္ခံ အတည္ျပဳၾကသည္
ဆုိပါစုိ႕။ ယင္းအေပၚ မွီေထာက္ျပီး ႏွစ္တုိ႕၊ သုံးတုိ႕၊ ေလးတုိ႕ ဆုိသည့္ သေဘာ
ေတြ ထပ္ပြား၍ ရသည္။ ေၾသာ္ … ထုိေၾကာင့္လည္း တစ္ ႏွစ္ သုံး ေလးေတြကို
“နက္ခ်ရယ္နမၻာ” (Natural numbers) ေတြဟု ေခၚသည္။ တစ္ဆုိသည့္
သဘာ၀ကို သိသည္ မဟုတ္လား။ သည္ေတာ့ …. ႏွစ္ ဆုိတာ နားလည္ျပီ ဆုိပါ
ေတာ့။ တစ္ကို လက္မခံဘဲႏွင့္ေတာ့ ႏွစ္ သြားလုပ္လုိ႕ မရဘူးေနာ္။ ဒါပဲ ….။
လက္ခံတယ္။ မဟုတ္လား။ တစ္သေဘာကို ျငင္းခ်င္သလား။ ျငင္း၀ံ့သလား။
ျငင္း၀ံ့ရင္ ျငင္း။ မျငင္းဘူး။ အဲ …မျငင္းရင္ ဆက္သြား။ ဒါ သခၤ်ာစနစ္။ ဆက္သြား။
သြားခ်င္သေလာက္ သြား။

သခၤ်ာမွ “ေဖာမဲလစ္ဇင္း” (Formalism) ၀ါဒသမားေတြက သည္အတုိင္းသြားသည္။
ေဟ့ …မင္းတုိ႕ အနက္ဖြင့္ဆုိတဲ့ တစ္သေဘာကို တုိ႕လက္မခံဘူး ေဟ့။ တုိ႕မွာလဲ
တုိ႕တစ္ႏွင့္ တုိ႕။ သည္ေတာ့ တုိ႕ႏွစ္ႏွင့္ တုိ႕။ ႏွစ္ သေဘာမွာ တစ္ သေဘာက ဘာ
၀င္ရွဳပ္ရတာလဲ။ ႏွစ္ ကို ႏွစ္ လုိ႕ တစ္ႏွင့္ ကင္းျပီး ႏွစ္ အတုိင္း သိလုိ႕ ရတယ္။
ဘာေျပာခ်င္လဲ။

ဤသည္က သခၤ်ာမွ “အင္တူးအစ္ရွင္နယ္လစ္ဇင္း” (Intuitionalism) ၀ါဒသမား
ေတြ၏ အျမင္။ သူတုိ႕လည္း သူတုိ႕နည္းႏွင့္ သူတုိ႕ ဆက္သြားေနၾကသည္။

အလြန္တိက်ပါသည္ ဆုိေသာ သခၤ်ာ၌ပင္ ေျပာရခက္ ဆုိရခက္သည္ေတြ ရွိေန
သည္။ ဟုိလုိေျပာ၍ရေသာ သေဘာေတြ ရွိသကဲ့သုိ႕ သည္လုိေျပာ၍ရေသာ
သေဘာေတြ ရွိေနသည္။ မရွိေသာ သေဘာကို အရွိဟု လုပ္ထားသကဲ့သုိ႕ အရွိ
သေဘာကုိ မရွိဟု လုပ္ထားသည့္ သာဓကေတြ ရွိေနသည္။

ကဗ်ာဆုိသည္က ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္ စစ္ေဆးသုံးသပ္ တည္ေဆာက္ထားေသာ
သေဘာတရား စနစ္တစ္ခု မဟုတ္။
ကဗ်ာဆုိသည္က အင္း … သည္လုိပဲ ေပၚလာသည္။ ကဗ်ာ ဆုိတာလည္း …
အင္း … ကဗ်ာလုိ႕ ေခၚေနၾကတာေလ။ သိတယ္ မဟုတ္လား။ ကဗ်ာဆရာၾကီး
ေတြ စပ္ခဲ့တာဟာ ကဗ်ာေပါ့။ ကဗ်ာက ဘာအလုပ္ လုပ္သလဲ။ ဒုကၡပဲ ….
က်ဳပ္ ဘယ္လုိ ေျပာရမလဲ။
ကဗ်ာဆရာက ကဗ်ာစပ္တယ္ေလ။ ျပီးေတာ့ ကုိယ္တုိင္ ရြတ္ဆုိျပမယ္။ ဟုိးမာတုိ႕၊
ဟီးဆီယက္တုိ႕ မရွိေတာ့ က်ဳပ္တုိ႕ ရက္(ပ္)ဆဒီးေတြက ရြတ္ျပတယ္ေလ။ လူေတြ
က နားေထာင္ၾကတယ္။ အဲ … ႏွစ္လဲ ႏွစ္ျခိဳက္ၾကတယ္။ လြမ္းစရာေတြ႕ရင္ လြမ္း
ၾကတယ္ေလ။ ရယ္စရာေတြ႕ရင္ ရယ္ၾကတယ္။ ေဒါသထြက္စရာေတြ႕ရင္ ေဒါသ
ထြက္ၾကတယ္။ ၾကည္ႏူးစရာေတြ႕ရင္ ၾကည္ႏူးၾကတယ္။ မုန္းစရာေတြ႕ရင္ မုန္းျပီး
ခ်စ္စရာေတြ႕ရင္ ခ်စ္ၾကတယ္။ ရြံစရာေတြ႕ရင္ ရြံျပီး ၾကည္ညိဳစရာေတြ႕ရင္ ၾကည္ညိဳ
ၾကတာပဲ။ အဲဒါ … က်ဳပ္သိတဲ့ ကဗ်ာပဲ။ ဒီထက္ေတာ့လဲ ပိုမသိဘူး။ ခင္ဗ်ားသိရင္
ေျပာ၊ က်ဳပ္နားေထာင္မယ္။ ခင္ဗ်ား ေျပာခ်င္တာ ေျပာ။ ကဗ်ာကို ေကာင္းတယ္လုိ႕
ေျပာခ်င္ေျပာ၊ မေကာင္းဘူးလုိ႕ ေျပာခ်င္လဲ ေျပာ။ ခင္ဗ်ားေျပာလုိ႕ ကဗ်ာ ဘာမွ
ျဖစ္မသြားဘူး။ အဲ … လူေတြက မေကာင္းဘူးလုိ႕ ေျပာလာရင္ေတာ့ က်ဳပ္တုိ႕ ဂရုစိုက္
ရမယ္။

အုိင္းယင္သည္ ဤသုိ႕ေသာ ရုိးရုိးႏွင့္ ရဲရဲ ရင္ဆုိင္လုိက္လွ်င္ ကိစၥက တစ္မ်ဳိးျဖစ္သြား
မည္။ တစ္ခု ခက္သည္ကား အုိင္းယင္ တကယ္ ရွိ မရွိ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ မသိ။ မရွိဖုိ႕က
မ်ားသည္။ အုိင္းယင္သည္ ပေလတုိၾကီး ဖန္တီးထားေသာ ဇာတ္ေဆာင္သာ ျဖစ္
ဖုိ႕မ်ားသည္။ သည္ေတာ့ ပေလတုိၾကီး ေျပာခုိင္းသည္ကိုသာ ေျပာရသည္။ ေျပာ
ခုိင္းသမွ်မွာလည္း ဆုိကေရးတီး(ဇ္)ၾကီး ႏွံ၍ေကာင္းေအာင္၊ ႏႊာ၍ ေကာင္းေအာင္။

အုိင္းယင္က ကဗ်ာဘာလုပ္သည္ ဆုိျခင္းကို ေရွးကဗ်ာ ဆရာၾကီးေတြ ေျပာခဲ့သည့္
အတုိင္း ဆုပ္ဖက္တြယ္ထားသည္။
ကဗ်ာကို နတ္မ်ားက ေပးသည္။ မူး(ဇ္)မ်ားက ေပးသည္။
အုိင္းယင္သည္ ဟုိးမာကိုသာ ကိုးကြယ္ျပီး ပင္ဒါကို ေမ့ထားပုံ ရသည္။

ပင္ဒါက နတ္ေတြကို “ေခါက္”ထားလုိက္သည္။ ပင္ဒါ အလုိအရ ကဗ်ာသည္
“တက္ကနီး” (Techne) ေခၚ သင္,ေတြးရယူေသာ အတတ္မ်ဳိးမွ မလာ။ “ဖူး”
(Phua) မွ လာသည္ ဆုိ၏။ ဖူး ဆုိေသာ ေခါမစကားကို “ဂ်ီးနယက္(စ္)” (Genius)
ဟု အဂၤလိပ္ဘာသာ ျပန္သည္။ အထုံပါရမီကို ဆုိလုိသည္။

