ကန္႕ကြက္မည့္သူ ရွိရင္ ေဖာ္ျပေလာ (၃)

ယခင္ အပုိင္း(၂)မွ အဆက္ ….

လီရနာ၊ ဂဂၤါ၊ ဧရာ၀တီ
ေရးသူ- တကၠသုိလ္ဘုန္းႏူိင္

ေနာက္ထပ္ ဥပမာတစ္ခုကုိ ၾကည့္ၾကဦးမည္။
ျပဇာတ္ေရးဆရာ တစ္ဦးက ျပဇာတ္ ေရးေလသည္။
ျပဇာတ္ေရးဆရာ သုံးခြင့္ရွိေသာ အခ်ိန္၏အၾကာမွာ သုံးနာရီသာ ျဖစ္သည္။
သုိ႕ရာတြင္ သူ႕ဇာတ္လမ္းက ရက္ေတြ၊ လေတြသာမက ႏွစ္ေတြကို ျဖတ္သန္း
ျဖစ္ပ်က္ရမည္။

ျပဇာတ္ဆရာ၌လည္း သုံးေသာ ပစၥည္း၌ ကန္႕သတ္ေဘာင္ ရွိေနေလသည္။
ဤကန္႕သတ္ေဘာင္အတြင္းမွ ျပဇာတ္ဆရာသည္ အစ္အမွန္အခ်ိန္ (real time)
ပမာ ခံစားရမည့္ ဇာတ္ခုံအခ်ိန္ (stage time) ကို ဖန္တီး လုပ္ေဆာင္ျပရမည္။

ျပင္ပေလာက၌ နာရီသည္ လေတြႏွင့္ အရွည္အလ်ား တထပ္တည္းမက်ေၾကာင္း
ကြ်န္ေတာ္တုိ႕သိသည္။ သုိ႕ရာတြင္ ျပဇာတ္ၾကည့္ေနတုန္းတြင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕
နာရီကို လအျဖစ္ လက္ခံသည္။ ႏွစ္အျဖစ္ လက္ခံသည္။

ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ငယ္ငယ္က “ခ်စ္ေရစင္” ဇာတ္ကား ၾကည့္ရသည္။ “ေမာင္တင္ေမာင္”
ႏွင့္ “ေမရွင္” ေတြ႕ၾက၊ ခ်စ္ၾကျပီး ကြဲသြားၾကသည္။ ၾကည့္ခ်ိန္ နာရီပိုင္းအတြင္း
ျပတင္း၌ ေမရွင္ ေပၚလာသည္။
“ေၾသာ္ …. ပိေတာက္ေတြ ပြင့္ျပန္ေပါ့လား”
သည္လုိ ညည္းျပီး ေမရွင္က သမုိင္း၌ ထာ၀ရ အသက္ရွင္ေနေသာ ခ်စ္ေရစင္ သီခ်င္း
ကို ဆုိသည္။
တစ္ႏွစ္ … ။ တစ္ႏွစ္ ၾကာခဲ့ ပါပေကာလား …။ ေမရွင္ႏွင့္ အတူ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕
လုိက္မ်က္ရည္၀ဲသည္။

နာရီသည္ ႏွစ္ မဟုတ္။ သုိ႕ရာတြင္ ဇာတ္၌ နာရီကုိ ႏွစ္အျဖစ္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ၾကည္
ၾကည္ျဖဴျဖဴ လက္ခံသည္။ အတုိင္းအတာႏွစ္ဖက္သာ ရွိေသာ ပန္းခ်ီကားျပား၌
အတုိင္းအတာ သုံးဖက္ရွိသည္ဟု ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ ၾကည္ၾကည္ျဖဴျဖဴ လက္ခံသည္။

