ကြ်န္ေတာ္သိခဲ့ေသာ တရားစီရင္ေရး စနစ္

ေရးသူ- စစ္ျငိမ္းဒီေရ



(၂၂.၁၀.၂၀၀၉) ၾကာသာပေတးေန႕ ညဖက္ BBC ျမန္မာဌာန၏ ေခတ္
အျမင္ ေခတ္အေရး ေဆြးေႏြးခန္းတြင္ က်ေနာ္ ပါ၀င္ ေဆြးေႏြးခဲ့ေသာ
အခ်က္အလက္မ်ားကို ျပန္လည္ တင္ျပပါသည္။ (စာေရးသူ)
…… ….. …

အမ်ားျပည္သူအတြက္ ျမန္မာ့တရားစီရင္ေရး စနစ္

က်ေနာ့္ အျမင္ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တရားစီရင္ေရး စနစ္နဲ႕ ပက္သက္ျပီး
က်ေနာ္တုိ႕ တုိင္းျပည္က ျပည္သူေတြသည္ တရား ဥပေဒရဲ႕ အျပစ္ေပးတာကိုဘဲ
ခံယူေနရပါတယ္။ တရားဥပေဒရဲ႕ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းကို လုံး၀ မခံစားရပါ
ဘူး။ တရားဥပေဒေၾကာင့္ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘ၀ နစ္မြန္းတာေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။
ဒီလုိျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႕ ပက္သက္ျပီး က်ေနာ့္ဘ၀ အေတြ႕အၾကံဳတခ်ဳိ႕ကို ေျပာျပပါ့မယ္။

၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအေနနဲ႕ က်ေနာ္ အင္းစိန္တြဲဖက္ေထာင္ကုိ
ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အင္းစိန္တြဲဖက္ေထာင္ က်ေနာ္တုိ႕ အခန္းေတြရဲ႕အေပၚထပ္မွာ ထုိင္း
ႏိုင္ငံက “ငါး” လာခုိးျပီး အဖမ္းခံရတဲ့ ထုိင္းေလွသားေတြ ရွိပါတယ္။ အဖမ္းခံရတဲ့
သူတုိ႕ထဲမွာလည္း တခါတေလၾကရင္ ဗမာလူမ်ဳိးေတြ ပါ၀င္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ
တေန႕ၾကေတာ့ လူတစ္ေယာက္နဲ႕ ဆုံေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ အမည္က “ကုိထြန္းေအး”
လုိ႕ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က အင္းစိန္တြဲဖက္ေထာင္ထဲမွာ က်ေနာ္ အပါအ၀င္ အမိန္႕
မခ်ရေသးတဲ့ အေျခခံပညာ ေက်ာင္းသားေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႕က
ေရခ်ဳိး ရမယ့္အခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ထမင္းစား ပန္းကန္နဲ႕ ေရခ်ဳိး ရပါတယ္။ အဲလုိ ေရခ်ဳိး
ခ်ိန္မွာ “ေရ” ဘယ္ႏွစ္ခြက္ ခပ္ဖုိ႕ “တစ္၊ႏွစ္၊သုံး၊ေလး” ေရတြက္တယ္၊ ေန႕လည္စာနဲ႕
ညစာကို လုိက္ေ၀ေပးတဲ့ အလုပ္ကို ကိုထြန္းေအး က လုပ္ရပါတယ္။

ကိုထြန္းေအးက လူသတ္မွဳကို က်ဴးလြန္ခဲ့သူ ပါ။ သူ႕အမွဳက ေတာ္ေတာ္ေလး
ဟုိးေလးတေက်ာ္ေက်ာ္ျဖစ္ျပီး သူ႕ကုိ “ပဲခူးေထာင္” မွာလည္း ထားလုိ႕မရ၊
အင္းစိန္ေထာင္ရဲ႕ “Main Jail” မွာလည္း ထားလုိ႕မရ၊ သူ႕ကို က်ေနာ္တုိ႕ အင္းစိန္
တြဲဖက္ေထာင္ရဲ႕ အေပၚထပ္မွာ ရွိတဲ့ ထုိင္းေလွသားေတြထဲမွာ လာထားပါတယ္။
ထုိင္းႏုိင္ငံသားေတြနဲ႕ အတူတူ ေနခုိင္းပါတယ္။ သူ႕အမွဳက ဘယ္လုိ ျဖစ္သလဲ
ဆုိေတာ့ ပဲခူးျမိဳ႕နယ္ အမွတ္(၁) တရားရုံးမွာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အမွဳပါ။
သူက ပဲခူးျမိဳ႕နယ္ ေစ်းထဲ လူျမင္ကြင္းေရွ႕တြင္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာျပည္၌
ထြက္ခဲ့ေသာ “ခ်ဲ ဂဏန္း” “၉၁၆” ဆုိတဲ့ ခ်ဲဂဏန္းကို ခ်ဲေပါက္ျပီး အေလ်ာ္ (ပုိက္ဆံ)
မရ ခဲ့ပါဘူး။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ ကိုထြန္းေအးက သူ႕ကို ပိုက္ဆံ မေပးေလ်ာ္ခဲ့တဲ့ ခ်ဲဒိုင္ကို
သူကိုယ္တုိင္ လူျမင္ကြင္းမွာ သတ္ခဲ့ပါတယ္။ သတ္လည္း သတ္ေရာ အဲဒီအမွဳက
ပဲခူးျမိဳ႕နယ္ အမွတ္(၁) တရားရုံးကို ေရာက္သြားပါတယ္။