ေခါမေတြက ပါဠိ မတတ္။ ကံ၊ ကံ၏အက်ဳိးကိုလည္း မသိ။ ပ႗ိစၥသမုပၸါဒ္ စက္ရဟတ္
ကို သိဖုိ႕ကား ေ၀းစြ။ သည္ေတာ့ ပင္ဒါ ေျပာေသာ အထုံပါရမီ ဆုိသည္မွာ ကြ်န္ေတာ္
တုိ႕ သိေသာ အထုံပါရမီ ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္မည္။ ဂ်ီးနယက္(စ္) ဆုိေသာ စကားက
ေရာမေတြ သုံးေသာ လက္တင္စကားမွ လာသည္။ ေရာမေတြ ေျပာသည့္ ဂ်ီးနယက္(စ္)
ကား ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ေျပာေသာ အထုံပါရမီႏွင့္ မတူသည္က အမွန္။

ထားပါေတာ့။ ကဗ်ာသည္ နတ္မ်ားဆီက လာသည္ဟု မုိက္မုိက္ကန္းကန္း ေျပာ
သည္ထက္ စာလွ်င္ အထုံပါရမီက လာသည္ဟု ေျပာလွ်င္ အနည္းဆုံး သူကတ္
ကိုယ္ကတ္ ျငင္း၍ ရဦးမည္။
ယခုေတာ့ အုိင္းယင္က သူ႕ခြ်တ္တား၀ါလား တန္ခိုးရွင္ နတ္ေတြကို သြားပစ္အားကိုး
လုိက္သည္။

ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင့္သုံးရာေက်ာ္ သည္မွာဘက္မွ ကြ်န္ေတာ္က လွမ္းေအာ္ေျပာခ်င္သည္။
ေသဟဲ့ …. ။
….. ….. ….

(၁၃)

ဆုိကေရးတီး(ဇ္)ၾကီးက လည္သည္။ စကားေထာင္ေခ်ာက္ ဆင္ရာ၌ အလြန္လည္သည္။
ယခုေခတ္ ေ၀ဖန္ေရးဆရာ အမည္ခံ (အခ်ဳိ႕ေသာ) အႏႊာဆရာတုိ႕ ဆုိကေရးတီး(ဇ္)
ၾကီးကို ေန႕စဥ္ ထုိင္ထုိင္ ရွိခုိးေနၾကဖုိ႕ ေကာင္းသည္။ သူက အႏႊာဆရာအေပါင္းတုိ႕၏
ဆရာ့ဆရာ။ အႏႊာ ပါရဂူၾကီး။

တစ္ေနရာ၌ သူေျပာပုံကို နားေထာင္ၾကည့္ပါ။
“ …. ကဗ်ာဆရာ ဆုိသည္မွာ အလင္းေရာင္ ျဖစ္သတည္း။ အေတာင္ပံ တပ္ထား
ခံရေသာ ဘုရားသခင္၏ ပစၥည္းတစ္ခုတည္း။ သူ႕မွာ သူ႕ကိုယ္ပုိင္ ဘာမွ်မရွိ ျဖစ္
သတည္း။ သူ႕ကိုယ္တြင္း ဘုရားသခင္က တန္ခုိးမွဳတ္သြင္းလုိက္ေသာအခါမွ …၊
သူ႕စိတ္သည္ သူ႕ကုိယ္တြင္းမွာ မရွိေတာ့ပါမွ …. သူ စြမ္းလာသည္။ ဤအေျခအေန
မေရာက္သမွ် သူက ဘာေကာင္မွ် မဟုတ္။ အဘယ္ ဗ်ာဒိတ္စကားကိုမွ် တစ္ဆင့္
ပြား မေျပာႏုိင္။

သူရုိ႕ ဥေရာပ ကဗ်ာသမုိင္း၌ ထင္ရွားလွေသာ စကားျဖစ္သည္။ ေမးခ်င္သည္မွာ
…. ဤစကားသည္ ကဗ်ာမွာ ကဗ်ာဆရာကို ခ်ီးမြမ္းသည့္ စကားေလာ၊ ေျခာက္
ျပားမွ် မတန္ေအာင္ ေျပာလုိက္သည့္ စကားေလာ။

ကြ်န္ေတာ္ ဗ်ာဒိတ္ဟု ဘာသာျပန္လုိက္ေသာ ေခါမစကားမွာ “ေအာ္ရကယ္(လ္)”
(oracle) ျဖစ္ပါသည္။ ပါဠိပညာရွင္ၾကီး ခ်ဳိင္း(လ္)ဒါး(စ္)ကမူ “ဗ်ာကရဏ” ဟူေသာ
ပါဠိစကားကို ေအာ္ရကယ္(လ္)ဟု ျပန္ဆုိသည္။ ဗ်ာဒိတ္ႏွင့္ အနက္တူ ျပဳသည္။
ျမန္မာအမ်ား နားလည္ေသာ ဗ်ာဒိတ္ ဟူသည့္ စကားကိုသာ ကြ်န္ေတာ္ သုံးလုိက္
ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ေခါမလူမ်ဳိးေတြက ေဂါ့(ဒ္)ဟု ေခၚေသာ နတ္မ်ားကို ကိုးကြယ္ေၾကာင္း ကြ်န္ေတာ္
ဆုိခဲ့ျပီ။ သူတို႕နတ္ေတြက လူႏွင့္ စကားေျပာခ်င္လွ်င္ ေအာ္ရကယ္(လ္)မွ တဆင့္
ေျပာသည္။ တခါတရံေတာ့ ေအာ္ရကယ္(လ္)ဆုိသည္မွာ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္သည္။
တခါတရံေတာ့ နတ္၀င္သည္လုိ လူ ျဖစ္သည္။ ေနရာမွျဖစ္ျဖစ္၊ နတ္၀င္သည္ ပါးစပ္
မွ ျဖစ္ျဖစ္ ထြက္လာေသာ စကားကိုလည္း ေအာ္ရကယ္(လ္)ဟုပင္ ေခၚသည္။

အထက္ပါ စကားအျပင္ တစ္ေနရာ၌လည္း ဆုိကေရးတီး(ဇ္)က ကဗ်ာဆရာကို
သံလုိက္ဓါတ္ ျဖာထြက္ေနေသာ သံလုိက္တုံးႏွင့္ ႏွဳိင္းသည္။ ျဖာထြက္ေနေသာ
သံလုိက္ဓါတ္မွာ “သီးယာဒူးနမစ္(စ္)” (theia dunamis) ေခၚ ဘုရားသခင့္ တန္ခိုး
ေတာ္ျဖစ္သည္ ဆုိသတတ္။

ေၾသာ္ … သည္အတုိင္းၾကည့္ေတာ့ ကဗ်ာဆရာ ဆုိသည္မွာ နည္းသည့္ သတၱ၀ါ
မဟုတ္ပါလား။ ေအာ္ရကယ္(လ္)ပါ တကား၊ တန္ခုိး၀င္ သံလုိက္တုံးၾကီးပါ တကား။
ေႏွာင္းေခတ္ ဥေရာပ ကဗ်ာဆရာ ၾကီးငယ္တုိ႕ ဤစကားကို မ်က္စိလည္ျပီး အၾကီး
အက်ယ္ ဂုဏ္ယူလုိက္ၾကေသးသည္။

အုိင္းယင္ ခမ်ာလည္း အစက’မိသြားသည္။ ေနာက္ ေက်ာခ်မွ ဓါးျပမွန္း သိ၍ ရုန္း
ထြက္ေသာ္လည္း မရေတာ့။
ဆုိကေရးတီး(ဇ္)က “ကဗ်ာဆရာသည္ လည္းေကာင္း၊ ရက္(ပ္)ဆဒီးသည္ လည္းေကာင္း
ကဗ်ာဟု ေခၚေသာ အရာေတြကုိ ရြတ္ဆုိ ထုတ္လႊတ္ေနခ်ိန္တြင္ လူစိတ္ေပ်ာက္၍
ရူးသြပ္ေနသည္” ဟု ဆုိလုိက္ေတာ့၏။

လူစိတ္ေပ်ာက္၍ ရူးသြပ္ေနသူ၌ အသိမရွိ၊ ဉာဏ္မရွိ၊ သတိမရွိ၊ ပညာမရွိ၊ ဘာမွ် မရွိ။
သူ႕အျဖစ္မွာ နတ္၀င္သည္၊ ေမွာ္၀င္သူႏွင့္ ဘာမွ်မျခား။ သူ႕ကုိယ္ပုိင္ ဘာမွ်မရွိ။
ထုိ႕ေၾကာင့္ ကဗ်ာသည္ ပညာမွ ထြက္လာေသာ အရာမဟုတ္။ ကဗ်ာဆရာ၌လည္း
ဘာပညာမွ် မရွိ။