မရွိ … မဟုတ္ေသာ အရာကို အရွိ … အဟုတ္ဟု ျမင္ျခင္း ထင္ျခင္းကုိ အီလူးရွင္း
(illusion) ဟု ေခၚသည္။ ထင္ျမင္ ေယာင္မွားမွဳဟု ကဗ်ာဆန္ဆန္ ဘာသာျပန္ၾက
မည္။ အႏုပညာနယ္မွ အဓိက က်ေသာ ထုံးတုိ႕တြင္ လူလက္ခံျခင္း သက္သက္သာ
မက။ ထင္ျမင္ ေယာင္မွားမွဳကို လက္ခံျခင္း (acceptance of illusion) ပါ၀င္
ေနသည္။

ဤသည္ကား အႏုပညာထုံးတစ္ခု၏ ဒုတိယေျမာက္ အေျခခံမွဳ ျဖစ္ေလသည္။
အႏုပညာ ဆုိသည္မွာ ပုိ႕ေဆာင္ဆက္သြယ္ျခင္း (Communication) ကိစၥ ရွိသည္။
စိတ္ကူးမ်ား၊ အျမင္မ်ား၊ ခံစားမွဳမ်ား၊ အက်ဳိးေ၀ဒနာမ်ား (impressions) ကို ပို႕ေဆာင္
ဆယ္သြယ္ေရး ၾကားခံပစၥည္း (medium) ရွိသည္။ တုိေအာင္ ၾကားခံပစၥည္းဟု
ေခၚၾကမည္။ ၾကားခံပစၥည္းႏွင့္ ယင္းက ပုိ႕ေဆာင္ဆက္သြယ္ေပးေသာ(၀ါ) ယင္းက
သယ္ပုိးေသာ အရာတုိ႕သည္ တပ္ထူမညီ အျခား ျဖစ္သည္။

ဇာတ္ခုံအခ်ိန္သည္ အစစ္အမွန္ အခ်ိန္မဟုတ္။ ကားခ်ပ္တစ္ခု၌ တတိယ အတုိင္း
အတာ မရွိ။ စကားလုံးမ်ားသည္ အရာ၀တၳဳေတြ၊ အျဖစ္အပ်က္ေတြ မဟုတ္။ ဤ
နမူနာတုိင္း၌ ၾကားခံပစၥည္း အသီးသီးႏွင့္ အပုိ႕ေဆာင္ခံ အရာတုိ႕ၾကား ျခားနား
ေသာ ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္သြယ္မွဳမ်ား ရွိသည္။ သုိ႕ရာတြင္ နမူနာအားလုံး၌ တူညီ
ေသာ အေျခခံ အခ်က္တစ္ခု ရွိသည္။

ထုိအခ်က္ကား …..
“အရာတစ္ခုကို ယင္းမွတစ္ပါး ျခားနားေသာ အရာအျဖစ္ လက္ခံျခင္း” ျဖစ္သတည္း။
ဤတြင္ အႏုပညာနယ္မွ လူလုပ္ထားေသာ ထုံးတုိ႕ကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ အနက္
အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆုိ၍ ရေလျပီ။
“Convention, therefore, so far as art is concerned, represents concurrence
in certain accepted methods of communication”
“ထုိ႕ေၾကာင့္ အႏုပညာနယ္ႏွင့္ ဆုိင္သမွ် ထုံးဆုိသည္မွာ လက္ခံထားျပီးျဖစ္ေသာ
ပုိ႕ေဆာင္ဆယ္သြယ္ေရးနည္းတုိ႕ကုိ လူအမ်ား ႏွစ္ျခိဳက္သေဘာတူၾကျခင္းကို
ဆုိလုိသည္”

အႏုပညာတုိင္း၌ အေျခခံထုံးတုိ႕သည္ ထုိအႏုပညာ၏ ၾကားခံပစၥည္း၏ သေဘာ
သဘာ၀မွ ေပါက္ဖြား ၾကီးထြားလာခဲ့သည္။ တဖန္ ထုံးတုိ႕သည္ ထုံးအသစ္တုိ႕ကို
လည္း ေမြးဖြားေပးတတ္ေလသည္။ ထုံးအျမစ္မ တစ္ခုမွ ထုံးျမစ္ေသး ျမစ္မႊားမ်ား
ပြားလာပုံကုိ လုိက္လွ်င္ မဆုံး။