ပဲခူးျမိဳ႕နယ္ အမွတ္(၁) တရားရုံးက တရားသူၾကီးက ကိုထြန္းေအးကို လူသတ္မွဳနဲ႕
ပက္သက္ျပီး တရားခြင္မွာ ေထာင္ (၃) ႏွစ္ အျပစ္ေပးပါတယ္။ အဲလုိပုံစံ တရားသူၾကီး
က ဆုံးျဖတ္ေတာ့ တရားလုိ (အသတ္ခံရတဲ့ဖက္) က “လူတစ္ေယာက္လုံး လူျမင္ကြင္း
ေရွ႕မွာ အသတ္ခံရတာကို ေထာင္(၃) ႏွစ္ဘဲ အျပစ္ေပးပါလား” ဆုိျပီး ေစာဒက တက္
ပါတယ္။ အဲလုိလည္း ေစာဒကတက္ေတာ့ ကုိထြန္းေအး က်ေနာ္တုိ႕ကုိ ေျပာျပတာက
သူ႕ကုိ တရားရုံးထဲကေန ရဲက လက္ထိပ္နဲ႕ ထုတ္သြားလုိ႕ ရုံးအျပင္ကို ေရာက္ေနပါျပီ။
တရားသူၾကီးက ဘာလုပ္သလဲ ဆုိေတာ့ ရဲ ကုိ လွမ္းေျပာပါတယ္။ အဲဒီ တရားခံကုိ
ျပန္ေခၚခဲ့ဆုိျပီး ေခၚခုိင္းပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ငါ အမိန္႕ခ်ထားတာကို ျပန္ ျပင္တယ္။
“အဲဒီတရားခံကို အမွဳမွ ကြင္းလုံးကြ်တ္ လႊတ္ေစ” လုိ႕ အမိန္႕ကို ျပန္ျပင္ျပီး ခ်မွတ္
လုိက္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ပဲခူးတုိင္း တရားရုံး၀င္းထဲမွာ ရွိတဲ့လူေတြ ရုတ္ရုတ္
သဲသဲ ျဖစ္သြားပါတယ္။ အမိန္႕ခ်တဲ့ တရားရုံးခန္းရွိရာကုိ လူေတြ အမ်ားၾကီး
ေျပးလာျပီး ၾကည့္ၾကပါတယ္။ ျပီးေတာ့ လူေတြက ဒါ မတရားဘူး ဘာျဖစ္သင့္
တယ္ ဘယ္လုိျဖစ္သင့္တယ္ဆုိျပီး မၾကားတၾကား ေျပာဆုိၾကပါတယ္။ အဲဒီ
အခ်ိန္မွာ ကိုထြန္းေအးက လက္ထိပ္ကလည္း ျပဳတ္သြားျပီ အမွဳကေန ကြင္းလုံး
ကြ်တ္လည္း လႊတ္သြားပါျပီ။ ဒါနဲ႕ ကိုထြန္းေအးက သူ႕ကို လႊတ္ေပးတဲ့ တရား
သူၾကီး ကို ထုိင္ရွစ္ခုိး ပါတယ္။ ထုိင္လည္း ထုိင္ရွစ္ခုိးေတာ့ တရားသူၾကီးက ဘာ
လုပ္လုိက္သလဲ ဆုိေတာ့ သူ႕ကို ထုိင္ရွစ္ခုိးတဲ့ ကိုထြန္းေအးကို “ကုိထြန္းေအးဟာ
တရားရုံး ကို ပမာမခန္႕ ျပဳတယ္” ဆုိျပီးေတာ္ ေထာင္ (၆) လ အျပစ္ေပးလုိက္
ပါတယ္။ အဲဒီ ကိုထြန္းေအးကို အင္းစိန္တြဲဖက္ေထာင္မွာ က်ေနာ္ကိုယ္တုိင္
ေတြ႕ခဲ့ သိခဲ့တာပါ။