ကဗ်ာလည္း စုတ္ျပတ္သြားသည္။ ကဗ်ာဆရာလည္း စုတ္ျပတ္သြားသည္။
ထုိမွ်ႏွင့္ ဆုိကေရးတီး(ဇ္)က မရပ္ေသး။
ကဗ်ာေတြတြင္ ကဗ်ာဆရာေတြက ဟုိအေၾကာင္း သည္အေၾကာင္း ေရးသည္။ လူ
အမ်ဳိးမ်ဳိးေတြအေၾကာင္း ေရးသည္။ ဥပမာ- ေဆးပညာႏွင့္ ပက္သက္သည္ ေရးမိ
မည္။ ရထားထိန္း အေၾကာင္း၊ မာလိန္မွဴးအေၾကာင္း ေရးမိသည္။
ေဆးပညာအေၾကာင္း ေဆးပညာရွင္က ပိုသိသေလာ၊ ကဗ်ာဆရာက ပိုသိသေလာ။
ရထားအေၾကာင္း ရထားထိန္းက ပုိသိသေလာ၊ ကဗ်ာဆရာက ပိုသိသေလာ။
ဤကဲ့သုိ႕ မဆီမဆုိင္ ကတ္သီးကတ္သတ္ ေမးခြန္းေတြ ထုတ္သည္။ အုိင္းယင္
ကလည္း မလိမ္မုိး မလိမၼာ ေျဖသည္။

အုိင္းယင္အေျဖကို ကုိင္ျပီး ဆုိကေရးတီး(ဇ္)ၾကီးက စီရင္ခ်က္ ခ်သည္။
ကဗ်ာဆရာ သိသည္ ဘာမွ်မရွိ။ မသိဘဲႏွင့္ သိေယာင္ေဆာင္၍ ေလွ်ာက္ေျပာေန
သည္။ ထုိေၾကာင့္ …..
ကဗ်ာဆုိသည္မွာ အတုအလိမ္။
ကဗ်ာဆရာဆုိသည္က လူညာ။
ေကာင္းၾကပါေလေရာ …..။


(ဤမွ်သာ။)
(အလ်င္သင့္သလုိ ဤစာအုပ္ပါ အခ်က္မ်ားကို တင္ျပသြားမည္။)

ယေန႕ေခတ္ေပၚ ကဗ်ာအေပၚ အျမင္

ဆရာျမသန္းတင့္

(ပ်ဥ္းမနား ေပါင္းေလာင္းေခ်ာင္း စာေပေဆြးေႏြးပဲြတြင္ ယေန႕ေခတ္ေပၚ ကဗ်ာ
မ်ားႏွင့္ ပက္သက္၍ ကြယ္လြန္သူ စာေရးဆရာ ျမသန္းတင့္၏ ေဆြးေႏြးခ်က္
ျဖစ္ပါသည္။ အဆုိပါ ေဆြးေႏြးခ်က္ကို စာေရးဆရာ ေန၀င္းျမင့္က အသံသြင္း
ၾကိဳးေခြျဖင့္ ကူးယူထားျပီး ၁၉၉၉ ခုႏွစ္၊ ေမလထုတ္ ကလ်ာမဂၢဇင္းတြင္
ပင္လယ္ႏွင့္ စကားေျပာတဲ့မွန္ ၀တၳဳထဲတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္ကုိ ေကာက္ႏုတ္
ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။)

ကြ်န္ေတာ္တုိ႕လဲ ေဆြးေႏြးပါရေစ။
ခုေခတ္ လူငယ္ေတြဟာ အေတြးေကာင္းတယ္၊ စူးစူးရွရွ နက္နက္ရွဳိင္းရွဳိင္း ထက္ထက္
ျမက္ျမက္ ေတြးႏုိင္တယ္။ နည္းနာမွာေတာ့ နည္းနည္းလုိအုံးမယ္လုိ႕ ကြ်န္ေတာ္ထင္တယ္။
နည္းနာမွာေတာ့ သူတုိ႕ ဘာမွစမ္းလုိ႕ မရေသးဘူး။ ေကာင္းသြားတာလဲ ရွိမယ္၊ ဘာျဖစ္
လုိ႕ ေကာင္းသြားတာလဲ။ ဒါလဲ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ မေျပာႏုိင္ဘူး၊ ၾကိဳက္သြားတာေလးပဲ ရွိတယ္။

ကြ်န္ေတာ္လဲ ေခတ္ေပၚကဗ်ာေတြကို ဖတ္တယ္၊ ၾကိဳက္သြားတဲ့ ကဗ်ာေတြ ရွိတယ္။
ဘာေၾကာင့္ ၾကိဳက္မိတာလဲ ၾကည့္ေတာ့ တစ္ခ်က္က အေတြးေကာင္းလုိ႕ ၾကိဳက္တာ၊
ႏွစ္က နည္းနာ။ ဒါက်ေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္စိတ္ထဲမွာ ၾကိဳက္တဲ့ဟာ ၾကိဳက္တယ္၊ မၾကိဳက္တဲ့
ဟာ မၾကိဳက္ဘူး။ သည္နည္းနာဟာ ဘာလဲ။ ၾကိဳက္သြားတဲ့ ကဗ်ာမွာ ဘာကို ၾကိဳက္တာလဲ
မေျပာႏုိင္ဘူး။ တခါတေလ ဖတ္လုိ႕ေကာင္းသြားတယ္။ တခါတေလက်ေတာ့ ခုနက ေျပာ
သလုိ နိမိတ္ပုံေတြ ေတြ႕ရတယ္။ ဒါမ်ဳိးက်ေတာ့ ခံစားလုိ႕ မရဘူးေပါ့ဗ်ာ။

နည္းနာမွာက်ေတာ့လည္း လုိတယ္လုိ႕ ကြ်န္ေတာ္ထင္တယ္။ အေတြးမွာေတာ့
ေကာင္းပါတယ္။ နည္းနာျပႆနာကေတာ့ ရုတ္တရပ္ ဆုံးျဖတ္ဖုိ႕လဲ ခက္တယ္။
ခင္ဗ်ားတုိ႕လည္း ဆုံးျဖတ္ဖုိ႕ ခက္လိမ့္မယ္။ ဘယ္သူမွ မဆုံးျဖတ္ႏုိင္ဘူး။ ေတြ႕သြား
မွ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္မယ္။ ေတြ႕သြားတယ္ ဆုိတာကလည္း ဒါေတာ့ ေတြ႕ျပီ၊ သည္လုိ
ခ်က္ခ်င္း ေကာက္ေျပာလုိ႕ မရတာ မဟုတ္ျပန္ဘူး။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ သည္တစ္ခု
ကိုေတာ့ျဖင့္ အားလုံး လက္ခံတယ္၊ ဘ၀င္ က်တယ္ ဆုိပါမွ ဒါ established ျဖစ္မယ္။
အဲဒါ ဘယ္ဟာလဲ၊ သည္နည္းနာ လုိအပ္မွဳ ဆုိတာလည္း ဒါသဘာ၀က်တယ္။

သုိ႕ေသာ္ တစ္ခုေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္ရင္ထဲမွာ ရွိတယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပဲ ေျပာမယ္။
တခ်ဳိ႕လူငယ္ ကဗ်ာဆရာေတြက stunt နည္းနည္းမ်ားတယ္။ အသစ္အဆန္း လုပ္
ခ်င္လြန္း အားၾကီးေနၾကတယ္။ တခါတေလက်ေတာ့လည္း အသစ္အဆန္း လုပ္ခ်င္
လြန္းအားၾကီးေတာ့ အစြန္းေရာက္သြားျပီး နားမလည္ႏုိင္ေတာ့ဘူး။ က်န္တဲ့လူေတြလည္း
နားမလည္ဘူး။ သူတစ္ေယာက္တည္းပဲ နားလည္တယ္။ သည္အခါက်ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္
ကေတာ့ ၾကည္ေအးတုိ႕နဲ႕ မတူဘူး။ ကဗ်ာဆုိတာ ကိုယ့္ရင္ထဲက ခံစားခ်က္ပဲ၊ ဘာပဲ၊
ကိုယ့္ဟာကိုယ္စပ္တယ္ စသျဖင့္။ ဒါဆုိရင္ ကိုယ္ဟာကုိယ္ပဲ စပ္၊ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ကို
လာမဖတ္ခိုင္းနဲ႕။ ကြ်န္ေတာ္ မဖတ္ဘူး။ ကဗ်ာတုိ႕စာတုိ႕ဆုိတာ လူဖတ္ဖုိ႕ ေရးတာ။
ကိုယ့္ရင္ထဲ ရွိတာ ကိုယ္ေရးလုိက္တာပဲ၊ နားလည္လည္ မလည္လည္ဆုိတဲ့ အယူအဆ
ကို ကြ်န္ေတာ္ လက္မခံဘူး။ လုံး၀ လက္မခံဘူး။