ရွိေစေတာ့။
ယခု ကြ်န္ေတာ္တုိ႕က ကဗ်ာအေၾကာင္း ေျပာေနၾကသည္။ သည္ေတာ့ ကဗ်ာမွ
ထုံးတုိ႕၏ အေျခအျမစ္ကား အဘယ္နည္း။ ဤေမးခြန္းကို ေျဖရန္ ေနာက္ထပ္
ေမးခြန္းတစ္ခုကုိ ေမးရမည္။

ကဗ်ာဆရာသည္ ကဗ်ာဆရာတစ္ဦးအေနႏွင့္ ဘာျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းရန္
ရင္ဆုိင္ ေတြ႕ရပါသနည္း။

ကဗ်ာဆရာတစ္ဦး ရင္ဆုိင္ေတြ႕ၾကံဳေနရေသာ ျပႆနာမ်ားကို စာေရးဆရာၾကီး
“၀ီလ်ံ ဂ်ိမ္းစ္” (William James) က နာမည္တပ္ေပးခဲ့ဖူး၏။
(The blooming welter)
တုိက္ရုိက္ဘာသာျပန္ ဆုိရလွ်င္ …..
“ဖူးငုံပြင့္လန္း ျဖစ္ထြန္း လာေနေသာ ေရာျပြမ္းရွဳပ္ေထြးျခင္းမ်ား” ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။

ေတာတခြင္၌ ဟုိအဖူးက ဖူးလုိက္၊ သည္အပြင့္က ပြင့္လုိက္၊ ဟုိအညြန္႕က ထြက္
လုိက္၊ သည္အခက္က ျဖာလုိက္ႏွင့္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ျဖစ္ထြန္းသည့္ သေဘာ။
သုိ႕မဟုတ္ …..

ပင္လယ္ျပင္၌ ဟုိလွဳိင္းက ျမင့္လုိက္၊ သည္လွဳိင္းက နိမ့္လုိက္၊ လူးသည့္လွိဳင္းက
လူး၊ ေျပးသည့္လွဳိင္းက ေျပး၊ ကြဲသည့္လွဳိင္းက ကြဲ၊ ေရျမွပ္ေလးေတြက တပြက္ပြက္
တစီတစီ၊ ေရ၀ဲကေလးေတြက တေခြေခြ တလည္လည္ႏွင့္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ျဖစ္ထြန္း
ေနသည့္ သေဘာ။ တစ္နည္းဆုိရလွ်င္ အာရုံအျဖစ္ စဥ္ဆက္မျပတ္ထင္၊ ထင္လာ
သည့္ သေဘာေတြ။

(ဆက္ရန္ …။)

(မွတ္ခ်က္။ ။
ကြယ္လြန္သူ ဆရာတကၠသုိလ္ဘုန္းႏူိင္၏ စာေပမ်ားကို ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။
မူပုိင္ခြင့္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဆရာတကၠသုိလ္ဘုန္းႏူိင္၏ မိသားစု၀င္ တစ္ဦးဦးကျဖစ္ေစ၊
စာေပအေပၚ တန္ဖုိးထားသူမ်ားက ျဖစ္ေစ ကြ်န္ေတာ္၏ အင္တာနက္ အီေမးလ္
လိပ္စာ ko.aungdk@gmail.com အား တစုံတရာ ကန္႕ကြက္ခဲ့လွ်င္ ယခုတင္ျပပါ
ပို႕စ္မ်ားအား ျပန္လည္ျဖဳတ္ခ်ေပးရန္ အဆင့္သင့္ ရွိပါသည္။ …. စစ္ျငိမ္းဒီေရ ။)