(မွတ္ခ်က္။ ။ ကိုထြန္းေအး သူ႕အေၾကာင္း ေျပာျပခါစတြင္ သူ႕စကားကို က်ေနာ္
တုိ႕ မယုံၾကည္ခဲ့ပါဘူး၊ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ေထာင္ထဲေရာက္ေနတဲ့ က်ေနာ္တုိ႕
အ.က.သ ေတြထဲမွာ အင္းစိန္ေထာင္ ၀န္ထမ္းတစ္ဦးရဲ႕ တူေတာ္စပ္သူ တစ္ဦး
ပါ၀င္ပါတယ္။ သူ႕ဆီကုိ သူ႕ ဦးေလး ေထာင္၀န္ထမ္းက ေထာင္ထဲမွာ လာလာ ေတြ႕
ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႕ကို အက်ဥ္းေထာင္၀န္ထမ္း ျဖစ္တဲ့ ဦးေလးၾကီးက ေျပာျပမွ
ကိုထြန္းေအး ျဖစ္စဥ္ကုိ က်ေနာ္တုိ႕ လက္ခံခဲ့တာပါ။ ေထာင္၀ါဒါေတြၾကားမွာလည္း
သူ႕သတင္းက ဟုိေလးတေက်ာ္ေက်ာ္ ပါ။ ကိုထြန္းေအးတုိ႕ မိသားစုက အရမ္းဆင္းရဲ
ပါတယ္။ ပဲခူးေစ်းေလးရဲ႕ အစြန္းမွာရွိတဲ့ ေစ်းတဲ အေဟာင္းေလး တစ္ခုကို အိမ္ပုံစံ
လုပ္ျပီ ေနရတဲ့ မိသားစုပါ။ သူ ေထာင္က်ေနခ်ိန္မွာ သူ႕ကို ေထာင္၀င္စာ လာ မေတြ႕
ႏုိင္ ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကုိထြန္းေအးက က်ေနာ္တုိ႕ အ.က.သ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕
အက်ႌေတြ ေလွ်ာ္ဖြတ္ေပးတာတုိ႕ ဘာတုိ႕ လုပ္ေပးျပီး က်ေနာ္တုိ႕ ေထာင္၀င္စာမွာ
မိသားစုဆီက ရလာတဲ့ ငါးပိေက်ာ္ ငါးေျခာက္ေက်ာ္တုိ႕ လာကပ္စားရတဲ့ အက်ဥ္း
သား တစ္ဦးပါ။ ဒီအေၾကာင္းကို BBC ေဆြးေႏြးခန္းမွာ က်ေနာ္ ထည့္မေျပာခဲ့ပါဘူး။)

ျပီးေတာ့ တရားစီရင္ေရးနဲ႕ ပက္သက္ျပီး လူတစ္ေယာက္ ေတြ႕ခဲ့ဖူးပါတယ္။
သူက ဗဟန္းျမိဳ႕နယ္ တရားသူၾကီးအျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ “တုိင္းျပည္
က ႏုႏု မုန္တုိင္းက ထန္ထန္” စာအုပ္ကို ေရးခဲ့တဲ့ စာေရးဆရာ ျမတ္ထန္
တင္ေမာင္ရဲ႕သား ဦးဗညားတင္ေမာင္ ပါ။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ပတ္၀န္းက်င္မွာ စစ္ေထာက္
လွမ္းေရးက အေျခခံပညာေက်ာင္းသားေတြကို ဖမ္းျပီး တရားရုံးတင္ပါတယ္။
အေျခခံပညာေက်ာင္းသားေတြက အသက္ (၁၈- ႏွစ္) မျပည့္ေသးတဲ့ သူေတြပါ။
က်ေနာ္မွတ္မိသေလာက္ေတာ့ တရားသူၾကီး ဦးဗညားတင္ေမာင္က သူ႕တရားရုံး
ကိုေရာက္လာတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြထဲက (၁၀) ေယာက္ေက်ာ္ နီးပါးကုိ ခံ၀န္နဲ႕
လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ေက်ာင္းသားေတြဖက္က ရပ္တည္ျပီး သက္ညွာခဲ့တဲ့
ဦးဗညားတင္ေမာင္ ကုိ ေနာက္ပုိင္းမွာ စစ္စုိးရက (forced to retire) ဇြတ္အတင္း
ပင္စင္ ေပးခဲ့ပါတယ္။

ဒီကိစၥေတြက က်ေနာ္ကိုယ္တုိင္ ေတြ႕ၾကံဳခဲ့တဲ့ တရားစီရင္ေရးနဲ႕ ပက္သက္တဲ့
အေတြ႕အၾကံဳေတြ ျပန္ေျပာျပတာပါ။ က်ေနာ္တုိ႕ တုိင္းျပည္မွာ တရားစီရင္ေရးစနစ္
ဆုိတာ လုံး၀ မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္ ျမန္မာျပည္က အသက္ (၂၇) ႏွစ္မွာ ထြက္လာခဲ့
ပါတယ္။ က်ေနာ္ သိသေလာက္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္က တရားဥပေဒဆုိတာ ျပည္သူ
ေတြကုိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္တာ မဟုတ္ဘဲ အျပစ္ေပးေနတဲ့ အရာလုိပဲ သိထားပါတယ္။