ဒါအခု ကြ်န္ေတာ္မေရးသင့္ေသးလုိ႕ မေရးတာ။ စာေရးဆရာ ခပ္ၾကီးၾကီးေတြကလဲ
ဒါမ်ဳိး ေျပာေနၾကတယ္။ ကုိယ့္အခ်င္းခ်င္း သည္အခ်ိန္မွာ စကားမ်ားေနရမယ့္ အခ်ိန္
မဟုတ္လုိ႕ မေျပာေသးတာ၊ မေရးေသးတာ။ ကြ်န္ေတာ္ ဆုိလုိတာက ကဗ်ာကို စာ
မတတ္တဲ့ ကေလးကလည္း နားလည္ရမယ္ဆုိတဲ့ သေဘာ မဟုတ္ဘူး။ နည္းနည္း
ေလး educated ျဖစ္တဲ့ လူကလည္း နည္းနည္းေလးေတာ့ နားလည္ဖုိ႕လုိတယ္။
ဘယ္သူမွ သေဘာမေပါက္ဘူး။ Educated ျဖစ္တဲ့လူေတြကလည္း သေဘာ
မေပါက္ဘူးဆုိရင္ ဒါမ်ဳိး ကြ်န္ေတာ္မဖတ္ဘူး။ ဒါ သူ႕ personal ကိစၥ၊ ကြ်န္ေတာ့္
ကိစၥေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ စာဖတ္တယ္၊ ကဗ်ာဖတ္တယ္ဆုိတာ ကြ်န္ေတာ္
Personal ပဲ။ ခင္ဗ်ားတုိ႕ သည္လုိပဲ ခင္ဗ်ားတုိ႕ personal အရ ဖတ္တာ။ ဒါအားလုံး
သည္လုိပါပဲ။ Pleasure တစ္ခုအတြက္ အပ်င္းေျပ ဖတ္ေနၾကတာ မဟုတ္ဘူး။ အဲသည္
စာထဲက တစ္ခုခု လုိခ်င္လုိ႕၊ သိခ်င္လုိ႕၊ စာေရးဆရာအေၾကာင္း၊ ေလာကအေၾကာင္း၊
ဘ၀ အေၾကာင္း သိခ်င္လုိ႕ ဖတ္တာ။

ဒါေၾကာင့္ ခုေခတ္ တခ်ဳိ႕လူငယ္ေတြက ေရွ႕ေရာက္လြန္းေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ သိပ္
နည္းပါတယ္။ ဆုိပါေတာ့၊ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္မွာ ေကာင္းေနျပီး တျခားကဗ်ာတစ္ပုဒ္မွာ ေရွ႕
ေရာက္လြန္းေနတာ မ်ဳိးလည္းရွိတယ္။ ဒါကေတာ့ သူ႕ mood ေပၚမွာ တည့္တယ္ေပါ့။
အဲသလုိ ကဗ်ာမ်ဳိးကုိ ကြ်န္ေတာ္ မခံစားတတ္ဘူး။ ဆုိပါေတာ့၊ ကိုေအာင္ေ၀းရဲ႕ ကဗ်ာ၊
ကုိသင္းခုိင္ရဲ႕ ကဗ်ာ။ ဆယ္ပုဒ္စီ ေရးၾကလုိ႕ ၉ ပုဒ္စီ ၾကိဳက္ခ်င္ၾကိဳက္မယ္။ တစ္ပုဒ္စီ
က နားမလည္းဘူးဆုိရင္ အဲသည္တစ္ပုဒ္ကို ကြ်န္ေတာ္ မဖတ္ေတာ့ဘူး။ ဆယ္ပုဒ္စလုံး
ကုိ နားမလည္ေအာင္ေရးရင္ အဲသည္လုိ ကဗ်ာဆရာရဲ႕ ကဗ်ာကို ကြ်န္ေတာ္ မဖတ္
ေတာ့ဘူး။ သည္အတြက္ ကြ်န္ေတာ္ အခ်ိန္ကုန္ မခံဘူး။ ကိုယ္ေရးခ်င္တာ ေရးလုိက္
တာ၊ နားမလည္ရင္လဲ ေနေပါ့ ဆုိတာက ေလာကကို ေစာ္ကားတာ။ ကြ်န္ေတာ္ အေစာ္
ကား မခံဘူး။ အေနာက္ကဗ်ာဆရာေတြလည္း သည္လုိဘဲ။ ဂ်ိမ္းဂြ်ဳိက္စ္၊ သူေျပာခ်င္တာ
ဘာလဲ။ ကြ်န္ေတာ္ နားမလည္းဘူး။ သည္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ မဖတ္ေတာ့ဘူး။ ဒါက
တခ်ဳိ႕သြားေနတဲ့ trend ကို ေျပာတာ။ အားလုံးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ သည္ေတာ့ ေယဘုယ်
ေတာ့ ေျပာခ်င္တယ္။ အေတြးေကာင္းတဲ့ လူငယ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ နိမိတ္ပုံေတြ
အားေကာင္းတယ္။ ဆန္းသစ္ျပီး မထင္တဲ့ နိမိတ္ပုံေတြ ေတြ႕ရတယ္။ သေဘာက်တယ္။
နည္းနာ အားနည္းတာကေတာ့ လူပုဂၢိဳလ္ အားနည္းခ်က္ မဟုတ္ဘူး။ ေရးသူနဲ႕ ဖတ္သူ
ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဒါက စမ္းေနတဲ့ အခ်ိန္ကို။ ကြ်န္ေတာ္ စုိးရိမ္
တာက အားနည္းေနတဲ့ နည္းနာကုိ အေကာင္းလုိ႕ ယူဆလုိက္မွာ စုိးတယ္။

အားနည္းေနတဲ့ နည္းနာကုိ established ျဖစ္ေနျပီ ထင္မွာ စုိးတယ္။ ဒါကိုေတာ့
ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ဆန္းစစ္ရမယ္။ သည္ေခတ္ ကဗ်ာေတြဟာ ေခတ္စမ္းထက္ သာတယ္၊
အားေကာင္းတယ္။ ဒါက ခင္ဗ်ားတုိ႕ဘ၀က ေခတ္စမ္းျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ ဘ၀နဲ႕ မတူတာ
လဲ ပါတယ္။ ေခတ္စမ္း ျဖတ္သန္းမွဳဘ၀က အမ်ဳိးသားေရးလွဳပ္ရွားမွဳ ဆုိတယ္ ဆုိေပမယ့္
သမားရုိးက် ဆန္တယ္။ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ အေကြ႕အခ်ဳိးေတြ မ်ားတယ္။ current,
Counter current စသျဖင့္ သိပ္ကုိ ၀ကၤပါ ဆန္တယ္။ ရွဳပ္ေထြးေနတဲ့ေခတ္ကို ျဖတ္သန္း
ရတဲ့ေခတ္မွာ ခင္ဗ်ားတုိ႕က ေခတ္စမ္းထက္ ပိုအားေကာင္းတယ္လုိ႕ပဲ ေျပာရမွာပဲ။ ဒါက
တစ္ခ်က္။

ေနာက္တစ္ခ်က္က ေခတ္စမ္း။ ေခတ္စမ္းမွာ ေကာင္းတာ ရွိတယ္၊ မေကာင္းတာ ရွိတယ္။
မေကာင္းတာ ေဘးဖယ္ထားခဲ့မယ္၊ ေကာင္းတာ ဆက္သယ္ေဆာင္မယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕
လဲ ဟုိတုန္းက ျပင္းထန္ခဲ့တာပဲ။ ဟုိတုန္းက ကုန္းေဘာင္ေခတ္ စာေပ၊ ကိုလုိနီေခတ္
စာေပဆုိရင္ ဓနရွင္စာေပ ေခၚခဲ့ၾကတာပဲ။ ျပန္ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ကုန္းေဘာင္ေခတ္စာေပ
ထဲမွာ အမ်ဳိးသားယဥ္ေက်းမွဳ ရွိတယ္။ အမ်ဳိးသားယဥ္ေက်းမွဳ ဆင္းသက္လာတာ ေတြ႕
ရတယ္။ ဆင္းသက္လာတဲ့ အမ်ဳိးသားယဥ္ေက်းမွဳထဲက ေကာင္းတာ ဆက္သယ္သြားခဲ့
ၾကတာပဲ၊ မေကာင္းတာ ထားခဲ့ရတာပဲ။ ဒါ ေယဘုယ်ေပါ့ဗ်ာ။ တခ်ဳိ႕ လူငယ္ေတြက
ေခတ္စမ္းရုိက္ခ်ဳိးမယ္ ဘာညာ “……. ”စတာ၊ ကြ်န္ေတာ္ သေဘာမတူဘူး။ သူ႕မွာလဲ
အေၾကာင္းေတာ့ ရွိမယ္။ ဒါေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ မသိဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ သေဘာမတူဘူး။
“……..” က ေခတ္သာ ေရွ႕ေရာက္တယ္ ထင္ရတာ အင္မတန္ ကြန္ဆာဗတစ္ ျဖစ္တဲ့
လူ။ ေခတ္စမ္းကို ၾကိဳက္ေတာ့လည္း “ဦး……” ရဲ႕ ဂုိဏ္းကို ၾကိဳက္တာ ေတြ႕ရတယ္။
ေနာက္ျပန္ေရာက္တဲ့ ဂုိဏ္းကိုမွ သေဘာက်ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။

ေခတ္စမ္းမွာလဲ တုိးတက္တဲ့ ဂုိဏ္း၊ ေဖာက္ျပန္တဲ့ ဂုိဏ္း ႏွစ္ဂုိဏ္း ရွိခဲ့တာပါပဲ။ ဆရာ
ၾကီးကို ေစာ္ကားခဲ့တဲ့ ဂုိဏ္း၊ ဒါ ရွိခဲ့တာပါပဲ။ သုိ႕ေသာ္ ေခတ္စမ္းလဲ သူ႕ေခတ္နဲ႕သူ
တုိးတက္တာပဲ ေပါ့ဗ်ာ။ “………” က ေခတ္စမ္းကုန္ျပီ ဆုိလုိက္ေတာ့ ေနာက္ပိုင္း
ရုိက္ခ်ဳိးရမယ္ေတြ ဘာေတြျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ေခတ္စမ္း ရုိက္ခ်ဳိးရင္ ဒဂုန္တာရာကို
ေခတ္စမ္းက ေမြးထုတ္လုိက္တာ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ကို ေခတ္စမ္းရဲ႕ လူေတြက ေမြးထုတ္
လုိက္တာ။ ဒါ သူ႕အပုိင္းနဲ႕သူ ရွိခဲ့တာပဲ။ လူငယ္ေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ အဲလုိ ပစ္ပယ္ခ်င္တဲ့
သေဘာေတြ ရွိေနတာကို စီစစ္ဖုိ႕၊ ကုိယ့္ကိုယ္ကို ေမးဖုိ႕လဲ လုိတယ္။ ဟုတ္ေကာ ဟုတ္
ရဲ႕လား။ ပယ္ေကာ ပယ္မလား၊ ပယ္ရင္ေကာ ဘာေၾကာင့္ ပယ္မလဲ စသျဖင့္ေပါ့ဗ်ာ။
ဒါေပမဲ့လုိ႕ ကြ်န္ေတာ္ ရဲရဲ ေျပာရဲတာက ကေန႕လူငယ္ေတြရဲ႕ အေတြးအေခၚဟာ
ေခတ္စမ္းထက္ သာတယ္။ ေခတ္စမ္း ဘယ္မွာ ကုန္သြားသလဲ ၾကည့္ရင္ “ပ်ဥ္းမငုတ္တုိ”
မွာ ကုန္သြားတယ္။ အေတြးအေခၚကို ေျပာတာ။ ေဇာ္ဂ်ီရဲ႕ “ေဗဒါလမ္း” မွာ ကုန္သြား
တယ္။ မေကာင္းဘူး ေျပာတာ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ ေလာကနဲ႕ ဘ၀ကို ဆင္ျခင္တာ သည္မွာ
ကုန္သြားတယ္။ ဒါနဲ႕ ျပီးသြားတယ္။ ဒါကို ေျပာတာ။ ခင္ဗ်ားတုိ႕က်ေတာ့ ရွဳပ္ေထြးတဲ့
ဘ၀ကို ျဖတ္သန္းရေတာ့ သည့္ထက္ ရွဳပ္ေထြးရတာကို ဆင္ျခင္ေနၾကရတယ္။

“ဒါ ကေန႕ ကြ်န္ေတာ္ ေျပာခ်င္တယ္၊ ေယဘုယ် ေျပာရေတာ့ ခင္ဗ်ားတုိ႕က ျဖည့္နား
လည္ေပးဖုိ႕လဲ လုိမယ္”

(ဤမွ်သာ။)
(ျမန္မာေခတ္ျပိဳင္ကဗ်ာ လွ်ပ္တစ္ျပက္ ရုပ္ပုံလႊာ ေအဒီ ၂၀၀၃ ..မွ)

ကဗ်ာအတြက္ ကဗ်ာ

ေရးသူ- ေမာင္သာႏုိး
(ထင္းရူးပင္ရိပ္ စာမ်က္ႏွာ ၁၄၊၁၅။)


ကဗ်ာကုိ ဂီတဘက္ႏြယ္ေအာင္၊ ဂီတသေဘာ သက္ေရာက္ေအာင္ လုပ္တယ္
ဆုိတာဟာ တနည္းအားျဖင့္ေတာ့ ကဗ်ာကို တစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ စိတ္ခံစားမွဳမ်ား၊
စိတ္လွဳပ္ရွားမွဳမ်ား က်က္စားရာအျဖစ္ လုပ္ျခင္းပါပဲ။ ေရာမႏၱိကေတြထက္ေတာင္
တစ္ဦးခ်င္းသေဘာ ေဆာင္လာတဲ့ လကၡဏပါပဲ။ ကဗ်ာဟာ ကဗ်ာဆရာတစ္ဦးထဲ
ရဲ႕ ပုဂၢိလက ကိစၥရပ္ေလး တစ္ခုလုိ ျဖစ္လာျပီး၊ စာဖတ္ပရိတ္သတ္နဲ႕ ဆက္သြယ္
လုိ႕မရေအာင္ ျဖစ္လာရပါေတာ့တယ္။ သေကၤတ၀ါဒဆုိတဲ့ အမည္ကိုက ခပ္ရွဳပ္ရွဳပ္
ပါ။ မာလာေမတုိ႕ ေျပာတဲ့ သေကၤတဆုိတာ အမ်ားနားလည္းတဲ့ သေကၤတမ်ဳိး
မဟုတ္ပါဘူး။ အမ်ားနားလည္းေနတာက သေကၤတမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။

အမ်ားနားလည္းေနတာက သေကၤတဆုိတာ တစ္စုံတစ္ခုကုိယ္စား လူအမ်ားက
၀ုိင္းျပီး အမွတ္အသားျပဳထားတဲ့ အရာတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ေဆးရုံးကုိ ၾကက္
ေျခနီ၊ ပညာကုိ မီးရွဴး။ ေရွးေရွးကစာဆုိေတြ သုံးခဲ့ၾကတဲ့ သေကၤတဆုိတာလည္း
အလားတူ သေဘာေဆာင္ပါတယ္။ သေဘာသဘာ၀ တူမွ်တာကိုယူျပီး သေကၤတ
ျပဳခဲ့ၾကျခင္းပါ။ “ေရႊလိပ္ျပာရႊင္ေစ့မယ္” ဆုိရာမွာ “လိပ္ျပာ”ဟာ ၀ိညာဥ္ကို ေျပာတာ
ပါပဲ။ ေရွးအယူအရ ၀ိညာဥ္ဟာ လိပ္ျပာကေလးနဲ႕ တူတယ္ဆုိလုိ႕ ဒီလုိ သုံးျခင္း ျဖစ္
ပါတယ္။ “သက်မ်ဳိးရုိး ျခေသ့ၤမင္း”လုိ႕ ဘုရားကို ေခၚေ၀ၚတာလည္း ရဲရင့္ျခင္းတူလုိ႕
ေခၚတာ ျဖစ္ပါတယ္။

သေကၤတ၀ါဒီေတြရဲ႕ သေကၤတက ဒီလုိ မဟုတ္ပါဘူး။ ကဗ်ာဆရာက သူ႕မွာ
ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္အေတြးေတြကို ကုိယ္စားျပဳဖုိ႕ သူထင္သလုိ ေရြးခ်ယ္သုံးႏွဳန္း
လုိက္တဲ့ ပစၥည္းေတြပါ။ ဥပမာ ကဗ်ာ ဆရာတစ္ေယာက္က သူအိပ္ခ်င္စိတ္ျဖစ္
ေပၚလာတာကို ေျပာခ်င္ရင္ “ငါ့ေခါင္းထဲ ပုိးနသန္ေကာင္ေတြ တြား၀င္လာေနတယ္”
လုိ႕ ေျပာတာမ်ဳိးပါ။ တနည္းအားျဖင့္ေတာ့ သူ႕အေတြး၊ သူ႕စိတ္ကူးေတြကို တမင္
လူမ်ားတကာ မရိပ္မိေအာင္ ဖုံးကြယ္ေပးတဲ့ မ်က္ႏွာဖုံးလုိ ရုပ္ေဖ်ာက္စရာ ပစၥည္း
မ်ားပါပဲ။ မာလာေမက ဒီလုိေျပာပါတယ္။ “ပါနဲဆယန္ေတြက အရာ၀တၳဳကို သူရွိေန
တဲ့ အတုိင္းပဲယူျပီး က်ဳပ္တုိ႕ေရွ႕ ခ်ျပတယ္။ အဲဒီေတာ့ လ်ဳိ႕၀ွက္တဲ့သေဘာ မပါ
ေတာ့ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဖန္ဆင္းေနရတာပဲလုိ႕ ယုံရတဲ့ အရသာကုိ စိတ္ထဲမွာ မရွိေစ
ေတာ့ဘူး။ ပစၥည္းတစ္ခုကို နာမည္ထုတ္ေျပာလုိက္တာဟာ ကဗ်ာဖတ္ရတဲ့ အရသာ
ကုိ ေလးပုံသုံးပုံ ေလွ်ာ့သြားေစတယ္။ ကဗ်ာအရသာဆုိတာ နည္းနည္းခ်င္းနည္းနည္း
ခ်င္း ခန္႕မွန္းလုိ႕ ရရွိတဲ့ အခါမ်ဳိးမွာမွ ေပၚတာကလား။ အရိပ္အျမြက္ျပေပး၊ သိခ်င္
ေအာင္ဆြေပး၊ ဒါဟာ စိတ္ကူးကုိ စြဲမက္စရာ ျဖစ္ေစတယ္။”

သေကၤတ၀ါဒ လွဳပ္ရွားမွဳဟာ ပထမေတာ့ ျပင္သစ္ျပည္အတြင္းမွာပဲ နယ္သန္႕ေနခဲ့
ပါတယ္။ ေလးေလးနက္နက္ ေခါင္လြန္းတဲ့ ကဗ်ာမ်ဳိးကိုမွလဲ သုံးၾကတယ္။ ေနာင္မွာ
ေတာ့ တစ္တစ္စနဲ႕ အေနာက္တုိင္း ကမၻာတစ္ခုလုံး ျပန္႕ႏွံ႕သြားျပီး ဒီနည္းေတြကို
လည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ အသုံးခ်လာၾကပါေတာ့တယ္။ ကေန႕ေခတ္ရဲ႕ စာေပ
ရာဇ၀င္ဟာ သေကၤတ၀ါဒ ျဖစ္ေပၚလာပုံ သဘာ၀၀ါဒနဲ႕ ဆန္႕က်င္ခဲ့ရပုံ ရာဇ၀င္ပါပဲ
လုိ႕ ဆုိၾကပါတယ္။ ကေန႕ ေခတ္ေပၚကဗ်ာ(“ေမာ္ဒန္”) ဆုိတာ သေကၤတ၀ါဒကဗ်ာ
က စလုိက္တာပါပဲ။ ဂြ်န္ကိစ္ရဲ႕ ပထမဆုံး ကဗ်ာစာအုပ္ကို ဖတ္ရေတာ့ လီးဟန္႕က
ဂြ်န္ကိစ္ဟာ “ကဗ်ာအတြက္ ကဗ်ာ” ေရးတာပဲလုိ႕ မွတ္ခ်က္ခ်ပါသတဲ့။ သေကၤတ
၀ါဒီေတြလည္း ထုိနည္းလည္းေကာင္းပါပဲ။ ေထေယာ္ဖိလ္ ဂိုတ်ယ္ ျဖန္႕ျဖဴးခဲ့တဲ့
“အႏုပညာအတြက္ အႏုပညာ” ဆုိတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ေပၚမွာ သူတုိ႕ရဲ႕ လွဳပ္ရွားမွဳကို
တည္ေဆာက္ထားျခင္းပါပဲ။ ။


(ဤမွ်သာ။)

တုိက္ယူရသည့္ မ်က္ရည္တေပါက္ အပုိင္း(၂)

ေရးသူ- ရန္ကုန္ဘေဆြ

ယခင္အပုိင္း(၁)မွ အဆက္ … … …

ထုိရြာကေလးတြင္ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ တာ၀န္ခံ ဗုိလ္ေအာင္ ဆုိသူကုိ ေတြ႕ၾက
ရေလသည္။ ဗုိလ္ေအာင္သည္ ကုတ္အက်ႌဖါးဖါးၾကီးကုိ ၀တ္လ်က္ ႏွစ္လုိ
ဘြယ္ေသာအျပဳံးျဖင့္ စာေရးသူတုိ႕အား တဲလ်ားၾကီးအတြင္းမွ ဆီးၾကိဳႏွင့္
သည္။ ထုိ႕ေနာက္ စာေရးသူတုိ႕ႏွင့္ ၀ါးခယ္မ သခင္ေအာင္သင္းၾကီးအား
“ေန၀ံ တေန႕ပင္လွ်င္ ခရီးထြက္ရမည္” ဟု အမိန္႕ေပးသည္။ စာေရးသူက
ဖ်ာပုံခရုိင္ကုိစီး၍ သခင္ေအာင္သင္းက မအူပင္ခရုိင္ကုိ စီးထားရမည္ ဆုိ၏။
ျမိဳ႕ပုိင္ နယ္ပုိင္ အေရးပုိင္တုိ႕ႏွင့္ ညွိႏွဳိင္းတုိင္ပင္ျပီး လက္နက္ခ်ခုိင္း၍ မရလွ်င္
၀ါးခြ်န္တပ္၊ ဓါးတပ္ဖြဲ႕ျပီး တက္တုိက္ရမည္ဟု ဆုိ၏။ ထုိ႕ေနာက္ ေမာ္လျမိဳင္
ဘက္မွ ထြက္လာၾကမည့္ ဗုိလ္ရန္ႏုိင္တုိ႕တပ္ကို ၾကိဳဆုိ၍ အေနအထား
ေကာင္းေသာ ေနရာတုိ႕ကို ျပေပးရမည္ လုိအပ္ေသာ လက္နက္ရိကၡာ အကူ
အညီ ေပးရမည္ဟု ဆုိ၏။

စိတ္ခ်ရသည့္ အတြင္းေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားကုိ တပ္သားအျဖစ္ ထည့္ေပး
လုိက္ျပီးလွ်င္ အခ်က္ေပးလုိက္သည္ႏွင့္ မိမိတုိ႕ ေသနတ္ကို မိမိတုိ႕ ပုိက္၍
ထြက္ခဲ့ႏုိင္ၾကရမည္။ “မူတူး” (ဂ်ပန္ကိုေခၚသည့္ ဘီအုိင္ေအတပ္သားတုိ႕၏
ဘန္းစကား) တပ္ေတြကို တပ္ကိုတပ္ခ်င္း ၀င္စီး ႏုိင္ၾကရမည္ဟု ဆုိ၏။ ထုိ႕
ေနာက္ ဗုိလ္ျမင့္ေဆြ ဆုိသူအား ရွာေဖြ၍ အျမန္ဆုံး ဗုိလ္စၾကာႏွင့္ သြားေရာက္
ေတြ႕ဆုံရန္ သတင္းေပးလုိက္ပါဟု ဆုိ၏။

ဗုိလ္ေအာင္သည္ စာေရးသူတုိ႕အား ဤအတုိင္း ရက္ရက္စက္စက္ အမိန္႕
ေပး၏။ ထုိအခ်ိန္အခါသည္ ေတာနယ္မ်ား၌ တုိင္းျပည္ပ်က္ေနေသာ အခ်ိန္
အခါျဖစ္၏။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကင္းမဲ့ေနေသာေၾကာင့္ လုယက္တုိက္ခုိက္သူမ်ား
ကို ေၾကာက္ေနၾကရသည့္ အခါျဖစ္၏။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ေရေၾကာင္းေရာ ကုန္းေၾကာင္း
ပါ ကင္းေတြပိတ္ဆုိ႕၍ ခ်လ်က္ မ်က္ႏွာစိမ္း ျမင္လွ်င္ အက်ဳိးအေၾကာင္း ေျပာ
ဆုိေျဖရွင္းမွဳကို နားေထာင္ မေနၾကေတာ့ဘဲ၊ ၀ုိင္း၀န္းခုတ္ထစ္ သတ္ျဖတ္လုိက္
ေသာ အခ်ိန္ျဖစ္၏။ ထုိအခ်ိန္မ်ဳိးတြင္ စာေရးသူႏွင့္ သခင္ေအာင္သင္းတုိ႕ ေလွ
ငယ္တစင္းကို ေပးအပ္လုိက္ခါ ေနာက္တေန႕ ညေနခ်မ္းတြင္ ခရီးထြက္ေစခဲ့၏။

ၾကိဳတင္ ေျမွာ္လင့္ထားၾကသည့္အတုိင္း ရြာကင္းဆိပ္တုိင္းက အတင္းေခၚၾက၏။
အခ်ဳိ႕ ရြာသူၾကီးမ်ားသည္ ကုိယ့္ေသနတ္ ကိုယ္ပုိင္ေနၾကသည့္ ပုလိပ္မ်ားကို
အခေၾကးေငြေပးလ်က္ ေခၚယူထားၾက၏။ ထုိပုလိပ္တုိ႕သည္ ထုိအခ်ိန္အခါက
ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားေပၚတြင္ မည္ကဲ့သုိ႕ သေဘာထားၾကလိမ့္မည္နည္းဟု ေတြး
ေခၚ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္ရန္ ခဲယဥ္း၏။

ထုိ႕ေၾကာင့္ ဟန္ပန္ေလသံတုိ႕ကုိ နားေထာင္လ်က္ ေခၚတုိင္းမဆုိက္၀ံ့ဘဲ ျဖစ္
ေနရာ ေသနတ္ျဖင့္ အပစ္ခံၾကရေတာ့သည္။
ထုိကဲ့သုိ႕ တထိတ္ထိတ္ႏွင့္ ရွိေနၾကရသည့္အထဲတြင္ သခင္ေအာင္သင္း
ကလည္း ေအာက္သားျဖစ္ပါလ်က္ (မွတ္ခ်က္။ ။ေအာက္သား=ေအာက္ ဗမာ
ျပည္သား) ေလွကို ေကာင္းစြာ မေလွာ္တတ္၊ ေထာင္ေထာင္ ေမာင္းေမာင္းႏွင့္
အားခြန္ဗလ ေကာင္းေသာ္လည္း ေလွမေလွာ္တက္ေသာေၾကာင့္ အားစုိက္
ေလွာ္လုိက္လွ်င္ ေလွကမသြားဘဲ ၀ပ္ေန၏။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ဘယ္ရြာကမ်ား
ေလွခ်င္း ထြက္လုိက္လာပါ့မလဲဟု စုိးရိမ္စိတ္ျဖင့္ တထိတ္ထိတ္ ရွိေနရ၏။

ထုိ႕ထက္ဆုိးသည္ကား ဤေရေၾကာင္းကို မသြားဘူးေသာေၾကာင့္ လမ္းမွား
မည္ကို စုိးေနရ၏။ အသြားအလာ ကလည္းမရွိ၊ ရြာရပ္ကုိ ေတြ႕လွ်င္လည္း
၀င္မေမး၀ံ့ဘဲ ေ၀းေ၀းက ကြင္းေရွာင္ေနရ၏။ ေျမပုံကုိ တျဖန္႕ျဖန္႕ ၾကည့္ေန
ၾကရေသာ္လည္း ေရေၾကာင္း၏ အေကြ႕အေကာက္ကုိ ေတြ႕မွသာ အေတာ္
စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္လ်က္၊ မွန္ႏုိင္ မမွန္ႏုိင္ ေ၀ခြဲယူၾကရ၏။ ေနာက္ဆုံးတြင္ ေလွႏွင့္
ဆက္လက္ မသြား၀ံ့ေသာေၾကာင့္ ေျခလ်င္ခရီးဆက္ၾက ရျပန္၏။

ပုိ၍ ဆုိးလာျပန္ေလသည္။ ကြင္းထဲက ျဖတ္လွ်င္လည္း ရြာေတြက လန္႕ၾက၏။
တုံးေတြ သံေခ်ာင္းေတြ ေခါက္လ်က္ ဒုတ္, ဓါး,ေသနတ္တုိ႕ျဖင့္ ႏွစ္ရြာ သုံးရြာက
၀ုိင္း၀န္းလုိက္ၾက၏။ ရြာေတြထဲသုိ႕ စြန္႕၀င္လွ်င္လည္း ခနအတြင္း က်ီးျပိဳသလုိ
တရြာလုံး လွဳပ္ရွားလာၾကျပီး ဒုတ္ေတြ ဓါးေတြႏွင့္ ၀ုိင္း၀န္း လုိက္ၾကျပန္၏။ လုိက္
သူမ်ားသည္ ေျဖရွင္းျပေနသည္ကို တေယာက္မွ် ရပ္ေစာင့္ နားေထာင္ေနမည့္
သူမ်ဳိးမပါရွိ။

ဤသုိ႕ အၾကိမ္ၾကိမ္ခံၾကရတုိင္း စာေရးသူေရာ သခင္ေအာင္သင္းပါ ဗုိလ္ေအာင္
ကုိ စိတ္ဆုိးၾကသည္။
ေတာ္ေတာ္ ရက္စက္သည္။ ဆင္ျခင္ေတြးေတာမွဳ ကင္းမဲ့စြာ အမိန္႕ေပးရက္
သည္ဟု တဖ်စ္ေတာက္ေတာက္ ေျခလွမ္းတုိင္း ေရရြတ္လာၾက၏။

သုိ႕ေသာ္ …… ဗုိလ္ေအာင္သည္ ကိုယ္တုိင္ ဓါးလြတ္ကို ကိုင္လ်က္၊ ဓါးတပ္
၀ါးခြ်န္တပ္တုိ႕ျဖင့္ ေျမာင္းျမျမိဳ႕ကို ၀ုိင္းထားျပီးမွ ျမိဳ႕ျပအုပ္ခ်ဳပ္မွဳဆုိင္ရာ
အရာရွိၾကီးမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံ၍ အေျပအလည္ အာဏာသိမ္းယူခဲ့သည္ဟု
ၾကားရေသာအခါ “သူကုိယ္တုိင္လဲ ခပ္ရမ္းရမ္းစြန္႕တတ္သားဘဲ” ဟု စာေရး
သူတုိ႕က စိတ္ေျပ ကုန္ၾက၏။

တေျဖးေျဖးႏွင့္ “ဗုိလ္ေအာင္”၏ အေၾကာင္းကုိ သိလာၾက၏။ သူတပါးကို ခုိင္း
ရမည္ ဆုိလွ်င္လည္း ရက္ရက္ေရာေရာ ခုိင္းသူျဖစ္၏။ မိမိကိုယ္တုိင္လုပ္ရမည္
ဆုိလွ်င္လည္း ရက္ရက္ေရာေရာ လုပ္သူျဖစ္၏။

ဘီအုိင္ေအ တက္အလာတြင္၊ ဗမာျပည္ရွိ အတြင္းေတာ္လွန္ေရး တပ္ဖြဲ႕၀င္
အားလုံးတုိ႕အား ဂ်ပန္ေတြ အေျခမခုိင္မျမဲမီ။ ျပန္ခ်ရန္ တပ္ဖြဲ႕ေတြ ဖြဲ႕ၾကရ
မည္ဟု ညြန္းၾကား၏။ ထုိညြန္းၾကားခ်က္၌ ေမာ္လျမိဳင္တြင္ ဂ်ပန္တုိ႕ျပဳမွဳခ်က္
ကို ေဖၚျပ၍ ညြန္းၾကားထား၏။

သုိ႕ရာတြင္ ထုိညြန္းၾကားခ်က္အတုိင္း၊ ဂ်ပန္တုိက္ရန္ တပ္ဖြဲ႕ ဖြဲ႕သူတုိ႕ကား
ပုသိမ္တြင္ ဗုိလ္၀င္း (ယခု ဗုိလ္မွဴးၾကီး၀င္း) သည္ ေျဗာင္စစ္တပ္ဖြဲ႕၏။
(ေျဗာင္=ေပၚတင္) ေျမာင္းျမတြင္ ဗုိလ္ေအာင္သည္ ေျဗာင္စစ္တပ္တ၀က္၊
ေျပာက္က်ားစစ္တပ္ တ၀က္ဖြဲ႕၏။ ဖ်ာပုံခရုိင္တြင္ စာေရးသူသည္ ေျပာက္
က်ားစစ္တပ္ ဖြဲ႕၏။ (အထက္ ဗမာျပည္အတြက္မူ ဂ်ပန္တုိက္ရန္တပ္၊ ဖြဲ႕
ျဖစ္သည္ မဖြဲ႕ျဖစ္သည္ မသိရ။)

ညြန္ၾကားအမိန္႕ေပးထားသူတုိ႕သည္ အျခားတာ၀န္မ်ားကို လႊဲေျပာင္းယူ
ကုန္ၾကရေသာအခါ ထုိညြန္ၾကားထားခ်က္ကို မည္သူမွ် မေကာက္ၾကဘဲ၊
ျပန္မေျဖၾကဘဲ၊ အမွတ္မထင္ ပစ္ထား လုိက္ၾက၏။

ထုိ႕ေၾကာင့္လည္း ရန္ကုန္ႏွင့္ အနီးဆုံးျဖစ္ေသာ သခင္ေအာင္သင္း(ထုိေခတ္
က စစ္အေရးပုိင္- မအူပင္) ကို ဂ်ပန္က စစ္တပ္ျဖင့္ လာေရာက္ ဖမ္းဆီး၏။
လက္ႏွစ္ဘက္ကို လက္ထိပ္စုံခပ္လ်က္ ရုံးေလွကားေပၚမွ ဒရြတ္တုိက္ ဆြဲခ်
သြားျခင္း ခံရ၏။

ဤတြင္ စာေရးသူက သက္ဆုိင္ရာမ်ားထံသုိ႕ အေရးတၾကီး သြားေျပာ၏။
ေတာထဲမွ လြတ္လာၾကေသာ သခင္အခ်ဳိ႕သည္ ေရႊေတာင္ၾကားလမ္းသုိ႕
ေရာက္ေနၾက၏။ ထုိအထဲမွ တဦးက …..
“သခင္ေအာင္သင္းကို ဂ်ပန္ဖမ္းတာ မတတ္ႏုိင္၊ ဂ်ပန္တုိ႕က သတ္ပစ္လွ်င္
လည္း ေသေပေစ၊ ေတာ္လွန္ေရး တခုလုပ္လွ်င္ ဤလုိဘဲ ေသၾကရသည္။
ခင္ဗ်ားတုိ႕ဟာ တခုခုကေလး ခံရလွ်င္ ဘာျဖစ္ကုန္ျပီ ညာျဖစ္ကုန္ျပီနဲ႕ ငိုျငီး
ေနတဲ့ လူေတြဘဲ ခင္ဗ်ားတုိ႕ အလုပ္သမားမဟုတ္ေသးဘူး ပီးေတာ့ ကုိယ့္မွား
လုိ႕ ကုိယ္ခံရတာပါလား ဆုိတာ ခင္ဗ်ားတုိ႕ သေဘာမေပါက္ၾကဘူး၊ ခင္ဗ်ား
တုိ႕ကို ဘယ္သူက ဂ်ပန္ျပန္တုိက္ဘုိ႕ တပ္ေတြ ဖြဲ႕စည္းရမယ္လုိ႕ ေျပာသလဲ၊
ခင္ဗ်ားတုိ႕က ကုိယ္ထင္ရာ ကုိယ္လုပ္ယင္၊ ဒီမွာ ဂ်ပန္လက္ထဲမွာ ေရာက္ေန
ၾကတဲ့ လူၾကီးေတြ အကုန္အသတ္ခံ ကုန္ၾကရလိမ့္မယ္ ဆုိတာ နားမလည္း
ဘူးလား အမွန္ေတာ့ ခင္ဗ်ားတုိ႕ကုိ ဂ်ပန္လက္ထဲ တခါတည္း အပ္လုိက္ဘုိ႕ဘဲ
ေကာင္းတယ္ … ” ဟု ေဒါသၾကီးစြာျဖင့္ ေျပာေန၏။

စာေရးသူသည္ မည္သည္အခါမွ မေမ့ႏုိင္ဘဲ နာက်ည္စြာႏွင့္ ထြက္လာခဲ့
သည္။ ယခု အဖမ္းခံရေသာ သခင္ေအာင္သင္းၾကီး အတြက္ကား ၾကိဳးစား
လွ်င္ လြတ္ႏုိင္၏။ ရဲေဘာ္ ၃၀ ေက်ာ္မွ်သာ ထင္ထင္ရွားရွား ထားရွိသျဖင့္
ျမိဳ႕ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရး အတြက္ဟု အေၾကာင္းျပႏုိင္၏။ အကယ္၍ ဗုိလ္ေအာင္ႏွင့္
ဗုိလ္၀င္း တုိ႕ကို ဖမ္းခဲ့ေသာ္ ….

ေျမာင္းျမ၌ ဗုိလ္ေအာင္သည္ တပ္ရင္းတခုေက်ာ္ မွ်ေသာ လူသူလက္နက္
တုိ႕ႏွင့္ ရွိေန၏။ ပုသိမ္တြင္ ဗိုလ္၀င္းသည္ တပ္ခြဲ ႏွစ္ခုစာခန္႕ လူလက္နက္
အျပည့္အစုံႏွင့္ ရွိေန၏။ ထုိတပ္တုိ႕သည္ ဂ်ပန္ကိုခံတုိက္ၾကရန္ အတိအလင္း
ေျပာဆုိ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ တပ္ေတြ ျဖစ္ၾက၏။

စာေရးသူသည္ အလြန္ပူပင္ေသာက ေရာက္လ်က္ ဆရာခ်စ္ႏွင့္ ေနာက္ထပ္
သြားေတြ႕၏။ ဆရာခ်စ္ ညြန္းၾကားခ်က္အရ ေရႊေတာင္ၾကားလမ္းသုိ႕ သြားခဲ့
ရသည္ျဖစ္ရာ၊ ေရႊေတာင္ၾကားလမ္းမွ ေျပာလုိက္ေသာ ေခါင္းေဆာင္ၾကီး၏
စကားကိုလည္း ဆရာခ်စ္သုိ႕ ျပန္ေျပာျပရ၏။

ဂ်ပန္တုိ႕ လက္မွ သခင္ေအာင္သင္း လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ဆရာခ်စ္က
တာ၀န္ ယူလုိက္၏။ ထုိ႕ေနာက္ ဗုိလ္ေအာင္ႏွင့္ ဗုိလ္၀င္းတုိ႕အား တပ္မ်ားကို
အျမန္ဆုံး ဖ်က္သိမ္း၍ ရန္ကုန္သုိ႕ လုိက္ပါလာၾကရန္လည္း ညြန္ၾကား
ေပးလုိက္၏။

ရဲေဘာ္ေတြ ငိုၾကရယ္ၾက ျဖစ္ေနသည့္ အၾကားမွ ဗုိလ္ေအာင္ႏွင့္ ဗုိလ္၀င္း
တုိ႕က ဂ်ပန္တုိက္ရန္ တာစူထားေသာ တပ္ေတြကို ဖ်က္လုိက္ၾက၏။ နာရီ
၀က္မွ်သာ ဦးေလသည္။ ရဲေဘာ္ေတြ တပ္ဖြဲ႕ အေဆာက္အဦးတြင္းမွ
မရွင္းလင္းမီ ထုိတပ္ဖြဲ႕တုိ႕ကို ဖမ္းဆီး အေရးယူၾကမည့္ ဂ်ပန္ စစ္သေဘၤာ
မ်ား ျမိဳ႕ဆိပ္သုိ႕ ဆုိက္ကပ္လာၾက၏။

ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကေသာ ဂ်ပန္ ဗမာတုိက္ပြဲ မျဖစ္ၾကရေတာ့ဘဲ၊ ဗုိလ္ေအာင္
တုိ႕ ရန္ကုန္ ေရာက္ၾကေသာအခါ ဗုိလ္ေအာင္သည္ ဘီအုိင္ေအ တပ္မေတာ္
တြင္ ဆက္လက္ အမွဳထမ္းလ်က္ ဗုိလ္ေမာင္ေမာင္ ဟူေသာ နာမည္ရင္းႏွင့္
အထက္ဗမာျပည္သုိ႕ ပါသြားရသည္။ ထုိ႕ေနာက္ ဗမာ့ ကာကြယ္ေရး တပ္
မေတာ္ ဘီဒီေအ ေခတ္တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ကုိယ္ေရးလက္ေထာက္
မွဴး ျပဳလုပ္ ေနရ၏။


(ဆက္လက္ ေဖာ္ျပမည္။)
(မွတ္ခ်က္။ ။၀တၳဳစာအုပ္ထဲက အရင္ေခတ္ စာလုံးေပါင္းသတ္ပုံ အတုိင္း ေဖာ္
ျပထားပါသည္။ ယင္း၀တၳဳသည္ ယေန႕ေခတ္တြင္ ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ျခင္း မရွိ
ေတာ့သည့္ အတြက္ သမုိင္းေလ့လာသူမ်ား အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစရန္ ေစတနာျဖင့္
ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ … ကိုေအာင္(ပ်ဴႏုိင္ငံ) ….. )